Του Παύλου Ξανθούλη
Οι χειρισμοί της Λευκωσίας επί του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν, θα μπορούσαν με γυμνό φακό να χαρακτηριστούν ως ερασιτεχνικοί (βλ. σελ. 3 ). Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο οποίος προεκλογικά είχε κάνει σημαία τη διασύνδεση όλων των ευρωτουρκικών ντοσιέ, με την επίλυση του Κυπριακού, υποχώρησε άτακτα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου, αποδεχόμενος την περίληψη αναφοράς στα Συμπεράσματα που υποδέχεται έστω και πραγματολογικά (factually) το έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν, το οποίο παρέχει δώρα σε επτά πυλώνες προς την Άγκυρα, χωρίς καμιά απολύτως διασύνδεση με το Κυπριακό.
Ας δούμε τι ακριβώς έγινε και πώς ο πρόεδρός μας διαχειρίστηκε το «παιχνίδι» που έστησε το Βερολίνο προς όφελος της Τουρκίας και υλοποίησαν ο ύπατος εκπρόσωπος της Ε.Ε. Γιοσέπ Μπορέλ και η Κομισιόν, παραγράφοντας ζωτικά συμφέροντα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
1) Ο πρόεδρος «είπε άλλα και έπραξε άλλα», αντανακλώντας μια αστάθεια η οποία όσο κομψά και να το θέσουμε, δεν είναι ο καλύτερος σύμμαχος σε μια διαπραγμάτευση. Αρχικά, εμφανιζόταν κάθετα αρνητικός στην περίληψη αναφοράς για «αυτόνομη υποδοχή του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν», στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, και ζητούσε όπως η εν λόγω αναφορά παραπέμπει και σε «προηγούμενα Συμπεράσματα», προκειμένου να διασφαλίσει ότι το προκλητικά απαράδεκτο έγγραφο δεν θα μείνει μόνο του στο τραπέζι, καθορίζοντας ένα νέο πλαίσιο ευρωτουρκικών σχέσεων, χωρίς διασύνδεση με την επίλυση του Κυπριακού. Τελικά, όμως, απέσυρε τις ενστάσεις του και αποδέχθηκε τους όρους του Βερολίνου.
2) Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε αρκετές επιλογές. Θα μπορούσε εντελώς ανέξοδα να ζητήσει από τους εταίρους του είτε να διασυνδέσουν τη συζήτηση του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν με την επίλυση του Κυπριακού, είτε να αναβάλουν την έκδοση Συμπερασμάτων επί του προκειμένου, μέχρι να γίνει διεξοδική συζήτηση και να καθοριστεί η γραμμή της Ε.Ε. Σημειώνεται ότι πέραν αυτών, ο κ. Χριστοδουλίδης διέθετε και δικαίωμα άσκησης βέτο, το οποίο θα μπορούσε να επιστρατεύσει για ένα ζωτικής φύσεως ζήτημα. Εξηγώντας ότι δεν είναι δυνατόν η Ε.Ε. να δρομολογεί μια νέα «μακρόπνοη» στρατηγική σχέση με την Τουρκία, να προτείνει δώρα σε επτά πυλώνες και να μην υπάρχει καμιά προϋπόθεση για την Άγκυρα, ώστε να επιλύσει το Κυπριακό. Όχι μόνο δεν το έπραξε, αλλά συναίνεσε στην έκδοση μιας λευκής επιταγής, ομόφωνα, από τους «27» επί του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν, το οποίο αποτελεί πλέον την πυξίδα των ευρωτουρκικών σχέσεων, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις «συντεταγμένες» του άλυτου κυπριακού προβλήματος.
3) Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης έδειξε περιορισμένα αντανακλαστικά στην άσκηση πιέσεων από το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες. Θα μπορούσε, εάν ήθελε, να επιδιώξει ένα οριστικό ξεκαθάρισμα, ζητώντας όπως το έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν και ο τρόπος υποδοχής του, παραπεμπόταν άμεσα προς συζήτηση στη Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Δεκεμβρίου, διεκδικώντας ο ίδιος, αυτά που υποσχόταν. Δηλαδή, τη διασύνδεση όλων των ευρωτουρκικών ντοσιέ με την επίλυση του Κυπριακού. Όχι μόνο δεν το έπραξε, αλλά με δικές του οδηγίες η Λευκωσία συγκατατέθηκε, στην υποδοχή του εγγράφου Μπορέλ, έστω και με μια πραγματολογική αναφορά χωρίς την παραμικρή διασύνδεση με την επίλυση του Κυπριακού.
Ως αποτέλεσμα, η διευθέτηση του Κυπριακού δεν αποτελεί προϋπόθεση για κανένα από τα επτά δώρα που προτείνει το έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν, να δοθούν προς την Άγκυρα, περιλαμβανομένης και της αναβάθμισης της Τελωνειακής της Ένωσης. Κι έτσι η Κυπριακή Δημοκρατία, συνεπεία των χειρισμών Χριστοδουλίδη, εισέρχεται σε μια διαδικασία άμυνας, στην οποία ο τερματοφύλακάς μας θα προσπαθεί να αποκρούσει όσα περισσότερα από τα επτά ελεύθερα σουτ του Βερολίνου και των Βρυξελλών, όσα ακριβώς είναι και τα δώρα που προνοεί για την Τουρκία το έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν: Για επανέναρξη όλων των ευρωτουρκικών υψηλών διαλόγων, για συμμετοχή της Τουρκίας σε άτυπες συνόδους των Ευρωπαίων ΥΠΕΞ και για σύγκληση Συμβουλίου Σύνδεσης, για πλήρη επανενεργοποίηση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων στην Τουρκία, για επέκταση της ευρωτουρκικής συμφωνίας στο μεταναστευτικό, για διευκόλυνση παροχής ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων, για αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης και για εγκαθίδρυση ευρωτουρκικής Περιεκτικής Αεροπορικής Συμφωνίας. Και επειδή ο τερματοφύλακάς μας δεν έστησε τείχος και δεν επέβαλε, ως όφειλε, όπως μπροστά από όλα αυτά τοποθετηθεί η επίλυση του Κυπριακού, είναι προφανές ότι θα δεχθούμε γκολ. Πόσα γκολ θα δεχθούμε είναι και εδώ θέμα των αντιστάσεων και των αντανακλαστικών του τερματοφύλακά μας. Στον οποίο, δυστυχώς, δεν μπορούμε να βασιζόμαστε.
