Το καλοκαίρι του Σαμ*

Όταν ο μέσος Κύπριος βρίσκονταν στο Λατσί, στον Πρωταρά ή σε κάποιο νησί του Αιγαίου, για να απολαύσει τις διακοπές του, οι κατοχικές αρχές υπό την καθοδήγηση των τουρκικών δυνάμεων έστειλαν, επί της νεκρής ζώνης παρά την Πύλα, μπουλντόζες για να παρασύρουν τα διπλοκάμπινα της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Τρεις ειρηνευτές του ΟΗΕ έφαγαν ξύλο και κάτι παλιοτέλια που έβαλαν για να εμποδίσουν την πρόσβαση επί της νεκρής ζώνης επί του δρόμου Άρσους-Πύλας –που οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις θέλουν να διαπλατύνουν– μας θύμισαν γιατί τα αντίστοιχα παλιοτέλια του Νίκου Νουρή δεν μπορούν να εμποδίσουν κανέναν (και τίποτα) είτε αυτό αφορά σε ροές παράτυπων μεταναστών είτε στο στάτους κβο –στο Κυπριακό.

Η εβδομάδα των διακοπών ήταν για όλους ένα γερό σοκ, ενώ εδώ και ένα πεντάμηνο η Λευκωσία πασχίζει να επανεκιννήσει τον διάλογο του Κυπριακού «από εκεί που έμεινε στο Κρανς Μοντανά». Θυμηθήκαμε ξαφνικά γιατί ο Σεπτέμβριος θα είναι δύσκολος –όπως αυτή εδώ η στήλη επισήμανε ξανά προ εβδομάδων, γιατί το Κυπριακό, επί του εδάφους, παραμένει ένα ρευστό πεδίο δυνητικών συγκρούσεων, γιατί η Ρωσία δεν είναι ιδιαίτερα φίλη-χώρα –ποτέ δεν ήταν– σε επίπεδο ΟΗΕ και γιατί η ίδια η ΟΥΝΦΙΚΥΠ, που κατά καιρούς κάτι απίθανοι τύποι κατηγορούν ως μη αντικειμενική, βρίσκεται στην Κύπρο από το 1964 για να προστατεύει 180 χλμ. νεκρής ζώνης μεταξύ συγκρούσεων του ’63-’64 και της τουρκικής εισβολής, δέκα χρόνια μετά. Μέσα σε όλο αυτό το ζοφερό σκηνικό όπου είδαμε και το (ομολογουμένως στα όρια του γραφικού) βίντεο του Ντεβλέτ Μπαχτσελί –του υπερεθνικιστή εταίρου του Ερντογάν στην εξουσία– να περπατά με κάτι παλιομπότες του τουρκικού Ιππικού του Α΄ Π.Π. στο γραφείο του με μήνυμα «η Κύπρος είναι τουρκική» δεν έλειψε και ο μικροπολιτικός φούρπος με αφορμή τη συνέντευξη του πρώην γ.γ. του ΑΚΕΛ, Άντρου Κυπριανού, στην «Κ» για τη saga του «ΟΧΙ» στο σχέδιο Ανάν πριν από 19 χρόνια εκ μέρους του κόμματος της Αριστεράς. Διαξιφισμοί, άνευ ουσίας, μεταξύ στελεχών του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ για το τι έγινε πριν από δύο δεκαετίες και πριν από μία εξαετία στην Ελβετία τη στιγμή που το εσωτερικό blame-game θυμίζει μια προπόνηση για το επερχόμενο blame-game με αποδέκτη την Τουρκία, αν σε 15 μέρες πηγαίνοντας στη Νέα Υόρκη επιστρέψουμε χωρίς διορισμό ειδικού αντιπροσώπου του ΟΗΕ για το Κυπριακό. Και με τον Ερντογάν να απευθύνεται προς το Συμβούλιο Ασφάλειας του ΟΗΕ για να δηλώνει «πως η ΤΔΒΚ μπορεί να κάνει ό,τι θέλει στο κυρίαρχο έδαφός της».

Το σκηνικό είναι όντως σαν τη Νέα Υόρκη των τελών του ’70 –στην οποία διαδραματίζεται η ταινία «Το καλοκαίρι του Σαμ» του Σπάικ Λι– η οποία βασίστηκε στη δράση ενός serial killer, του David Berkowitz: Καύσωνας, διακοπές ρεύματος και ένας περίεργος τύπος που καταδιώκει, τρομοκρατώντας, τα αθώα του θύματα. Ακριβώς όπως εμάς μας καταδιώκει εδώ και 49 χρόνια μια απίστευτη μετριότητα στη διαχείριση του εθνικού θέματος: Μικροπολιτική έναντι στρατηγικής, διχόνοια αντί για μια μίνιμουμ συναίνεση του τι επιδιώκουμε, πολιτική επικοινωνία αντί για ουσία και αναλύσεις γεμάτες προχειρότητα και γνωσιακή ένδεια. Μας έμεινε τουλάχιστον ένα λεκτικό του Συμβουλίου Ασφάλειας που ή θα το εκμεταλλευτούμε για να πάμε σε συνομιλίες –αν ακόμη υπάρχει περιθώριο– ή θα κρυφτούμε από πίσω του μέχρι οι μπουλντόζες του Αττίλα να πάρουν παραμάζωμα το στάτους κβο πίσω από το οποίο βολεύτηκε διαχρονικά το πολιτικό μας σύστημα.

Η Πύλα είναι μια σοβαρή κρίση. Κάθε κρίση μπορεί να δώσει ευκαιρίες –στην προκειμένη, μια ύστατη να σωθεί οτιδήποτε σώζεται στο Κυπριακό ή να οδηγήσει σε ένα σπιράλ γεγονότων που το τέλος τους θα έρθει όταν οι καλοί συλλάβουν τον δολοφόνο. Αν τον βρουν.

*Summer of Sam (1999). Tαινία του Αμερικανού σκηνοθέτη, Σπάικ Λι