Του Παύλου Ξανθούλη
Η «ευρωπαϊκή πρωτοβουλία» στην οποία επενδύει η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, θεωρώντας ότι αποτελεί την μοναδική οδό για επαναφορά της Τουρκίας στον δρόμο επίλυσης του Κυπριακού, «κουβαλάει» μαζί της «δύο δεδομένα», όπως αυτά προκύπτουν από το πλαίσιο που έθεσε ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας: 1) Τον επιδιωκόμενο διορισμό μιας ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Όχι από την Κομισιόν, αλλά από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως τόνιζε επανειλημμένα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κυρίως προεκλογικά, στα ντιμπέιτ που κάποιοι παρακολουθήσαμε. Μάλιστα, κυβερνητικός επίσημος, ο οποίος επικοινώνησε μαζί μου, προέβαλε τον ισχυρισμό ότι «υπάρχει και προηγούμενο», παραπέμποντας λανθασμένα και εντελώς αδιάβαστα, στον διορισμό του Μισέλ Μπαρνιέ ως επικεφαλής της Ε.Ε. για το Brexit, ο οποίος διορισμός, δεν έγινε ωστόσο από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. 2) Την επιδιωκόμενη διασύνδεση των ευρωπαϊκών ντοσιέ της Τουρκίας, με το Κυπριακό. Περιλαμβανομένης και της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης που αποτελεί τον ύψιστο στόχο της Κυβέρνησης Ερντογάν και όλων σχεδόν των κρατών-μελών, καθώς αναμένεται να εκτινάξει τον ευρωτουρκικό όγκο εμπορικών συναλλαγών από 140 σε 320 δισ. ευρώ, ετησίως.
Με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα και μιλώντας με δέκτες της πρωτοβουλίας του Προέδρου Χριστοδουλίδη, θα επιχειρήσω μια «πρόβλεψη» μηδενικού ρίσκου:
• Σε ό,τι αφορά στο αίτημα για διορισμό ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας, «από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», για το Κυπριακό, η Λευκωσία κινδυνεύει να περάσει κάτω από τον πήχη. Διότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν έχει δυνατότητα διορισμών, πέραν αυτών που αφορούν στο Κολέγιο Επιτρόπων και στον ύπατο Εκπρόσωπο της Ε.Ε. Κάτι που ορίζεται ρητώς στη Συνθήκη Λειτουργίας της Ε.Ε. Επίσης, δεν υπάρχει ανάλογο προηγούμενο, καθώς ακόμη και στην περίπτωση του Brexit, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ε.Ε. διορίστηκε από τον τότε Πρόεδρο της Κομισιόν Γιούνκερ και όχι από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Αυτό που θα μπορούσε ενδεχομένως να εξασφαλίσει η Λευκωσία (σ.σ. και στο οποίο φαίνεται να επενδύει) θα ήταν να εκδοθούν συμπεράσματα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, διά των οποίων να δοθεί εντολή προς την Κομισιόν, ώστε η ίδια να διορίσει ένα πρόσωπο για το Κυπριακό. Στην περίπτωση όμως αυτή, το πρόσωπο που θα διορισθεί από την Κομισιόν, θα αναφέρεται στην ίδια την Κομισιόν και όχι στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κάτι που ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ήθελε να αποφύγει και γι’ αυτό άλλωστε μιλούσε έντονα για την ανάγκη διορισμού προσωπικότητας «από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» και όχι από την Κομισιόν. Το πλέον ενδιαφέρον είναι ότι κυβερνητικά χείλη επιχειρούν πλέον να ρίξουν στα μαλακά το ζήτημα, λέγοντας ότι σημασία έχει η εμπλοκή της Ε.Ε. και ο διορισμός μιας προσωπικότητας, καταπίνοντας το ζήτημα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Και θεωρώντας προφανώς ότι μαζί τους πρέπει να το καταπιούμε κι εμείς.
• Αναφορικά με τη διασύνδεση των ευρωτουρκικών ντοσιέ με το Κυπριακό, δυστυχώς υπάρχει «προηγούμενο» και δεν είναι καθόλου θετικό. Όλα αυτά τα σημαίνοντα για την Άγκυρα ντοσιέ, διασυνδέθηκαν ήδη απλώς και μόνον με την αποκλιμάκωση της έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο, όπως γίνεται αντιληπτό στην παράγραφο 20 των Συμπερασμάτων της 2ας Οκτωβρίου 2020. Αναφέρεται χαρακτηριστικά: «Υπό τον όρο ότι θα συνεχιστούν οι εποικοδομητικές προσπάθειες να τερματιστούν οι παράνομες ενέργειες έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί να δρομολογήσει θετικό πολιτικό θεματολόγιο Ε.Ε. – Τουρκίας με ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό της τελωνειακής ένωσης και τη διευκόλυνση του εμπορίου, τις διαπροσωπικές επαφές, τους διαλόγους υψηλού επιπέδου, τη συνεχή συνεργασία σε ζητήματα μετανάστευσης, σύμφωνα με τη δήλωση Ε.Ε. –Τουρκίας του 2016». Το Κυπριακό και η διαδικασία επίλυσής του βρίσκονταν σε άλλη παράγραφο και δεν διασυνδέθηκαν με το «θετικό θεματολόγιο», δηλαδή με τη «θετική ατζέντα» που απλόχερα πρόσφερε η Ε.Ε. προς την Τουρκία. Με τη σύμφωνο γνώμη της Κυπριακής Δημοκρατίας, επί διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη. Και με ΥΠΕΞ τον υφιστάμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη που εμφανίζεται να θέλει να πετύχει σήμερα αυτό που απέτυχε η κυβέρνηση στην οποία συμμετείχε, ασκώντας εξωτερική πολιτική, προ τριετίας.
Ή λοιπόν ο Πρόεδρός μας υπερεκτιμά τις δυνατότητές του, υποτιμώντας τις αντίστοιχες δυνατότητες της Άγκυρας ή απλώς επενδύει στην πολιτική άγνοια και στην πολιτική αμνησία των αντιπάλων του. Εάν βεβαίως υπάρχουν τέτοιοι (σ.σ. πολιτικοί αντίπαλοι).
