Του Γιώργου Κακούρη
Τι είπε τις προάλλες ο Κύπριος υπουργός Ναυτιλίας της Ελλάδας, Χρήστος Στυλιανίδης από το βήμα της ελληνικής Βουλής; Κάτι που λένε συχνά οι πολιτολογούντες στην Κύπρο, με απρόσεκτη διατύπωση αλλά καθαρό στην ουσία.
Η μισή χώρα χάνεται ή έχει χαθεί, είτε θεωρούμε πως χάθηκε ελληνικό έδαφος που γίνεται ή έγινε τουρκικό, είτε θεωρούμε πως χάθηκε η μισή επικράτεια της μη εθνοτικά προσδιορισμένης Κυπριακής Δημοκρατίας. Αλλά οι πάντες ενοχλήθηκαν από τη διατύπωση, όχι από τις συνθήκες που αυτή καταγράφει.
Ας μην εξιδανικεύουμε βέβαια τον κ. Στυλιανίδη. Είναι ένας πολιτικός με ικανότητες και καλές προθέσεις, ο οποίος όμως επένδυσε υπερβολικά στην πρόθεση της Τουρκίας να κάνει υπερβάσεις, αφήνοντας τον εαυτό του ανοιχτό στον στιγματισμό από τους «πατριώτες» της πολυθρόνας, και ανέχθηκε για υπερβολικά πολύ καιρό τις ακροβασίες του τέως προέδρου Αναστασιάδη, χωρίς ποτέ να κάνει τη ρήξη που ενδεχομένως θα τον έκανε πιο χρήσιμο στο Κυπριακό.
Είναι λοιπόν επιρρεπής σε λάθη όπως όλοι μας. Και θα μπορούσε να προσέξει τη διατύπωση όχι γιατί έχει άδικο επί της ουσίας, αλλά για να μην του πιάνουν το πόδι οι αυτοβαφτιζόμενοι πιο έξυπνοι, πιο ρεαλιστικοί και πιο πατριώτες από εμάς τους υπόλοιπους.
«Εάν κάποιοι υπονοούν άλλου τύπου μάχες, όπως τις μάχες που έδωσε η χούντα και χάθηκε η μισή Κύπρος, εγώ είμαι εναντίον, γιατί μεγάλωσα στην Πράσινη Γραμμή και ξέρω τι σημαίνει οι μάχες να δίνονται απλώς και μόνον ως μάχες fake. Γιατί ο ελληνισμός δεν έχει άλλα περιθώρια στην Κύπρο. Η μισή Κύπρος είναι ήδη “τουρκική”» ήταν το επίμαχο σημείο της παρέμβασης (20/2/2024, πρακτικά της Βουλής των Ελλήνων), στο πλαίσιο μιας μικροπολιτικής –τι άλλο;– αντιπαράθεσης για την ηγεσία του Διεθνούς Ναυτικού Οργανισμού.
Θυμάστε πως στην περίπτωση του Στέφανου Κασσελάκη, και την αναφορά του σε «κρατίδιο τέλος πάντων» αντί σε «ψευδοκράτος», ο ηθικός πανικός καταλάγιασε όταν ήρθε στην Κύπρο για εθνική περιοδεία, ενημερώθηκε για τη σωστή ορολογία, και είπε τις σωστές λεξούλες. Ενδεικτικό της ευκολίας με την οποία το λάθος δεν συγχωρείται, αλλά η υποκρισία ενθαρρύνεται, είναι ότι σήμερα ο κήνσορας πολιτών, αρθρογράφων και πολιτικών επί του Δόγματος Δεν Ξεχνώ, Άριστος Μιχαηλίδης, έγραφε στον «Φιλελεύθερο» ότι «τουλάχιστον, ο Κασσελάκης αντιλήφθηκε γρήγορα το λάθος του και απολογήθηκε».
Ο κ. Μιχαηλίδης επικρίνει, ορθά, ως υποκριτές όσους έσπευσαν να «εξηγήσουν» στον κ. Κασσελάκη τι είπε και ικανοποιήθηκαν μόλις «έμαθε». Όμως και ο ίδιος θεωρεί αρκετή την επιφάνεια της απολογίας. Δεν φαίνεται να τον ενδιαφέρει η ουσία, αλλά να την πει σε αυτούς που την είπαν, σε ένα κυπριακό, κουραστικό, μικροπολιτικό πλαίσιο.
Για ακόμη μία φορά η ελληνική δημόσια σφαίρα έδειξε πως δεν ενδιαφέρεται ούτε αντιλαμβάνεται την ουσία του Κυπριακού, πέρα φυσικά από ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί με σοβαρότητα, είτε της μιας είτε της άλλης σχολής (γιατί η σοβαρότητα δεν προκύπτει από την άποψη). Γι’ αυτό Έλληνες πολιτικοί και ΜΜΕ βγήκαν να κάνουν greeksplain σε έναν Κύπριο πολιτικό το τι ακριβώς συμβαίνει στην Κύπρο.
Από αυτές τις συστάσεις από την Αθήνα, τον κ. Μιχαηλίδη τον ενόχλησε μόνο το σχόλιο του αρθρογράφου της «Κ» Πάσχου Μανδραβέλη σε κείμενο του Χρήστου Μιχαηλίδη στον «Φ» που ξεκινούσε με την ατυχή φράση «Εάν δεν καταλάβουν οι Κύπριοι». Αλλά δεν τον ενόχλησαν οι υπόλοιποι. Απλώς γιατί συμφωνεί. Είναι οι greeksplainers της «δικής του» ομάδας στον εθνικό φούρπο. Και εδώ καταλήγουμε στην ουσία. Είναι σαφώς ενοχλητικό να έρχονται να μας «εξηγήσουν» το Κυπριακό οι από έξω. Αλλά μόνο όταν διαφωνούμε με την οπτική του greeksplainer μας ενοχλεί και βγάζουμε τα ταγκούθκια της βενζίνης για να τον ρίξουμε στην πυρά.
Το παράδοξο αυτό πηγάζει από την έλλειψη αυτοπεποίθησης σε αυτό που οι ίδιοι πιστεύουμε, και την αναζήτηση εχθρών, «μειοδοτών» ή «απορριπτικών». Ας αφήσουμε λοιπόν αυτήν την «καταιγίδα» να καταλαγιάσει και ας σκεφτούμε τι μας ενοχλεί περισσότερο. Το ότι η μισή Κύπρος λέγεται «τουρκική» ή «κρατίδιο»; Ή ότι τείνει να γίνει; Και είναι πιο τολμηρό και χρήσιμο να κριτικάρουμε αυτούς που το λένε; Ή αυτούς που το προκαλούν;
*Αυτοσχέδια προσαρμογή του νεολογισμού mansplainer.