Του Παύλου Ξανθούλη
Oταν ένας εικοσάχρονος αυτοπεριορίζει τις γνώσεις του σε νηπιακό επίπεδο, τότε μοιραία οι τοποθετήσεις του θα θυμίζουν νηπιαγωγείο. Όσο σοβαροφανής κι αν είναι η εκφορά του λόγου του, δεδομένων των 20 χρόνων που κουβαλά στην πλάτη του, επί της ουσίας θα εξακολουθεί να λειτουργεί σαν νήπιο, κινδυνεύοντας να αποξενωθεί από τα άλλα τα παιδιά του γκρουπ, στο οποίο συμμετέχει.Αυτή την εικόνα εμφανίζει η Κυπριακή Δημοκρατία, σε μείζονα πολιτικά ζητήματα, στην Ε.Ε. Αν και γιόρτασε πέρυσι τα εικοσάχρονά της στο ευρωπαϊκό κλαμπ, εντούτοις συνεχίζει να συμπεριφέρεται σαν νήπιο, που αρνείται να αναπτυχθεί με σοβαρότητα. Στις 27 Ιανουαρίου, λοιπόν, η Κυπριακή Δημοκρατία συμμετείχε στο Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών. Εκεί λήφθηκε ομόφωνη πολιτική απόφαση για χαλάρωση των ευρωπαϊκών κυρώσεων στη Συρία, την οποία προσυπέγραψε και ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος. Δύο εβδομάδες αργότερα, η αρμόδια ομάδα εργασίας διαμόρφωσε το πλαίσιο δρομολόγησης της χαλάρωσης κυρώσεων στη Συρία, το οποίο τέθηκε σε «σιωπηρή διαδικασία» έγκρισης. Αλλά, ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος, αν και είχε συναινέσει στην άρση των κυρώσεων σε πολιτικό επίπεδο στις 27 Ιανουαρίου, αποφάσισε δύο εβδομάδες αργότερα να «σπάσει» τη σιωπηρή διαδικασία. Απαιτώντας, όπως δημοσιεύει σήμερα η «Κ» (σελ. 4), την ανάληψη νομικής δέσμευσης από την Ε.Ε. ότι οι κυρώσεις κατά της Συρίας θα επανέλθουν με «αυτοματοποιημένη διαδικασία», χωρίς να απαιτείται άλλη απόφαση του Συμβουλίου, εάν η χώρα παρεκκλίνει από τις υποχρεώσεις της και κυρίως εάν προχωρήσει στη συνομολόγηση μνημονίου για καθορισμό ΑΟΖ με την Τουρκία, κατά το πρότυπο του τουρκολιβυκού μνημονίου. Εύλογη μεν η ανησυχία της Λευκωσίας για την ατζέντα Συρίας-Τουρκίας, άγαρμπος δε ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύεται στην Ε.Ε.:
• Καταρχάς, διότι εάν υφίσταται μια τόσο μεγάλη ανησυχία, ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος δεν έπρεπε να είχε ανάψει πράσινο φως στις 27 Ιανουαρίου για λήψη πολιτικής απόφασης, χαλάρωσης των κυρώσεων. Πόσο μάλλον, όταν το εγχείρημα ανατροπής που εκδηλώθηκε στη συνέχεια, σε μια χαμηλόβαθμη διπλωματική ομάδα εργασίας, όχι μόνο δεν εξυπηρέτησε τον σκοπό του, αλλά το μόνο που πέτυχε ήταν η δημιουργία συνθηκών ανατροπής της αξιοπιστίας του κυπριακού κράτους. Κοντολογίς, η πρακτική του παίζω και ξεπαίζω, όπως και να το θέσουμε, δεν παραπέμπει σε «ενήλικο κράτος».
• Επιπλέον, η απαίτηση της Λευκωσίας να ενισχύσει τον δρομολογούμενο μηχανισμό επαναφοράς των κυρώσεων «snab back» στη Συρία, με «νομικές διασφαλίσεις» και μια «αυτοματοποιημένη διαδικασία», καταδεικνύει άγνοια για το πλαίσιο λειτουργίας της Ε.Ε., είκοσι και πλέον χρόνια μετά την ένταξη της Κύπρου στην Ένωση. Όπως δημοσιεύει σήμερα η «Κ», η Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου δεν δικαίωσε το κυπριακό αίτημα, διότι τέτοια δυνατότητα δεν υφίσταται. Και ως εκ τούτου, η Κύπρος αναγκάστηκε σε αναδίπλωση, εν μέσω αντιδράσεων.
Αντιδράσεις που, όπως πληροφορείται η «Κ», εισέπραξε και ο ΥΠΕΞ από πρέσβεις ευρωπαϊκών κρατών που ζητούσαν ενημέρωση. Ρόλο στην αναδίπλωση της Λευκωσίας διαδραμάτισε και δημοσίευμα του Politico, που εξέθετε, ως πακέτο, Κύπρο και Ελλάδα. Με μια όμως ουσιαστική ανακρίβεια: Θεωρώντας ότι και οι δύο μπλόκαραν τη διαδικασία, αν και στην πραγματικότητα η Λευκωσία «έσπασε» μόνη τη «σιωπηρή διαδικασία», διατυπώνοντας ενστάσεις, ενώ η Αθήνα απλώς στήριξε τις κυπριακές θέσεις. Οι οποίες, επαναλαμβάνουμε, πηγάζουν από εύλογες ανησυχίες, αλλά σε κάθε περίπτωση ο τρόπος με τον οποίο επιδιώχθηκε να διασφαλιστούν τα κυπριακά συμφέροντα, δεν ήταν ο ενδεδειγμένος.
Αν μάλιστα το ΥΠΕΞ είχε κάνει προεργασία, θα ήταν σε θέση να γνωρίζει ότι «αυτοματοποιημένη διαδικασία» είχε επιδιώξει και η Τουρκία το 2006, προσβλέποντας σε άρση των κυρώσεων που της επέβαλε η Ε.Ε., παγώνοντας οκτώ διαπραγματευτικά κεφάλαια και αποφασίζοντας να μην ολοκληρώσει το κλείσιμο των εναπομεινάντων 34 κεφαλαίων, λόγω της άρνησης της Άγκυρας να εφαρμόσει το Πρωτόκολλο έναντι στην Κύπρο. Τότε, η Τουρκία και κάποιοι «φίλοι» της, φλέρταραν με την ιδέα του «αυτοματοποιημένου ξεπαγώματος» των κυρώσεων και η Λευκωσία έτρεχε να διασφαλίσει ότι τέτοια «αυτοματοποιημένη διαδικασία» δεν θα μπορούσε να επιβληθεί στην Ε.Ε. Με άλλα λόγια, πριν από 20 χρόνια η Κύπρος έτρεχε να αποτρέψει αυτό που διεκδικεί σήμερα!
Σημειώνεται ότι η Νομική Υπηρεσία είχε δικαιώσει την Κύπρο τότε, για τους ίδιους ακριβώς λόγους που την αδειάζει τώρα, μετά από 20 χρόνια. Με την πάροδο των οποίων, η Κύπρος έχει καταστεί πλέον τυπικά «ενήλικη» στην Ε.Ε., αν και οι χειρισμοί της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη καταδεικνύουν πρωτοφανή άγνοια και παραπέμπουν σε συμπεριφορά νηπίου, με χαρακτηριστικά παλινδρομήσεων, αλλοπρόσαλλης πολιτικής συμπεριφοράς και απουσίας καθαρού πολιτικού λόγου.
