Του Παύλου Ξανθούλη
Λίγες μέρες πριν απο την πολυμερή διάσκεψη της Γενεύης, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε παραχωρήσει διακαναλική συνέντευξη, στο πλαίσιο της οποίας ανέφερε ότι η Ε.Ε. είχε ήδη «διαβιβάσει στα Ηνωμένα Έθνη την επιθυμία της να είναι παρούσα στο τραπέζι των συζητήσεων». Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας προσδιόρισε μάλιστα την παρουσία της Ε.Ε. «στο τραπέζι των συζητήσεων», σε πολιτικό επίπεδο «Επιτρόπου». Και λέγοντας όλα αυτά, μας είπε στη συνέχεια ότι «δεν θέλω να μιλήσω εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Αν και είναι δύσκολο να προσπεράσει κανείς την άκομψη προσπάθεια του προέδρου της Δημοκρατίας να αναλάβει ρόλο εκπροσώπου Τύπου της Ε.Ε., υποκαθιστώντας τις Βρυξέλλες σε μια διακαναλική συνέντευξη, εντούτοις η ουσία του ζητήματος βρίσκεται στο αποτέλεσμα.
Και ως αποτέλεσμα, η Ε.Ε. όχι μόνο δεν εκπροσωπήθηκε σε πολιτικό επίπεδο Επιτρόπου, αλλά ούτε βεβαίως ήταν «παρούσα στο τραπέζι των συζητήσεων». Παρευρέθηκε τελικά στη Γενεύη, σε αντίθεση με αυτά που δήλωνε ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σε τεχνοκρατικό επίπεδο και μακριά από «το τραπέζι» και συνεπώς χωρίς λόγο και ρόλο. Διά της Giulia Bertezzolo, της διεύθυνσης περιφερειακής πολιτικής και αστικής ανάπτυξης της Ε.Ε., στην οποία εμπίπτει και το Κυπριακό. Συνεπώς, η «εκπροσώπηση» ήταν υποβαθμισμένη, σε σχέση με τις εξαγγελίες Χριστοδουλίδη και καθόλου ουσιαστική.
Το γεγονός αυτό, οδηγεί σε ένα πρώτο συμπέρασμα. Ότι η Άγκυρα, που όπως δημοσιεύει σήμερα η «Κ», έχει καταφέρει να διεισδύσει «διά της πλαγίας» στα της ευρωπαϊκής άμυνας, ενώ απαιτεί και επανενεργοποίηση της ενταξιακής της πορείας εν μέσω της σύλληψης Ιμάμογλου, δεν είχε κανέναν ενδοιασμό να φρενάρει και να υποβιβάσει τη συμμετοχή της Ένωσης στη διευρυμένη διάσκεψη της Γενεύης για το Κυπριακό, σε μια απλή τεχνοκρατική παρουσία, εκτός αίθουσας.
Το δεύτερο συμπέρασμα έχει να κάνει με την αντίδραση της κυπριακής αποστολής στη γνωστοποίηση της τεχνοκρατικής παρουσίας της Ε.Ε. και της απόστασης που της επιβλήθηκε, «από το τραπέζι των συζητήσεων», χωρίς ρόλο και λόγο. Έτσι, λοιπόν, ο εκτεθειμένος από τις δικές του εξαγγελίες στη διακαναλική συνέντευξη, πρόεδρος Χριστοδουλίδης, σήκωσε τα τηλέφωνα και ζήτησε από τους επικεφαλής των θεσμών να καλύψουν τα κενά της υποβαθμισμένης παρουσίας της Ε.Ε. στη Γενεύη και της απουσίας της «από το τραπέζι των συζητήσεων», με έναν άλλο τρόπο.
Κι έτσι φτάσαμε στην κοινή επιστολή των προέδρων Κομισιόν-Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, φον ντερ Λάιεν-Αντόνιο Κόστα προς τον γ.γ. ΟΗΕ, με κοινοποίηση στους ηγέτες των δύο κοινοτήτων. Η επιστολή αναπαράγει τις κλασικές θέσεις της Ε.Ε., μεταξύ άλλων, για λύση στη βάση των ψηφισμάτων του Σ.Α. ΟΗΕ, με ειδική αναφορά στη διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Και ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, με ύφος δικαίωσης, είπε ότι η επιστολή της Ε.Ε. καθορίζει τη θέση της και «δεν επιτρέπει άλλη ερμηνεία» γύρω από το πλαίσιο λύσης του Κυπριακού. Για να προσθέσει ότι «τα γραπτά μένουν».
Θετικό το περιεχόμενο της επιστολής. Χωρίς αμφιβολία. Αλλά ποια είναι η προστιθέμενη της αξία; Ειδικά, εάν αναλογιστούμε ότι τα ομόφωνα Συμπεράσματα της Ε.Ε., διατυπώνουν ακριβώς τις ίδιες θέσεις και υπερέχουν μιας επιστολής των θεσμών, καθώς ενέχουν πολιτική δέσμευση του συνόλου των 27 κρατών-μελών. Αποτελούν μάλιστα «πυξίδα» για τις πολιτικές προσεγγίσεις των επικεφαλής των θεσμικών οργάνων.
Με άλλα λόγια, η επιστολή φον ντερ Λάιεν-Αντόνιο Κόστα, είναι απλώς απόρροια των γνωστών, ομόφωνων θέσεων των «27», όπως αυτές αποτυπώνονται στα Συμπεράσματα της Ε.Ε. Και τα Συμπεράσματα είναι «γραπτά» και όχι απλώς μένουν, αλλά είναι τα μόνα που ενέχουν πολιτική δέσμευση των 27 κρατών-μελών.
Σε κάθε πάντως περίπτωση, θα πρέπει να λεχθεί ότι καμιά γραπτή θέση της Ε.Ε., περιλαμβανομένης και της επιστολής φον ντερ Λάιεν-Κόστα, δεν έχει καταφέρει να μετακινήσει την Τουρκία, η οποία και εμμένει σε λύση δύο κρατών και «προς αποφυγή παρεξηγήσεων», αισθάνθηκε την ανάγκη να προβεί σε «εκπαιδευτική άσκηση» τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από την Κύπρο, ανήμερα της πολυμερούς διάσκεψης της Γενεύης.
Άρα, ποια πραγματικά είναι η προστιθέμενη αξία μιας επιστολής, η οποία απλώς αναπαρήγαγε τις γνωστές ομόφωνες θέσεις της Ε.Ε., έχοντας μάλιστα μικρότερο πολιτικό εκτόπισμα από τα εν λόγω Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου; Θα μπορούσε κάποιος να εικάσει ότι σε επικοινωνιακό επίπεδο ξελάσπωσε τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη, καλύπτοντας την πολιτική απουσία της Ε.Ε. από το «τραπέζι των συζητήσεων» στη Γενεύη. Επί της ουσίας, όμως, πόσο πειστικό είναι όλο αυτό; Και πόσο εκτεθειμένος και λασπωμένος μένει ο κ. Χριστοδουλίδης, με βάση τις εξαγγελίες στις οποίες ο ίδιος προέβη;
