Του Παύλου Ξανθούλη
Η Ε.Ε. αναμένεται σήμερα να προχωρήσει στην έγκριση αντιμέτρων στους δασμούς Τραμπ επί του αλουμινίου και του χάλυβα, αλλά στην πρώτη γραμμή προτεραιοτήτων των Βρυξελλών και όλων σχεδόν των κρατών-μελών, είναι η ενίσχυση της θέσης του ευρωπαϊκού κλαμπ, ώστε σε μια ενδεχόμενη διαπραγμάτευση με την Ουάσιγκτον να βρίσκονται όσο είναι δυνατόν, σε ισχυρότερη θέση.
Αυτό ωστόσο που δυσκολεύει την ευρωπαϊκή προσπάθεια, δεν είναι μόνο η προσωπικότητα και η αμφιλεγόμενη ατζέντα του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος απέρριψε την πρόταση της Ε.Ε. για αμοιβαία μηδενικούς δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα και επανέφερε στο τραπέζι τη «ξαναζεσταμένη» πρόταση για αγορά αμερικανικής ενέργειας από την Ευρώπη, ύψους 350 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Αλλά είναι και οι αμφιβολίες που υπάρχουν σε κοινοτικούς κύκλους, κατά πόσον αφενός ο κ. Τραμπ που διαπραγματεύεται δημοσίως, ενώπιον τηλεοπτικών συνεργείων, εννοεί αυτά που λέει. Και αφετέρου κατά πόσον οι ευρωπαϊκές θέσεις φτάνουν στον πλανητάρχη με τον τρόπο που επιθυμούν οι Βρυξέλλες.
Κοινοτική πηγή έλεγε στην «Κ» ότι «η πραγματικότητα είναι ωμή», ομολογώντας ότι «η Ε.Ε. δεν έχει πρόσβαση απευθείας ούτε στον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά ούτε και στον στενό του περίγυρο»
Επί του προκειμένου, είναι αλήθεια ότι ο ευρωπαίος Επίτροπος για θέματα Εμπορίου, Μάρος Σέφτσοβιτς, μεταφέρει με ευκρίνεια τις θέσεις της Ε.Ε. στην Ουάσιγκτον. Αλλά αυτό που προβληματίζει είναι ότι οι συνομιλητές του κοινοτικού αξιωματούχου, δεν είναι αυτοί που καθορίζουν το «παιγνίδι», καθώς δεν αποτελούν τον «σκληρό πυρήνα» των συνεργατών του Ντόναλντ Τραμπ, οι οποίοι από κοινού με τον πλανητάρχη, λαμβάνουν τις γνωστές αμφιλεγόμενες αποφάσεις, που τείνουν να προκαλέσουν παγκόσμιο οικονομικό τσουνάμι.
Ο Μάρος Σέφτσοβιτς έχει επανειλημμένα δηλώσει ότι οι συζητήσεις που έχει με την Ουάσιγκτον, χαρακτηρίζονται από ειλικρίνεια γύρω από το μείζον ζήτημα των δασμών, κάτι που δεν αμφισβητείται. Αυτό όμως που προκαλεί ερωτηματικά και έχει δημιουργήσει μουρμουρητά μεταξύ κάποιων κρατών-μελών, είναι το γεγονός ότι στην αντίπερα όχθη, οι συνομιλητές του Μάρος Σέφτσοβιτς, είναι ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Howard Lutnick και ο εμπορικός αντιπρόσωπος των ΗΠΑ Jamieson Greer. Αν και δεν υποτιμάται το κανάλι επικοινωνίας που έχει η Ε.Ε. μαζί τους, οι εν λόγω Αμερικανοί επίσημοι δεν περιλαμβάνονται μεταξύ των στενών συνεργατών του Τραμπ, που συμμετέχουν στη λήψη των αποφάσεων στην Ουάσιγκτον, επί του προκειμένου ζητήματος των δασμών.
H Κομισιόν απέφυγε χθες να σχολιάσει κατά πόσο βρίσκεται σε επαφή με τα «σωστά πρόσωπα» στις ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι θα μιλάμε με όλους, φτάνει να τερματιστεί το καθεστώς των δασμών.
