Του Παύλου Ξανθούλη
Το υπουργείο Εξωτερικών ξύπνησε πρωί-πρωί την περασμένη Κυριακή και εξέδωσε ανακοίνωση για τα Συμπεράσματα της ΕΕ, για την Τουρκία. Αν και δεν γνωρίζω τι αφύπνισε κυριακάτικα το ΥΠΕΞ να σχολιάσει Συμπεράσματα που εκδόθηκαν πέντε μέρες νωρίτερα, επί της ουσίας, διακήρυξε ότι έχει εξασφαλίσει «άμεση σύνδεση» του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών σχέσεων, βλέποντας μάλιστα σχέση «εξάρτησης»! Αναφέρει χαρακτηριστικά το ΥΠΕΞ: «Το Συμβούλιο επαναβεβαιώνει ότι η πρόοδος στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας εξαρτάται από την πλήρη συμμόρφωση της Τουρκίας στις κυπρογενείς υποχρεώσεις της» και προσθέτει ότι «η ΕΕ επαναλαμβάνει ότι η πρόοδος στις σχέσεις με την Τουρκία συνδέεται άμεσα με τη λύση του Κυπριακού».
Οι πιο πάνω αναφορές αποτελούν όμως «κυπριακή ερμηνεία» και δεν υπάρχουν στα Συμπεράσματα. Αυτό πάντως δεν εμποδίζει τον Κωνσταντίνο Κόμπο να θεωρεί ότι έχει δεμένη χειροπόδαρα την Τουρκία! Άρα, όλοι εμείς πρέπει να χειροκροτήσουμε την «επιτυχία» του ΥΠΕΞ; Όπως προκύπτει από την ανακοίνωση του κ. Κόμπου, αυτό είναι υποχρεωτικό καθώς μας υποδεικνύεται (!) ότι «άλλη ερμηνεία, από όπου και εάν προέρχεται, είναι αβάσιμη και προέρχεται είτε από άγνοια του πραγματικού τρόπου λειτουργίας της ΕΕ είτε από άρνηση της κατανόησης της διαμορφωμένης κοινής στάσης της ΕΕ που ευθυγραμμίζεται με τα εθνικά μας συμφέροντα και επιδιώξεις». Δηλαδή, όποιος διαφωνεί με την ερμηνεία του Κωνσταντίνου Κόμπου, είτε τελεί εν αγνοία περί των ευρωτουρκικών, είτε είναι αρνητής της πραγματικότητας. Αν και θα μπορούσα να πω πολλά για τη νοοτροπία άλλων εποχών και καθεστώτων, αλλά και για το αρχαιοπρεπές ύφος σπουδαρχίδη που αντανακλά η ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, θα προτιμήσω την ουσία.
Ας δούμε λοιπόν πόσο πραγματικά «έδεσε» την Τουρκία το ΥΠΕΞ:
Τι εξασφαλίσαμε: Τα Συμπεράσματα που εγκρίθηκαν αναφέρουν λέξη προς λέξη ότι «η ΕΕ αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση του ζητήματος της Κύπρου με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ-Τουρκίας». Άρα, η ΕΕ απλώς «αποδίδει ιδιαίτερη σημασία» στη λύση του Κυπριακού, χωρίς όμως να «εξαρτά» τις ευρωτουρκικές σχέσεις από το Κυπριακό, όπως ισχυρίζεται το ΥΠΕΞ. Ακόμη κι εάν στην εξίσωση τοποθετηθεί και η προηγούμενη γενική αναφορά των Συμπερασμάτων, σύμφωνα με την οποία «η εποικοδομητική συμμετοχή της ίδιας της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας», το Κυπριακό δεν μνημονεύεται ως προαπαιτούμενο.
Τι δεν πήραμε: Το ΥΠΕΞ που δημοσίως πανηγυρίζει, πίσω από κλειστές πόρτες υπέβαλε δική του γραπτή πρόταση, προφανέστατα γιατί τα Συμπεράσματα δεν το καλύπτουν. Η εν λόγω πρόταση, την οποία εξασφάλισε η «Κ», ανέφερε: «Η εποικοδομητική δέσμευση της ίδιας της Τουρκίας, σε όλο το φάσμα των σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, περιλαμβανομένων σε σχέση με την επανάληψη και την πρόοδο των συνομιλιών για λύση του Κυπριακού, εντός του πλαισίου του ΟΗΕ, θα είναι καθοριστική για την προώθηση των διάφορων τομέων συνεργασίας». Ωστόσο, η εν λόγω πρόταση της Λευκωσίας απορρίφθηκε από Γερμανία, Ολλανδία, Σουηδία και Ιταλία.
Η πραγματική εικόνα: Το χειρότερο είναι ότι ούτε τα πραγματικά δεδομένα στην ΕΕ δικαιώνουν το ΥΠΕΞ. Διότι, τα ευρωτουρκικά ντοσιέ προχωρούν, ενώ το Κυπριακό παραμένει στάσιμο. Με πολύ απλά λόγια, τι σόι «άμεση σύνδεση» και «εξάρτηση» έχουμε όταν στο Κυπριακό δεν κουνιέται φύλλο, ενώ την ίδια ώρα έχουν ξεπαγώσει όλοι οι Υψηλοί Πολιτικοί Διάλογοι ΕΕ-Τουρκίας, έχει συμμετάσχει ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας σε άτυπο Συμβούλιο ΕΕ, έχει προσκληθεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να επαναδραστηριοποιηθεί στη χώρα, ενώ έχουν ξεκινήσει συζητήσεις για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης; Αν υπήρχε έστω υπόνοια διασύνδεσης ευρωτουρκικών-Κυπριακού, όπως ισχυρίζεται το υπουργείο Εξωτερικών, όλα αυτά τα ευρωτουρκικά ντοσιέ, θα ενεργοποιούνταν μόνον παράλληλα με τη δρομολόγηση εξελίξεων στο Κυπριακό. Και όχι ενόσω η Τουρκία δεν κουνάει το δαχτυλάκι της στο ζήτημα της επίλυσης του προβλήματος της Κύπρου.
Άρα, με πολύ απλά λόγια, το αφήγημα του ΥΠΕΞ περί διασύνδεσης Κυπριακού-ευρωτουρκικών είναι και σε επίπεδο ερμηνείας, αλλά και σε πρακτικό επίπεδο, κενό σύνθημα, για εσωτερική κατανάλωση. Παρόλα αυτά, επειδή πάνω από όλα εγώ πιστεύω στη δημοκρατία, αντιλαμβάνομαι ότι το ΥΠΕΞ και ο πολιτικός του προϊστάμενος μπορούν να κάνουν τις δικές τους ερμηνείες. Δεν πρέπει όμως να θεωρούν ότι έχουν δικαίωμα να μας καταργήσουν. Όπως δεν πρέπει να θεωρούν ότι όλα τα Μέσα Ενημέρωσης έχουν υποχρέωση να υιοθετούν και να αναπαράγουν μια κενή συνθηματολογία, η οποία δεν αντέχει σε καμιά κριτική και λογική.
