Του Παύλου Ξανθούλη
Η κατάλυση του κράτους δικαίου και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Τουρκία, υπό το φως και της σύλληψης του δημάρχου Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου, τείνει να βάλει «δύσκολα» στον Ταγίπ Ερντογάν. Μετά το φρένο επανόδου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Τουρκία, που όπως δημοσίευσε η «Κ» μόνο άσχετο δεν είναι με τη σύλληψη Ιμάμογλου, η γενικότερη εικόνα που επικρατεί στην Τουρκία ενδέχεται να σκιάσει και την προοπτική προμήθειας 40 αεροσκαφών Eurofighter Typhoon, που μέχρι προ δύο μηνών θεωρείτο εν πολλοίς δεδομένη για την κυβέρνηση Ερντογάν, αλλά πλέον τίθεται εν αμφιβόλω.
Όπως δημοσίευσε η γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, η απερχόμενη κυβέρνηση του σοσιαλιστή Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, με τη συμβολή των Πρασίνων, αποφάσισε να μπλοκάρει το αίτημα της Άγκυρας για αγορά 40 Eurofighter από τη Μεγάλη Βρετανία. Αγορά, η οποία τελούσε υπό την αίρεση έγκρισης όλων των χωρών που συμμετέχουν στην κοινοπραξία, περιλαμβανομένων και της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Σημειώνεται ότι οι αρχικές ενστάσεις της Γερμανίας είχαν καμφθεί τους τελευταίους μήνες και ο απερχόμενος Καγκελάριος Όλαφ Σολτς, μετά από συνάντηση με τον Ταγίπ Ερντογάν, φερόταν να είχε συναινέσει στην παραχώρηση των 40 Eurofighter, υποστηρίζοντας ότι «η Τουρκία, ως εταίρος του ΝΑΤΟ, είναι αυτονόητο ότι θα λάβει γερμανικά όπλα».
Εάν και εφόσον υλοποιηθεί η πώληση των μαχητικών αεροσκαφών, με τους όρους που απαιτεί η Άγκυρα, εκτιμάται ότι θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τις ισορροπίες στο Αιγαίο.
Ωστόσο, τα νέα δεδομένα που προκάλεσε η αναίτια σύλληψη Ιμάμογλου, ως επίσης και η γενικότερη προσπάθεια της κυβέρνησης Ερντογάν να καταστείλει κάθε έννοια αντιπολίτευσης στη χώρα, φέρονται να αποτέλεσαν ισχυρό λόγο για την απερχόμενη κυβέρνηση Σολτς, να μπλοκάρει την προώθηση της συμφωνίας για αγορά των 40 Eurofighter.
Αλλαγή πλεύσης Μερτς;
Η κυβέρνηση του Όλαφ Σολτς θα βρίσκεται όμως στο τιμόνι της Γερμανίας για λίγες ακόμη μέρες, μέχρι τις 6 Μαΐου, οπότε, όπως όλα δείχνουν, τα ηνία της χώρας θα αναλάβει ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών και νικητής των πρόσφατων εκλογών, Φρίντριχ Μερτς.
Το ερώτημα πλέον για την Τουρκία, αλλά και για την Ε.Ε., που τείνει να ευθυγραμμίζεται με την πολιτική του Βερολίνου, είναι ποια στάση θα τηρήσει ο διαφαινόμενος νέος Καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς. Κύκλοι στο Βερολίνο, ανέφεραν στην «Κ» ότι «αυτό που ακούγεται, χωρίς να επιβεβαιώνεται επισήμως στην παρούσα φάση, είναι ότι η νέα κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αξιοποιήσει το ζήτημα των 40 Eurofighter, ώστε να ασκήσει την επιρροή της προς την Άγκυρα και να εξασφαλίσει διαφοροποίηση δεδομένων στο ζήτημα Ιμάμογλου». Σύμφωνα με την ίδια άριστα ενημερωμένη πηγή, «εάν διαφοροποιηθεί η εικόνα με τη σύλληψη Ιμάμογλου και άλλων, όπως αποτυπώνεται και στις αντιδράσεις του κόσμου και στις διαδηλώσεις στην Τουρκία, τότε θεωρώ, ότι η νέα γερμανική κυβέρνηση δεν θα έχει κανένα λόγο να συνεχίσει την πολιτική της απερχόμενης κυβέρνησης και να μπλοκάρει τη διάθεση των αεροσκαφών Eurofighter προς την Τουρκία. Δεν πρέπει να εκφεύγει της προσοχής μας», είπε η ίδια πηγή, «ότι την ίδια στιγμή, η Ε.Ε. επιθυμεί την εμπλοκή της Τουρκίας στην ασφάλεια και άμυνα της Ευρώπης και τη συμμετοχή της στην πιθανή ανάπτυξη ειρηνευτικής αποστολής στην Ουκρανία, μετά από μια ενδεχόμενη συμφωνία ειρήνης μεταξύ Κιέβου και Μόσχας. Άρα, υπό αυτή την έννοια, γίνεται κατανοητό ότι ουδείς επιθυμεί τη διατάραξη των ευρωτουρκικών σχέσεων και την πρόκληση νέων εντάσεων», ανέφερε η ίδια πηγή.
