Του Παύλου Ξανθούλη
Στις 24 Φεβρουαρίου, η «Κ» δημοσίευσε πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες, η Ε.Ε. γνωστοποίησε προς όλα τα κράτη-μέλη τον «κίνδυνο» που ενέχουν οι αερόσακοι Takata, μέσω του συστήματος ταχείας προειδοποίησης Rapex/Safety Gate. Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσιεύσαμε, το σύστημα ταχείας προειδοποίησης «ήχησε» 57 φορές, με αφετηρία το 2019, επισημαίνοντας ότι «εάν ανοίξουν οι αερόσακοι, μπορεί να προκληθούν θραύσματα από το φουσκωτό τους μέρος και να τραυματιστούν οι επιβάτες του οχήματος», εξηγώντας ότι «το προωθητικό νιτρικού αμμωνίου που χρησιμοποιείται στον αερόσακο μπορεί να υποστεί αλλοίωση με την πάροδο του χρόνου λόγω υποβάθμισης που συμβαίνει μετά από παρατεταμένη έκθεση σε υγρασία και υψηλές θερμοκρασίες».
H «Κ» δημοσιεύει πληροφορίες σύμφωνα με τις οποίες η Κομισιόν έχει ζητήσει ενημέρωση και πληροφόρηση από τη Λευκωσία. Παράλληλα, παραθέτουμε την ευρωπαϊκή νομοθεσία που καθιστά σαφή την υποχρέωση όλων των κρατών να συμμετέχουν στο σύστημα ταχείας προειδοποίησης της Ε.Ε., σε περίπτωση που ένα προϊόν θεωρείται πολύ επικίνδυνο. Όπως δηλαδή η περίπτωση των αερόσακων Takata, για τους οποίους το σύστημα Rapex/Safety Gate, βοούσε από το 2019, αλλά το κυπριακό κράτος και η αρμόδια αρχή του, το Τμήμα Οδικών Μεταφορών, ήταν στην καλύτερη περίπτωση, απόντες.
Ανεξαρτήτως της εξέλιξης της έρευνας της Κομισιόν, το κυπριακό κράτος είναι πολιτικά και ηθικά εκτεθειμένο. Ενώ τα αποτελέσματα της αδράνειάς του, από το 2019, για έξι ολόκληρα χρόνια, είναι και γνωστά, είναι και τραγικά.
Υπό το φως λοιπόν των πληροφοριών για τις 57 κοινοποιήσεις του Rapex/Safety-Gate, ο τέως υπουργός Μεταφορών Γιάννης Καρούσος, ρωτήθηκε από τον Ανδρέα Κημήτρη, στο πλαίσιο συνέντευξης στην «Κ», «πώς γίνεται να μην πήρατε είδηση τι γινόταν»; Και είπε ο κ. Καρούσος: «Αυτό πρέπει να το απαντήσει η υπηρεσία που χειρίζεται το θέμα, το Τμήμα Οδικών Μεταφορών αλλά και η Υπηρεσία Καταναλωτή». Ο κ. Καρούσος ήταν ο πολιτικός προϊστάμενος του Τμήματος Οδικών Μεταφορών και άρα είχε πολιτική ευθύνη για την αδράνεια του κυπριακού κράτους και όσα δεν έγιναν σε σχέση με τους Takata.
Πολιτική ευθύνη, η οποία ελπίζω κάποια στιγμή να γίνει αντιληπτή, σε αυτό τον τόπο. Κι αν δεν μπορεί να γίνει αντιληπτή, ας αναλάβει το κυπριακό κράτος να κάνει δωρεάν σεμινάρια για την έννοια της πολιτικής ευθύνης/ευθιξίας, σε όσους φιλοδοξούν να γίνουν πολιτικές περσόνες. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι αίθουσες των σεμιναρίων θα είναι ασφυκτικά γεμάτες.
Διότι και ο διάδοχος του κ. Καρούσου, ο Αλέξης Βαφεάδης, νυν υπουργός Μεταφορών, έδωσε μια εξίσου απογοητευτική απάντηση, όταν κλήθηκε να τοποθετηθεί γύρω από την υποχρέωση συμμετοχής του κράτους στο σύστημα Rapex/Safety Gate (πηγή ΚΥΠΕ): «Η ευθύνη για την ενημέρωση, η οποία διοχετεύεται από το RAPEX στην Υπηρεσία Καταναλωτή, στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ), παράλληλα και βάσει της νομοθεσίας, η ευθύνη για ενημέρωση δεν καταλήγει στο ΤΟΜ, αλλά η ενημέρωση είναι ευθύνη του διανομέα που ενεργεί εκ μέρους του κατασκευαστή». Τα ελληνικά και τη σύνταξη του υπουργού, τα παρακάμπτω. Την ουσία όμως δεν είναι εύκολο.
Ο κ. Βαφεάδης, λοιπόν, όπως εμφανώς προκύπτει, επιχειρεί να φορτώσει την ευθύνη στους κατασκευαστές/διανομείς, αποφεύγοντας να αναφέρει λέξη για τη δεδομένη αδράνεια και κατά συνέπεια ευθύνη του κυπριακού κράτους, στο σκάνδαλο Takata.
Είναι βεβαίως ορθό ότι οι κατασκευαστές και οι διανομείς έχουν υποχρέωση να ενημερώνουν για τις ανακλήσεις, αλλά εν προκειμένω και σε σχέση με το σύστημα Rapex/Safety Gate, ευθύνη έχει και το ίδιο το κράτος και το ΤΟΜ, το οποίο από το 2019 μέχρι και το 2025 δεν έχει κουνήσει το δακτυλάκι του, παρά τις 57 κοινοποιήσεις του συστήματος Rapex/Safety Gate για τους επικίνδυνους Takata. Άλλωστε, η υποχρέωση συμμετοχής στο σύστημα ταχείας προειδοποίησης της Ε.Ε. ανήκει στο κράτος και όχι στους κατασκευαστές και στους διανομείς, πίσω από τους οποίους επιχειρεί να οχυρωθεί ο κ. Βαφεάδης.
Σε κάθε περίπτωση, ο τρόπος με τον οποίο πολιτεύονται Καρούσος και Βαφεάδης παραπέμπει σε ένα ανεύθυνο πολιτικά και ουσιαστικά κράτος, το οποίο τόσο επί προηγούμενης κυβέρνησης, όσο και στην υφιστάμενη κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, επιχειρεί να μεταθέσει κάθε ενδεχομένη ευθύνη του, αλλού. Κάτι βεβαίως που δεν αποτελεί ίδιον αναγνωρισμένων χωρών και δη κρατών-μελών της Ε.Ε., όπως είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά θυμίζει άλλου είδους μορφώματα. Έχω την πεποίθηση ότι η Κύπρος αξίζει κάτι καλύτερο.
