Του Γιάννη Ιωάννου
Δεν χωρεί αμφιβολία πως το αποτέλεσμα της άτυπης διάσκεψης, στη Γενεύη, για το Κυπριακό δίνει και χρόνο και ανακούφιση σε μια παγωμένη διαδικασία από το 2017. Κυριότερα, όπως ανέμενε κανείς εξάλλου από τον ΟΗΕ, η όλη προσπάθεια δεν κατέληξε σε ένα αδιέξοδο με τον γ.γ. να σφύριζε λήξη. Ο κ. Γκουτέρες έδωσε όχι μόνο μια μικρή παράταση στον αδιέξοδο διάλογο του Κυπριακού αλλά, ουσιαστικά, κάλεσε τις δύο πλευρές σε τέσσερις μήνες να επιστρέψουν για την επανάληψη της προσπάθειας.
Τι μας είπε ουσιαστικά; «Θα ξαναδιορίσω ειδικό ή απεσταλμένο, θα υιοθετήσετε ΜΟΕ, θα τα βρείτε για τα σημεία διέλευσης (οδοφράγματα) και τα ξαναλέμε τέλη Ιουλίου, να δω πού βρίσκεστε». Μια διαδικασία τεσταρίσματος για «παραδοτέα» επί του εδάφους, η οποία περιέχει, εντός της, και τη διαδικασία του χρονοδιαγράμματος, με τον πραγματικό χρόνο να συμφωνήσει κανείς για τη διάνοιξη 1-4 οδοφραγμάτων, ενός πάρκου ΑΠΕ στη νεκρή ζώνη, κτλ., από τις 18 Μαρτίου έως τα τέλη Ιουλίου να είναι σχεδόν τέσσερις μήνες.
Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα υπάρχουν αντικειμενικές συνθήκες επί του εδάφους, ακόμη και αν όλα όσα ζητάει ουσιαστικά ο γ.γ. του ΟΗΕ γίνουν σε ένα μήνα: Toν προσεχή Οκτώβριο στα Κατεχόμενα υπάρχει εκλογική διαδικασία, όπου θα διαφανεί αν η Άγκυρα –που έχει τεράστιο τακτικά βάθος– στείλει τον Τατάρ σπίτι του ή τον επιβάλει εκ νέου, αν η ανάδειξη Ερχιουρμάν θα ωθήσει τη διαδικασία και φυσικά η κυπριακή προεδρία στο Συμβούλιο της Ε.Ε., το 2026, που εξ ορισμού δεν δίνει στη διαδικασία επανέναρξης του Κυπριακού προοπτική. Ενδιάμεσα του οροσήμου του Οκτωβρίου του 2025 και των εξελίξεων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα υπάρχει και ένα τεράστιο χωροχρονικό κενό συναλλακτικότητας εκ μέρους της Άγκυρας που με τη στάση της στη Γενεύη απέδειξε πως μπορεί να κινείται πολύ έξυπνα, τακτικά, στο πεδίο του Κυπριακού, όπου μετά το 2017 κατέδειξε πως σε αντίθεση με εμάς «παίζει για παραπάνω της μιας εκβάσεις στο Κυπριακό», με όρους υπερέχουσας στρατηγικής στη θεωρία παιγνίων.
Σε αυτό το κενό η Τουρκία θα προτάξει, όπως ήδη κάνει, τη σημαντική αναβάθμιση της σχέσης της με την Ε.Ε., τόσο ως προς τη μεταξύ των ειδική σχέση που διαμορφώνεται πλέον (περιλαμβάνει δυνητικά την Τελωνειακή Ένωση και την απελευθέρωση των θεωρήσεων εισόδου) όσο και ως προς τον ρόλο που διεκδικεί στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Ευρώπης, στην εποχή που ο ανορθολογισμός Τραμπ ανατρέπει παραδοσιακές νόρμες του διεθνούς συστήματος αλλά και της σχέσης ΗΠΑ-Ευρώπης. Το σίγουρο είναι πως το Κυπριακό δεν βρίσκεται όσο ψηλά θέλουμε να νομίζουμε, σαν μαστίγιο στη νέα αυτή εξίσωση των ευρωτουρκικών σχέσεων όπου η Τουρκία θα πάρει ανταλλάγματα.
Και κάτι τελευταίο. Ο Τατάρ ανέφερε στη Γενεύη το συμβούλιο συνεργασίας, μια έμμεση εκδοχή δηλαδή της συνεργασίας μεταξύ δύο κρατών. Μπορεί η πρότασή του να απορρίφθηκε, χωρίς κόστος, ως ζήτημα κυριαρχίας από τους παρευρισκόμενους, αλλά ακόμη και η χρήση μιας τέτοιας κάρτας μπορεί να επανέλθει ανά πάσα στιγμή. Ήταν μια τακτική υπενθύμιση του δύσκολου δρόμου που διανοίγεται, όπου μικρές-μικρές συγκλίσεις και ΜΟΕ κανονικοποιούν ένα στάτους κβο 2.0 χωρίς ωστόσο τη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού.
Στις παρατάσεις, ιδίως μπασκετικά, κρίνονται πολύ συχνά οι τελικοί. Είναι το κρίσιμο σημείο για ένα έξυπνο φάουλ ή ένα buzzer beater. O αγώνας του Κυπριακού δεν έχει κριθεί και δεν τον έχουμε χάσει ακόμη. Ωστόσο, διανύουμε την κρίσιμη παράτασή του και επί τούτου ζητούμενα είναι η σοβαρότητα, η ειλικρίνεια και η καλή τακτική ανάγνωσή του εντός γηπέδου (εσωτερικό) αλλά και εκτός (διεθνώς).