Ανύπαρκτη πρόσβαση
Την ίδια ώρα, κοινοτική πηγή έλεγε στην «Κ» ότι «η πραγματικότητα είναι ωμή», ομολογώντας ότι «η Ε.Ε. δεν έχει πρόσβαση απευθείας ούτε στον ίδιο τον Ντόναλντ Τραμπ, αλλά ούτε και στον στενό του περίγυρο», ήτοι τον αντιπρόεδρο JD Vance και τον προεδρικό σύμβουλο για θέματα εμπορίου Peter Navarro. Με άλλα λόγια, κανείς δεν ξέρει εάν οι θέσεις της Ε.Ε. φτάνουν στον πλανητάρχη, με τον τρόπο που αυτές μεταφέρονται στην Ουάσιγκτον από τον Μάρος Σέφτσοβιτς. Και κυρίως, αυτό που προβληματίζει είναι ότι η ευρωπαϊκή επιχειρηματολογία και η εξαντλητική παράθεση της θέσης της Ε.Ε., που επιχειρεί ο Μάρος Σέφτσοβιτς στις επαφές με την Ουάσιγκτον, είναι πιθανό να μην φτάνουν στη λεπτομέρειά τους στον Ντόναλντ Τραμπ και τους συνεργάτες του, που συμμετέχουν στις αποφάσεις για την επιβολή δασμών.
«Εκ του αποτελέσματος, θα μπορούσε κάποιος να πει ότι οι θέσεις αυτές που μεταφέρει η Κομισιόν προς την Ουάσιγκτον, δεν έχουν επηρεάσει καθόλου την αμερικανική θέση επί των δασμών, τουλάχιστον επί του παρόντος», σημείωσε κοινοτικός επίσημος, εκφράζοντας την ελπίδα τα δεδομένα αυτά να διαφοροποιηθούν.
Γεγονός που αναδεικνύει το γενικότερο μεγάλο πρόβλημα ουσιαστικής επικοινωνίας Ουάσιγκτον και Βρυξελλών, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος έχει πολύ αρνητικές απόψεις για την Ευρωπαϊκή Ένωση, που συμμερίζεται και υιοθετεί βεβαίως και ο αντιπρόεδρος του JD Vance, ο οποίος άλλωστε είχε δώσει δείγματα γραφής από τη Διάσκεψη του Μονάχου, ισοπεδώνοντας την Ε.Ε. και αμφισβητώντας ακόμη και την ύπαρξη δημοκρατίας στην Ευρώπη.
Βαθύτερα τα αίτια
Ανεξαρτήτως της έκβασης στο ζήτημα των δασμών, πηγές στις Βρυξέλλες εκτιμούν ότι τα αίτια που οδήγησαν την Ουάσιγκτον στις εμπορικές αποφάσεις κατά της Ε.Ε., είναι βαθύτερα από τις αμφιλεγόμενες οικονομικές αναλύσεις αριθμών, στις οποίες επιδίδεται ο Ντόναλντ Τραμπ. Χωρίς να αμφισβητούν ότι ο Αμερικανός πρόεδρος επιθυμεί να αποκομίσει και οικονομικά κέρδη, υποστηρίζουν ότι η στάση που τηρεί η Ουάσιγκτον «αναδεικνύει το γενικότερο ζήτημα της απουσίας επικοινωνίας, συνεργασίας, χημείας, αλλά ακόμη και εκτίμησης». Κάτι που πιστώνουν στη νέα αμερικανική διοίκηση, θεωρώντας ότι απορρέει από μια σειρά γεγονότων. Περιλαμβανομένων της «απόλυτης ταύτισης» της ηγεσίας των Βρυξελλών και δη της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με την προηγούμενη αμερικανική διοίκηση υπό τον Τζο Μπάιντεν, κάτι που φαίνεται να μην είναι διατεθειμένος να προσπεράσει ο Ντόναλντ Τραμπ. Άλλωστε, η Ε.Ε. εξακολουθεί και σήμερα να στηρίζει την Ουκρανία, όπως ακριβώς έπραττε σε συνεργασία με τη διοίκηση Μπάιντεν, κάτι που βρίσκεται εκτός του δόγματος που επιδιώκει να επιβάλει ο Ντόναλντ Τραμπ. Μέσα σε αυτά, προστίθενται και οι αντιπαραθέσεις –από την πρώτη θητεία Τραμπ– γύρω από τους αμυντικούς εξοπλισμούς των 23 χωρών της Ε.Ε. που είναι και μέλη της Βορειοατλαντικής Συμμαχία. Κάτι που τείνει μεν να διαφοροποιηθεί, καθώς δρομολογούνται αυξήσεις στις αμυντικές δαπάνες του συνόλου των κρατών-μελών της Ε.Ε., αλλά χωρίς να είναι βέβαιο κατά πόσον οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να εγγυώνται την ευρωπαϊκή ομπρέλα άμυνας και ασφάλειας, για τις 23 ευρωπαϊκές χώρες που είναι παράλληλα και μέλη του ΝΑΤΟ. Αντίθετα, η επικρατούσα εκτίμηση παραπέμπει σε αποστασιοποίηση των Ηνωμένων Πολιτειών, κάτι που επιτείνει την ανησυχία σε όλο το φάσμα των ευρωαμερικανικών σχέσεων.
