Του Γιώργου Κακούρη
Έφτασε η ώρα της αλήθειας για την Ευρωπαϊκή Ένωση καθώς αναμένεται η έγκριση από τα κράτη μέλη του καταλόγου των προϊόντων που η Ευρώπη εισάγει από τις ΗΠΑ, ως απάντηση στους δασμούς κατά των εισαγωγών σιδήρου και χάλυβα, με τους νέους δασμούς να επηρεάζουν περίπου 22 δισ. ευρώ σε αμερικανικές εισαγωγές.
Ο κατάλογος, όπως μεταδίδεται στις Βρυξέλλες μέσα από διαρροές σε μεγάλα πρακτορεία, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων δασμούς μέχρι και 25% σε προϊόντα όπως η σόγια, το ρύζι, πλαστικά προϊόντα, ρούχα, ξηροί καρποί, καλλυντικά και οδοντικό νήμα.
Στόχος της Κομισιόν αλλά και των κρατών μελών δεν είναι μόνο να περάσουν οι αποφάσεις, αλλά να υπάρξει ομοφωνία ώστε το μήνυμα προς τις ΗΠΑ να είναι ισχυρότερο
Δεν περιλαμβάνει όμως αλκοολούχα προϊόντα, όπως το μπούρμπον, αντανακλώντας τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από μεγάλα κράτη μέλη - παραγωγούς κρασιού (Ιταλία, Ισπανία, Γαλλία), συνεισφέροντας έτσι στο ότι εκτός απροόπτου δεν θα υπάρξουν αρκετές διαφωνίες για απόρριψή τους (κάτι που χρειάζεται ειδική πλειοψηφία χωρών που θα θελήσουν να ψηφίσουν κατά).
Στόχος πάντως της Κομισιόν, αλλά και των κρατών μελών, δεν είναι μόνο να περάσουν οι αποφάσεις, αλλά να υπάρξει ομοφωνία ώστε το μήνυμα προς τις ΗΠΑ να είναι ισχυρότερο. Κάτι ιδιαίτερα σημαντικό δεδομένης της τακτικής της αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία επιχειρεί να οδηγήσει τα κράτη μέλη στο να προσεγγίσουν ξεχωριστά τις εμπορικές σχέσεις με τη Ουάσιγκτον.
Η Κομισιόν την ίδια στιγμή επιμένει να συνιστά ψυχραιμία και να διαβεβαιώνει πως η απάντησή την οποία επεξεργάζεται για τους υπόλοιπους δασμούς (για την αυτοκινητοβιομηχανία που ισχύουν από τις 3 Απριλίου και των καθολικών δασμών που ισχύουν από σήμερα) θα είναι «σταδιακή, ψύχραιμη, ρυθμισμένη και στοχευμένη» όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, Όλοφ Γκιλ την Τρίτη.
Η ΕΕ συνεχίζει να μην τοποθετείται κατά πόσο θα μπορούσε να εντάξει στους δασμούς τις υπηρεσίες και τους κολοσσούς τεχνολογίας, αλλά και το ενδεχόμενο ενεργοποίησης του εργαλείου κατά του οικονομικού εξαναγκασμού, το οποίο δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ και το οποίο θα έλυνε τα χέρια της Κομισιόν για να διευρύνει τους δασμούς.
Την ίδια στιγμή, στην εξίσωση για την ΕΕ μπαίνει και η Κίνα, καθώς οι Βρυξέλλες επιχειρούν να προλάβουν τις επιπτώσεις των δασμών των ΗΠΑ προς τη χώρα.
Μηδέν - μηδέν
Η απάντηση της ΕΕ έρχεται εν μέσω της δημόσιας πλέον άρνησης των ΗΠΑ, μέσω δηλώσεων Τραμπ, να συζητήσουν την πρόταση για εκατέρωθεν μηδενικούς δασμούς στην αυτοκινητοβιομηχανία και τα βιομηχανικά αγαθά. Στις δηλώσεις του ο κ. Τραμπ αντιπρότεινε τη δέσμευση της ΕΕ για αγορά ενέργειας από τις ΗΠΑ ώστε να μειωθεί το αρνητικό ισοζύγιο στο εμπόριο.
Κανένα πάντως από αυτά τα δύο στοιχεία δεν είναι νέο. Όπως σημείωσε την Τρίτη ο εκπρόσωπος της Κομισιόν, η πρόταση για μηδενικούς δασμούς χρονολογείται από την πρώτη πενταετία Τραμπ. Η ιδέα για αγορά περισσότερου υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ ήταν επίσης κάτι το οποίο έθεσαν ως ιδέα οι Βρυξέλλες στην Ουάσιγκτον αμέσως μετά την επανεκλογή Τραμπ, όμως δεν συζητήθηκε πιο συγκεκριμένα.
