Του Παύλου Ξανθούλη
Αισιόδοξη εμφανίζεται η Λευκωσία για σπάσιμο του αδιεξόδου και για επανέναρξη της διαδικασίας λύσης του Κυπριακού, με τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη να δηλώνει ότι πηγαίνει στο «τριμερές δείπνο» της Νέας Υόρκης με τον γ.γ. Αντόνιο Γκουτέρες και τον Ερσίν Τατάρ, για ένα «θετικό αποτέλεσμα», ενώ παράλληλα «ξεκαθαρίζει» ότι «δεν με ενδιαφέρει ούτε το παιγνίδι επίρριψης ευθυνών, ούτε οι κατηγορίες, (ούτε) οι καταγγελίες».
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είτε δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις είτε, εάν τις παρακολουθεί, επιλέγει να μην τοποθετείται με ειλικρίνεια. Οι προοπτικές μιας νέας προσπάθειας λύσης του Κυπριακού, στη βάση όσων (ορθώς σε κάθε περίπτωση) διεκδικεί ο Νίκος Χριστοδουλίδης είναι κυριολεκτικά ανύπαρκτες. Και του το έχουν πει και η Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ (που μπορεί να μας ξαναέρθει) και οι Βρετανοί και πολλοί άλλοι. Όπως επεσήμαναν οι ξένοι μεσολαβητές, η Άγκυρα και ο εγκάθετός της στα κατεχόμενα απαιτούν «κάτι περισσότερο» από τη Λευκωσία για να πάνε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και μας υπέδειξαν «πολύ συγκεκριμένα», για να χρησιμοποιήσω φράση που αντιλαμβάνεται ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά θα πρέπει να κάνει επιπλέον χειρονομίες, για τερματισμό της λεγόμενης απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων (απευθείας πτήσεις, απευθείας εμπόριο, απευθείας σχέσεις του ψευδοκράτους με τη διεθνή κοινότητα). Αλλά, και να διασφαλιστεί ότι σε κάθε περίπτωση, με ή χωρίς λύση, μια ενδεχόμενη νέα διαδικασία θα οδηγεί σε κυριαρχική ισότητα της παράνομης οντότητας των κατεχομένων. Αυτοί είναι δυστυχώς οι τουρκικοί όροι, οι οποίοι είναι απαράδεκτοι. Και αυτά μας ειπώθηκαν επίσης δυστυχώς από τους ξένους μεσολαβητές, με υποδεικτική μάλιστα διάθεση.
Η ελληνοκυπριακή ηγεσία δείχνει ωστόσο να ζει σε ένα παράλληλο σύμπαν, να αναμένει «θετικό αποτέλεσμα» όπως λέει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και να θεωρεί ότι υπάρχει δυνατότητα επαναφοράς της τουρκικής πλευράς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου, «διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας». Προσβλέποντας μάλιστα σε αλλαγή στάσης, από τον Ταγίπ Ερντογάν.
Αν κάποιος άσχετος με την πολιτική κοιτάξει γύρω του και καταγράψει απλώς τις τελευταίες κινήσεις του προέδρου της Τουρκίας, θα αντιληφθεί προφανώς ότι ο Ταγίπ Ερντογάν έχει άλλους στόχους και προσανατολισμούς. Είναι τουλάχιστον εμφανές ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας επικεντρώνεται σχεδόν αποκλειστικά στην ενίσχυση της χώρας του ως περιφερειακής δύναμης, αξιοποιώντας προς αυτή την κατεύθυνση και την προάσπιση των συμφερόντων των απανταχού Μουσουλμάνων, στην οποία επιδίδεται επί καθημερινής βάσεως. Και δεν είναι μόνο η ρητορική κατά του Ισραήλ που πουλάει στο εσωτερικό της Τουρκίας και ηχεί όμορφα στους υποστηρικτές της δημιουργίας ενός ισλαμικού τόξου. Αλλά είναι και οι ενέργειές του, όπως η ανέγερση του μεγαλύτερου τζαμιού των Βαλκανίων στα Τίρανα, ενός έργου μαμούθ, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την Τουρκία με τη συμμετοχή 600 τουρκικών εταιρειών και την εργοδότηση 15.000 Αλβανών. Όπως επίσης και ο σχεδιασμός που ανακοίνωσε ο ηγέτης της Αλβανίας Έντι Ράμα, για την ίδρυση ενός ανεξάρτητου κρατιδίου των Μπεκτασήδων στη χώρα, στη λογική ενός «ισλαμικού Βατικανού» (!), με δική του κυβέρνηση και διοίκηση, με σύνορα και διαβατήρια. Σύμφωνα μάλιστα με δημοσίευμα των New York Times, το κράτος αυτό θα είναι περίπου τέσσερις φορές μικρότερο από το Βατικανό, καλύπτοντας έκταση περίπου 11 εκταρίων. Κανείς δεν γνωρίζει εάν το θέμα αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης στη συνάντηση Ράμα-Ερντογάν, πριν από τρεις μέρες στην Αλβανία. Αυτό όμως που πολλοί λένε είναι ότι ο Τούρκος πρόεδρος θα μπορούσε να διαδραματίσει ρόλο στην προώθηση της πρωτοβουλίας του «ισλαμικού Βατικανού» στα Βαλκάνια, ενώ κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι κινεί τα νήματα στο παρασκήνιο για την υλοποίησή του. Ο κ. Ερντογάν, που έτυχε αυτοκρατορικής υποδοχής στην Αλβανία, φρόντισε να δωρίσει στη χώρα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) καμικάζι, κάτι που ανακοίνωσε ο Έντι Ράμα, συμπληρώνοντας το «παζλ».
Όλα αυτά, καταδεικνύουν ότι οι πολιτικές/στρατηγικές στοχεύσεις του Ταγίπ Ερντογάν έχουν κι ένα θρησκευτικό αποτύπωμα, το οποίο αξιοποιείται για την ενίσχυση του ρόλου της Τουρκίας, ως μιας ισχυρής περιφερειακής δύναμης που σύμφωνα με το αφήγημα της Άγκυρας, μπορεί να κοιτάζει στα μάτια όλους τους μεγάλους παίκτες στη διεθνή πολιτική σκηνή. Αυτό λοιπόν είναι που βλέπουν τα μάτια του Ερντογάν. Και όχι αυτό που ελπίζει ή που καλύτερα εμφανίζεται να ελπίζει ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, εν είδει ευσεβοποθισμού και χωρίς ειλικρίνεια.
