Του Γιώργου Κακούρη
Οι ηγέτες της Ευρώπης με πολλή δυσκολία άρχισαν να δέχονται πως το καθεστώς που χτίζει γύρω του ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι φιλικό προς την Ευρώπη στην καλύτερη περίπτωση, και σύμμαχος του καθεστώτος Πούτιν στον διαμελισμό μιας ευρωπαϊκής χώρας, στη χειρότερη. Μετά από αρκετές εβδομάδες εκκλήσεων στην ιερότητα των διατλαντικών δεσμών, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να προσπαθεί να αναδείξει την ανθρώπινη διάσταση των στατιστικών για τα τρισεκατομμύρια διατλαντικού εμπορίου μέσω των σχέσεων των επιχειρήσεων, α ναι, και των πολιτών, οι ηγέτες της Ε.Ε. άρχισαν να αντιλαμβάνονται στην πράξη τι συμβαίνει.
Και άρχισαν να κάνουν αυτό που κάνουν καλύτερα, και που στο τέλος αποδίδει, αν και πάντα με μια καθυστέρηση που κοστίζει στην Ευρώπη ζωές, αξιοπρέπεια και στο τέλος-τέλος, χρήμα: άρχισαν τις συναντήσεις και τις διεργασίες.
Η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής της Πέμπτης ήταν μεν επιτυχία όσον αφορά τη συμφωνημένη πρόοδο σε απτά μέτρα που αποδίδουν ευρώ και επενδύσεις για τόνωση της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας. Ώστε μια ήπειρος 27 χωρών, συλλογικά πιο ευημερούσες και ισχυρές από τη Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν, να σταθεί στα δικά της πόδια. Απέναντι στη Μόσχα, αλλά και ενδεχομένως οποιονδήποτε άλλον, από το Πεκίνο μέχρι και –πού ξέρεις– την Ουάσινγκτον.
Η σύνοδος ήταν δε αποτυχία όσον αφορά το στοίχημα η Ε.Ε. να βγει με μια ισχυρή φωνή για το πώς βλέπει και προωθεί τον εαυτό της όχι μόνο ως οικονομικός αλλά και ως γεωπολιτικός παίχτης, αν δηλαδή θα είναι ακόμα μία από τις μεγάλες δυνάμεις, ή αν παραμένει εγκλωβισμένη μεταξύ της φθίνουσας ισχύος των ΗΠΑ και της αυξανόμενης ισχύος της Κίνας (ο Πούτιν μπορεί να φαντάζεται και να θέλει τη Ρωσία να είναι μεγάλη δύναμη, όμως τα νούμερα δεν βγαίνουν).
Αυτή είναι και η μεγάλη εικόνα, το πολυβασανισμένο παροιμιώδες δάσος, ενώ Προεδρικό και ΑΚΕΛ κοντράρονται για το παροιμιώδες και χτυπημένο από συνεχή ρητορικά σκάγια δέντρο. Το ΑΚΕΛ θα μπορούσε να έχει ουσιαστική κριτική να ασκήσει εστιάζοντας από την αρχή στο παραφούσκωμα από το Προεδρικό της στάσης της Κύπρου για να αποφευχθεί η Τουρκία να αναδειχθεί σε παίκτη στο νέο σκηνικό ασφάλειας της Ευρώπης.
Ωστόσο, το ΑΚΕΛ ξεκίνησε τον χαρτοπόλεμο μιλώντας για τη στρατιωτικοποίηση της Ευρώπης, σε μια εποχή όπου για πρώτη φορά η Ευρώπη κινδυνεύει να βρεθεί απροστάτευτη μεταξύ μιας ακροδεξιάς ιμπεριαλιστικής και νεο-ορθόδοξης Ρωσίας, μιας αυταρχικής υπερκαπιταλιστικής με κόκκινη επίφαση Κίνας, και των ΗΠΑ που έχουν πάρει επικίνδυνους δρόμους.
Το Προεδρικό απάντησε με ευκολία, κατηγορώντας την άλλη πλευρά για δογματικές προσεγγίσεις, και προτάσσοντας το ότι η Κύπρος παίρνει πρωτοβουλίες και δεν μένει στον απομονωτισμό. Για το πρώτο έχει δίκαιο – είναι πάντα το αδύναμο σημείο του ΑΚΕΛ, και έχει δίκαιο ακόμα και για το δεύτερο, για τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση είναι ενεργή τουλάχιστον στην εξωτερική της πολιτική (δεν ξέρουμε ακριβώς πώς να περιγράψουμε αυτό που είναι στην εσωτερική πολιτική εκτός από –κατά το ηπιότερο– ασυντόνιστη).
Ο απομονωτισμός στον οποίο αναφέρθηκε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, δεν ξέρουμε σε τι αναφέρεται, γιατί η Κύπρος δεν ήταν ποτέ μια χώρα που θα μπορούσε να αποσυρθεί από τη διεθνή σκηνή. Και ως κατηγορία δεν φαίνεται να τεκμηριώνεται από την αρχική τοποθέτηση του ΑΚΕΛ.
Τέλος πάντων, και για να μην κουραζόμαστε με τον χαρτοπόλεμο δηλώσεων που δεν αφορούν ουσιαστικά κανέναν εκτός από τα στενά ακροατήρια των αντιμαχόμενων, η δήλωση που ακολούθησε από τον εκπρόσωπο του ΑΚΕΛ, Γιώργο Κουκουμά, χτυπούσε εκεί που χωράει σχολιασμός στους στόχους και τα αποτελέσματα της προσέγγισης της Κύπρου: δηλαδή την καλλιέργεια μιας εικόνας για το εσωτερικό ακροατήριο, από το κτήριο Europa των Βρυξελλών, πως η Κύπρος μπορούσε να αφήσει την Τουρκία εκτός νυμφώνος στη συζήτηση για το μέλλον της ασφάλειας της Ευρώπης. Η αναφορά των συμπερασμάτων την οποία διεκδικεί η κυβέρνηση ως επιτυχία δεν αναφέρεται στην Ανατολική Μεσόγειο ή στην Τουρκία. Όμως ανοίγει το κάδρο των απειλών προς την ασφάλεια όλης της Ε.Ε. στις απειλές σε όλα τα σύνορά της, πέρα από την υπαρκτή απειλή της Ρωσίας. Είναι ένα πρακτικό εργαλείο για την άντληση κονδυλίων, αλλά και συμβολικό για μια Κύπρο που συχνά (όχι άδικα) θεωρείται μονοθεματική και εμμονική. Και στις διακομματικές διαμάχες, καλό είναι να βλέπουμε το δάσος. Οι μεν να μην ακυρώνουν κάθε εξέλιξη κολλημένοι σε ένα φαντασιακό που δεν τους επιτρέπει να είναι η αποτελεσματική αντιπολίτευση που χρειαζόμαστε, και οι δε να μην πουλούν τις ρούχινες κορδέλες για μεταξωτές, γιατί μετά ακόμα και οι πρακτικές ρούχινες κορδέλες φαντάζουν φύκια.