Η ΕΕ πάντως αρνείται την ερμηνεία των ΗΠΑ που θέλουν τις Βρυξέλλες να έχουν θέσει εμπόδια στις αμερικανικές εισαγωγές που δεν αποτελούν δασμούς, όπως για παράδειγμα μέσω υγειονομικών κανονισμών για το τι μπορεί να εισάγεται στην ΕΕ ή μέσω της επιβολής ΦΠΑ. Μεταξύ άλλων, η ΕΕ δεν δέχεται πως η Πράξη για τις Ψηφιακές Αγορές, την οποία επικαλείται η αμερικανική πλευρά, αποτελούν μη-δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο.
Παράγοντας Κίνα
Η ανησυχία της ΕΕ όσον αφορά την Κίνα και τις διάφορες παραβιάσεις των αρχών του διεθνούς εμπορίου από το Πεκίνο, πάντως, δεν αποτρέπει τις Βρυξέλλες από το να επιχειρήσουν να έρθουν σε καλύτερο συντονισμό με τη χώρα, μεταξύ άλλων καθώς υπάρχει ήδη ο κίνδυνος οι δασμοί των ΗΠΑ να οδηγήσουν σε ανακατεύθυνση φτηνών εξαγωγών από την Κίνα προς την Ευρώπη.
Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η χθεσινή τηλεφωνική συζήτηση της προέδρου Φον ντερ Λάιεν με τον Κινέζο πρωθυπουργό, Λι Τσιανγκ, με αντικείμενο μεταξύ άλλων και τη συζήτηση για την επίλυση των διμερών προβλημάτων όπως την πρόσβαση ευρωπαϊκών εταιρειών στην αγορά της χώρας.
Σύμφωνα με την Κομισιόν, ο διάλογος με την Κίνα προχωρά με ορίζοντα και τη σύγκληση συνόδου κορυφής με τη χώρα το καλοκαίρι, και αποτελεί συνέχεια –σύμφωνα με τις Βρυξέλλες–της προσέγγισης πως η ΕΕ πρέπει να μειώσει τους κινδύνους εξάρτησης αλλά όχι τη συνεργασία.
Προσεκτική στις τοποθετήσεις η Κύπρος
Εν τω μεταξύ, η Κύπρος ταυτίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο με τη γραμμή για την ανάγκη ενιαίας στάσης από τα κράτη μέλη της ΕΕ, ωστόσο στις συζητήσεις που γίνονται μεταξύ των κρατών μελών, όπως στην έκτακτη σύνοδο των Υπουργών Εμπορίου τη Δευτέρα στο Λουξεμβούργο, τάσσεται υπέρ της διατήρησης του διαλόγου με τις ΗΠΑ.
Όπως και να έχει, η Κύπρος δεν διαφοροποιείται από τη θέση στην οποία συγκλίνουν οι 27 για τη λήψη στοχευμένων και αναλογικών μέτρων για την προστασία των επιχειρήσεων και των καταναλωτών στην ΕΕ, και για ενίσχυση εμπορικών και επενδυτικών σχέσεων με άλλες χώρες, αλλά και για την ανάγκη να βρεθεί τρόπος καλύτερης συνεργασίας με την Κίνα.
Πέρα από το αμιγώς εμπορικό πεδίο, και σε πολιτικό επίπεδο η Λευκωσία συντάσσεται με την πανευρωπαϊκή αμηχανία στο ενδεχόμενο πλήρους διάρρηξης των σχέσεων με τις ΗΠΑ, τόσο σε σχέση με την κατάσταση στην Ουκρανία όσο και ευρύτερα. Η Κύπρος μάλιστα έχει ειδικό ενδιαφέρον να μην κάψει τις γέφυρες και να χτίσει πάνω στη σχέση που έχει αρχίσει να ενισχύεται από την προηγούμενη διακυβέρνηση.
Όσον αφορά τις ευρύτερες σχέσεις, πάντως, η κυβέρνηση αποφεύγει να σχολιάσει ανοιχτά τα όσα συμβαίνουν με τους δασμούς από τις ΗΠΑ, καθώς βάσει των εσωτερικών αναλύσεων που έγιναν από το ΥΠΟΙΚ δεν φαίνεται να επηρεάζουν την Κύπρο άμεσα. Γίνεται όμως κατανοητό πως οι επιπτώσεις στις οικονομίες της Ευρώπης θα έχουν αντίκτυπο και στην Κύπρο, μεταξύ άλλων μέσω του τουρισμού, αλλά και μέσω των δυνατοτήτων των εταιρειών για τις επενδύσεις που επιδιώκει η χώρα.
Σε δήλωση του τη Δευτέρα, ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Χριστόδουλος Πατσαλίδης, σημείωσε πως γίνεται επεξεργασία των σεναρίων από την ΚΤΚ στο πλαίσιο του ευρωσυστήματος, για να ανακοινωθούν τον Ιούνιο.
