Ένας προεκλογικός που κούρασε

Λίγα μόλις 24ωρα πριν τον πρώτο γύρο των προεδρικών δεν αναμένει κανείς να ακούσει, από το σύνολο των υποψηφίων αλλά κι από τους τρεις διεκδικητές (Νεοφύτου, Χριστοδουλίδη και Μαυρογιάννη), κάτι καινούργιο στο επίπεδο της δημόσιας διαβούλευσης μέσω της πλατφόρμας των debates. Γι’ αυτό και το βράδυ της Τετάρτης, στο ΡΙΚ, δεν ακούσαμε κάτι καινούργιο αλλά ούτε είχαμε και φοβερές εντάσεις, με τους τρεις βασικούς διεκδικητές να παίζουν… κόντρα άμυνα σε σχέση με τις προγραμματικές τους θέσεις, την παροχολογία -που ενέταξαν τις τελευταίες δύο εβδομάδες στον προεκλογικό- και φυσικά το επιμέρους αφήγημα ως προς το στίγμα της υποψηφιότητας τους.

Η αλήθεια είναι πως ο προεκλογικός, έχοντας ξεκινήσει ουσιαστικά για κάποιους από το 2021 και επίσημα από τις αρχές του 2022 με την υποψηφιότητα Νεοφύτου, έχει κουράσει. Γιατί σε αντίθεση με τις προεδρικές του 2013 ή του 2018 υπάρχουν και πολλοί υποψήφιοι και μεγάλη τοξικότητα αλλά και υπερέκθεση των υποψηφίων στη δημόσια σφαίρα των παραδοσιακών και μη ΜΜΕ. Το πιο χαρακτηριστικό είναι τα podcasts στα οποία ακόμη κι ένας naïve youtuber, από αυτούς που δημιουργούν content επιπέδου TikTok, πήρε το χρόνο και το χώρο του του προκειμένου να πάρει συνεντεύξεις από τους υποψηφίους. Αυτή η υπερέκθεση λίγες ώρες πριν το άνοιγμα των καλπών υπενθυμίζει το πως οι υποψήφιοι θέλουν να πείσουν τους ψηφοφόρους μέχρι και την τελευταία στιγμή αλλά παράλληλα, αισθητικά, έχει και κάτι από απόγνωση -προκειμένου να καλυφθεί για τον καθένα εξ’ αυτών το χαμένο έδαφος ή να διασφαλιστούν τα όποια, μέχρι στιγμής, οφέλη.

Εκτός απροόπτου ούτε στο «debate του λαού» αλλά ούτε και στο τελευταίο διακαναλικό αναμένεται να ακούσουμε κάτι συγκλονιστικό. Τουναντίον, μέχρι και το τέλος της προεκλογικής και την ημέρα των εκλογών θα δούμε κινητοποιήσεις της τελευταίας στιγμής, τα γνωστά SMS και κάμποσα χτυπήματα κάτω από την μέση απέναντι «στον άλλο υποψήφιο».
Ωστόσο ο κουραστικός, για τους ψηφοφόρους, προεκλογικός έχει και ακόμη μια διάσταση: Στη Κύπρο, διαχρονικά, οι υποψήφιοι μιλάνε παραπάνω αόριστα για το προεκλογικό τους πρόγραμμα παρά υπάρχει μια καλά διαρθρωμένη συζήτηση στη βάση των agenda politics των προηγμένων κρατών του εξωτερικού. Γι’ αυτό και η κινητοποίηση της τελευταίας στιγμής στοχεύει σχεδόν πάντα στην ενσωμάτωση της διασφαλισμένης ψήφου (κομματική ή ως προς τα πελατειακά δίκτυα) παρά στην αντιμετώπιση της αποχής -με μεγάλο μέρος των τελευταίων να μην γνωρίζουν -με σαφήνεια- τις θέσεις των υποψηφίων που έχουν ενώπιον τους. Κι ας καλούν οι υποψήφιοι το εκλογικό σώμα σε μαζική συμμετοχή. Επιπλέον, οι υποψήφιοι κουράζουν γιατί επαναλαμβάνονται συνέχεια: Ως προς το λεκτικό και τις εκφράσεις, την γλώσσα του σώματος, κάποια κλισέ που εκστομίζουν καθώς και το πως αντιμετωπίζουν ή συμπεριφέρονται όταν βρίσκονται υπό πίεση. Ξεκάθαρο σε όλους και πολύ παραπάνω στους τρεις βασικούς υποψήφιους.

Οι προεδρικές εκλογές στη Κύπρο έχουν δύο γύρους. Πρόκειται ουσιαστικά για δύο τελείως διαφορετικές εκλογικές αναμετρήσεις κατά τις οποίες ο δεύτερος γύρος έχει πάντα ενδιαφέρον. Όχι μόνο ως προς τις εκπλήξεις, τα κυνικά deals και το πως έναντι της εξουσίας ο καθένας «δείχνει το νου του» αλλά και για τις φοβερές ανακολουθίες σε σχέση με όσα λέγονταν στον προεκλογικό ενόψει του πρώτου γύρου. Οι προεδρικές του 2023 κούρασαν επίσης γιατί κατέδειξαν και κάτι αρκετά ενδιαφέρον ως προς τα όρια της συμπεριφοράς όσων ασχολούνται, ενεργά, με την πολιτική στη Κύπρο: Πως απέναντι στη πολιτική φιλοδοξία το πλέγμα αρχών συχνά κάνει περίπατο. Και πως ανεξαρτήτως του που ανήκει κάποιος, υπάρχουν -πάντα- προσωπικές ατζέντες και μικροπολιτικά perks, στα οποία όλοι κοιτάζουν με γνώμονα τον «ορθολογιστικό εγωϊσμό» τους. Ακόμη κι αν πρέπει να κάνουν τις μεγαλύτερες κωλοτούμπες πολιτικά και ιδεολογικά.

Οι εκλογές έρχονται την Κυριακή. Κουραστήκαμε η αλήθεια είναι. Ωστόσο, ας μην ξεχάσουμε να πάμε να ψηφίσουμε. Διακυβεύονται πολλά και καλό θα ήταν με την ψήφο μας να τα συνδιαμορφώσουμε.