Σημειώνεται ότι κατά το 2024, η Γερμανία πώλησε στην Τουρκία οπλικά συστήματα αξίας 231 εκατομμυρίων ευρώ (σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία).
Μεσολάβηση Βρετανίας…
Όπως δημοσίευσε η «Κ», η Τουρκία έχει ήδη στα χέρια της γραπτή πρόταση της Βρετανίας για την πώληση των Eurofighter (στάλθηκε πριν από τη σύλληψη Ιμάμογλου), ενώ το Λονδίνο είχε αναλάβει και τις διαπραγματεύσεις με τις λοιπές χώρες της κοινοπραξίας, δηλαδή τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία, προκειμένου να καταστεί πράξη η διάθεση των 40 μαχητικών αεροσκαφών στην Τουρκία.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προσλαμβάνουν πληροφορίες σε τουρκικά Μέσα Ενημέρωσης, περιλαμβανομένης της Turkish daily Milliyet, σύμφωνα με τα οποία η Βρετανία εμφανίζεται έτοιμη και τώρα, υπό τις παρούσες συνθήκες που επικρατούν μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου, να αναλάβει ρόλο μεσολαβητή. Σύμφωνα μάλιστα με τις εν λόγω πληροφορίες, το Λονδίνο έχει φροντίσει να «διαβεβαιώσει» την Άγκυρα ότι «θα λύσει το πρόβλημα με τη νέα κυβέρνηση» του Φρίντριχ Μερτς. Με άλλα λόγια, σύμφωνα με το δημοσίευμα, το Λονδίνο κινείται για να διασφαλίσει ότι η συμφωνία για τη διάθεση των Eurofighter θα προχωρήσει, ενώ το υφιστάμενο μπλοκάρισμα από την απερχόμενη κυβέρνηση Σολτς, αποδίδεται σε κίνηση εσωτερικής κατανάλωσης προς ικανοποίηση των σοσιαλιστών ψηφοφόρων.
Παρακολουθεί η Λευκωσία
Η Λευκωσία παρακολουθεί τις εξελίξεις στο πεδίο των ευρωτουρκικών σχέσεων, υπό το φως και της κίνησης της ΕΤΕπ να φρενάρει επί του παρόντος την επάνοδό της στην Τουρκία, αλλά και της απόφασης της απερχόμενης κυβέρνησης της Γερμανίας να μπλοκάρει την εξασφάλιση από την κυβέρνηση Ερντογάν, των 40 μαχητικών αεροσκαφών Eurofighter Typhoon.
Αυτό που επίσης προκαλεί ενδιαφέρον και δεν περνάει απαρατήρητο, είναι ότι ο ηγέτης του CHP στην Τουρκία, Ozgur Ozel, διατύπωσε την αντίθεσή του στη διασύνδεση Ιμάμογλου με την αγορά των μαχητικών Eurofighter. Σύμφωνα με τη Milliyet, ο Ozgur Ozel είπε ότι ενώ αντιτίθεται σφοδρά στην προφυλάκιση Ιμάμογλου, δεν μπορεί να υποστηρίξει την κίνηση του Βερολίνου να εμποδίσει την πρόσβαση της Τουρκίας στα αεροσκάφη Eurofighter και διαμήνυσε ότι θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για επίλυση του ζητήματος, ώστε τα 40 αεροσκάφη να ενταχθούν στον στόλο της χώρας του. Γεγονός που καταδεικνύει ότι το όλο ζήτημα των Eurofighter, αντιμετωπίζεται με κοινό τρόπο από την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση στην Τουρκία, στο πλαίσιο «εθνικής πολιτικής».
Σημειώνεται ότι, εάν και εφόσον υλοποιηθεί η πώληση των μαχητικών αεροσκαφών, με τους όρους που απαιτεί η Άγκυρα, δηλαδή στην πλέον σύγχρονή τους μορφή, σε συνδυασμό με πυραύλους Meteor, τότε όπως εκτιμάται, μια τέτοια εξέλιξη θα μπορούσε να διαφοροποιήσει τις ισορροπίες στο Αιγαίο.
