Του Γιώργου Κακούρη
«Είναι ένας ηγέτης, με τις λόξες του, με τις ακρότητές του» έλεγε στις 9 Νοεμβρίου ο Αβέρωφ Νεοφύτου για τον Ντόναλντ Τραμπ μιλώντας στην εκπομπή «Πολιτικά αλλιώς» στον Σπορ FM, προσπερνώντας τις ερωτήσεις της Μαρίνας Οικονομίδου για τη χυδαιολογία, τον αυταρχισμό και την τοξικότητα του νέου προέδρου των ΗΠΑ. Αντιθέτως, ο κ. Νεοφύτου μας έλεγε πως ο κ. Τραμπ «είχε σημαία την ελευθερία του λόγου» και πως μια από τις πρώτες του πράξεις θα ήταν «να τη θωρακίσει ακόμα περισσότερο». Χαρακτήριζε τον παρανοϊκό λαϊκισμό και την εργαλειοποίηση του ψεύδους από τον Τραμπ και την απουσία πρότασης για την καθημερινότητα από τη Χάρις «εκλογές θέσεων». Και εξίσωνε τον χαρακτηρισμό «κομμουνίστρια» του Τραμπ προς τη Χάρις με τον χαρακτηρισμό «φασίστας» της Χάρις προς τον Τραμπ.
Ο τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ απηχούσε ακόμα τις θέσεις Τραμπ για το μεταναστευτικό, και μιλούσε περιχαρής για την υπόσχεσή του για μικρότερη εμπλοκή του κράτους στην οικονομία. «Η Αμερική προχωρά μπροστά και θα προχωρήσει με τον Τραμπ σε περαιτέρω απορρύθμιση τη στιγμή που εμείς στην Ευρώπη το 70% του τι παράγεται στην Ευρώπη είναι ρυθμίσεις» έλεγε, επικαλούμενος τις ρυθμίσεις για το «μέγεθος του ψαριού στο δίχτυ» (έχει να κάνει με την προστασία ειδών που παγιδεύονται κατά λάθος), θυμίζοντας τις «στραβές μπανάνες» του Μπόρις Τζόνσον.
Θυμάμαι σχεδόν τρεις μήνες μετά, τις δηλώσεις του κ. Νεοφύτου, επειδή ήταν η πρώτη φορά που είδα αυτή τη χυδαία στροφή όσων σπεύδουν να ταχθούν με τη νέα κατάσταση πραγμάτων. Ωσάν hipster της προσαρμογής στην παγκόσμια διάβρωση της δημοκρατίας, ο κ. Νεοφύτου έβρισκε θετικά before it was cool, και πριν αποφασίσει ο Μαρκ Ζουκερμπεργκ πως στον χώρο της τεχνολογίας λείπει η «αρσενική ενέργεια» ή πως οι πλατφόρμες της Meta δεν χρειάζονται συγκροτημένο και στιβαρό έλεγχο του αν ό,τι λέγεται σε αυτές είναι αληθές.
Αυτή η στάση διαφέρει από εκείνη που υιοθέτησαν αμέσως μετά το αποτέλεσμα των εκλογών πολλοί πολιτικοί αρχηγοί στην Ε.Ε. (πέρα από όσους έσπευσαν να εξαργυρώσουν την πρότερη στήριξή τους όπως οι Μελόνι και Ορμπάν), μιλώντας για ανάγκη διατήρησης της επικοινωνίας με τη νέα διοίκηση έτσι ώστε να μην έρθουν συγκρούσεις στις οικονομικές σχέσεις. Κι αυτό, ενώ παράλληλα στις Βρυξέλλες και σε πολλές πρωτεύουσες γίνεται αντιληπτό πως η Ευρώπη θα πρέπει το συντομότερο να ενισχύσει την οικονομική και στρατιωτική της αυτονομία, γιατί δεν μπορεί –εδώ και καιρό– να βασίζεται στις ΗΠΑ όπως πριν. Και ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης έσπευσε να συγχαρεί τον κ. Τραμπ μετά την ορκωμοσία του –την ίδια στην οποία είδαμε τον κ. Μασκ να χαιρετά ως άλλος Χίτλερ– μιλώντας για τα όσα μπορούν να πετύχουν οι δύο πλευρές με τη στενή συνεργασία τους, θέλοντας να διατηρήσει την καλή πορεία των σχέσεων Κύπρου - ΗΠΑ.
Το γεωγραφικό εκτόπισμα της χώρας μας δεν δίνει πολύ περιθώριο για ηθικό ανάστημα, όχι πως το υψώνουμε συχνά. Για δεκαετίες άλλωστε ήμασταν τσιράκια της ρωσικής ολιγαρχίας, και τελευταία δεν βρίσκουμε τον τρόπο να είμαστε πραγματικοί και άρα αυστηροί φίλοι με το Ισραήλ, στηρίζοντας εμμέσως την κυβέρνηση Νετανιάχου στα εγκλήματα πολέμου και στην άλωση του ισραηλινού κράτους.
Σε αυτό το πλαίσιο, ίσως είναι για καλό που ο ΠτΔ δεν πήγε παρακάτω στα συγχαρητήριά του στον κ. Τραμπ, και έμεινε στην κοινή γραμμή με την υπόλοιπη Ε.Ε. Θα μπορούσε να έβγαινε για να μας πει, όπως είπε κυνικά τις προάλλες ο Κυριάκος Μητσοτάκης –ο ίδιος πολιτικός που νομιμοποίησε τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών– ότι «υπάρχουν δύο φύλα, το αρσενικό και το θηλυκό».
Σε αυτή την εποχή που θυμίζει τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, πολλοί που δεν μας είχαν δώσει ποτέ ενδείξεις για αγάπη στον αυταρχισμό, σπεύδουν να αγκαλιάσουν τη νέα τάξη πραγμάτων, ρίχνοντας την ευθύνη στους ψηφοφόρους, αφήνοντας να νοηθεί πως αυτό θέλει ο κόσμος. Χωρίς να μιλούν για το ότι οι πολίτες θέλουν μείωση του πληθωρισμού και ασφάλεια, την οποία οι κεντρώες και προοδευτικές δυνάμεις δεν πείθουν ότι μπορούν να προσφέρουν.
Οι Θεμιστοκλέους, Γεάδηδες, Σαμαράδες και Μυλωνάδες που προαλείφονται για νέους ακροδεξιούς σχηματισμούς δεν είναι έκπληξη. Αυτά πίστευαν, αυτά θα στηρίξουν, και είναι ενθαρρυμένοι τώρα που ο κόσμος στρέφεται απελπισμένος στο «εμπρός, πίσω». Αρνητική έκπληξη αποτελεί το ότι το κέντρο είναι που δεν αντέχει. Μέχρι το καθεστώς Τραμπ και οι μιμητές τους αναπόφευκτα καταρρεύσουν από τις αντιφάσεις και την ανικανότητά τους, θα είναι καλό να θυμόμαστε ποιοι έσπευσαν να προσαρμοστούν.
