Του Γιάννη Ιωάννου
Το δείπνο στη Νέα Υόρκη υπενθύμισε πως στον κυνικό κόσμο των διεθνών διαπραγματεύσεων η συνέχιση της διαδικασίας για χάριν αυτής παραμένει όχι μόνο, μεθοδολογικά, ο τρόπος για να αποφεύγεις την κήρυξη ενός αδιεξόδου, αλλά και μια προσέγγιση… προσέγγισης του λεγόμενου «τέλους στο τέλος του δρόμου». Ο γ.γ. κήρυξε την ένταξη του Κυπριακού σε μια, απροσδιόριστη χρονικά, διαδικασία άτυπων, διευρυμένων διαβουλεύσεων, προφανώς γιατί επτά χρόνια μετά το Κραν Μοντανά αντιλαμβάνεται πως Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι δεν μπορούν να καθίσουν στο τραπέζι των συνομιλιών. Ο Τατάρ λέει τα δικά του, η Τουρκία κινείται παρελκυστικά και εμείς απλώς επαναλαμβάνουμε τη θέση μας, η οποία δεν ξεκλειδώνει, επίσης, τη διαδικασία, παρά τη δημιουργική μας στάση. Τι θα συμβεί τους επόμενους μήνες; Δύο εξελίξεις και ένα ρίσκο. Ουσιαστικά με αργούς ρυθμούς στο Κυπριακό θα γίνεται ένα πάρε-δώσε μεταξύ του ΟΗΕ και των δύο κοινοτήτων προκειμένου, κι εδώ εδράζεται η δεύτερη εξέλιξη, αν ο Τατάρ απομακρυνθεί από την ηγεσία της τουρκοκυπριακής κοινότητας να καταστεί πραγματοποιήσιμη μια διεθνής διάσκεψη για το Κυπριακό. Είναι η μόνη οδός. Το ρίσκο ελλοχεύει ενδιάμεσα και δη στον πραγματικό, διαπραγματευτικά, χρόνο μεταξύ του δείπνου και της δυνητικής ημερομηνίας μιας διεθνούς διάσκεψης προκειμένου εντός αυτού του χρόνου η τουρκοκυπριακή πλευρά –και η Άγκυρα– να κερδίσουν διαπραγματευτικά οφέλη εγγύτερα στις δικές τους αφετηριακές θέσεις. Κι αυτό μπορεί να συμβεί αν η δική μας πλευρά δεν δείξει σοβαρότητα, αξιοπιστία και εισέλθει στη μικροπολιτική χρήση του Κυπριακού για σκοπούς εσωτερικής κατανάλωσης.
Το 2024 σχεδόν εκπνέει. Το 2025 θα είναι το, τελικά, διαμορφωτικό έτος στο Κυπριακό μια σχεδόν δεκαετία μετά το 2017 και τις συνομιλίες που ολοκληρώθηκαν στο Κραν Μοντανά. Κι εδώ ακριβώς υπάρχει το «τέλος στο τέλος του δρόμου» του Κυπριακού, όπως το γνωρίσαμε ως ιστορία διαπραγματεύσεων μετά το 1977. Ολοκληρώνεται μια διαδρομή και ή θα ορίσουμε αυτό το τέλος, ή πριν την κρίσιμη στροφή θα υπάρξει όραμα και ηγεσία για να ανατρέψουμε τα δεδομένα ή, σε ένα χειρότερο σενάριο, θα είμαστε απλά οι παρατηρητές ενός τέλους στο οποίο δεν υπήρξαμε συνδιαμορφωτές. Δεν υπάρχει τέταρτη, διαθέσιμη, επιλογή.
Το «τέλος στο τέλος του δρόμου» δεν είναι μόνο περιοδολόγηση ή κριτική ανάλυση των επιλογών και στρατηγικών μας στο Κυπριακό – για τα επόμενα βήματά του. Είναι, πολύ φοβούμαι, μια υπαρξιακή αναζήτηση που στην εποχή των TikTok και του Φειδία δεν είμαστε σε θέση να εκτιμήσουμε τη σημασία της και να την κάνουμε με πραγματικά όρους επιβίωσης ως προς την έκβαση, είτε διαλέξουμε το στάτους κβο, είτε τη συνέχιση της Κ.Δ. με κάθε μέσο, είτε κάποιας μορφής συνεταιρισμό με τους Τουρκοκύπριους (με την ιδανικότερη αυτήν που απορρέει από τους όρους του Σ.Α. του ΟΗΕ). Στο «τέλος στο τέλος του δρόμου» εξάλλου δεν βλέπεις μόνο το τέλος μιας διαδρομής –γραμμικής– αλλά και το μέγιστο σημείο στο οποίο μπορεί να φτάσεις σε αυτή, ακόμη κι αν το τέλος της διαδρομής σηματοδοτεί τη χαρτογράφηση της επόμενης.
Το Κυπριακό εισέρχεται μετά το δείπνο της Νέας Υόρκης στην τελική του ευθεία. Και αναπόφευκτα, αυτήν τη φορά, θα δούμε το τέλος της διαδρομής του. Τα πράγματα δεν θυμάμαι να έχουν υπάρξει δυσκολότερα στο πρόσφατο παρελθόν και καλό θα ήταν να δείξουμε όλοι τη δέουσα σοβαρότητα.
Twitter: @JohnPikpas
