Του Γιάννη Ιωάννου
Μέσα από αυτή εδώ την στήλη γράφαμε προ εβδομάδων ότι το ζήτημα της αντιμετώπισης των πυρκαγιών στην Κύπρο πρέπει να αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα εθνικής ασφάλειας για τη χώρα –λόγω μεγέθους και συνθηκών– αλλά και να τυγχάνει απόλυτης σοβαρότητας σε όλα τα επίπεδα (πρόληψης και καταστολής) χωρίς να αποτελεί ούτε αντικείμενο μικροπολιτικής επικοινωνίας αλλά ούτε και πεδίο στείρας μικροπολιτικής αντιπαράθεσης.
Οι πυρκαγιές στην ορεινή Λεμεσό των περασμένων εβδομάδων ανέδειξαν πως τόσο το πολιτικό προσωπικό όσο και η δημόσια συζήτηση που αυτές οι φοβερές φυσικές καταστροφές δημιουργούν απέχουν μαζικά από το πεδίο της σοβαρότητας και εισέρχονται, δυστυχώς, στο πεδίο των ασκήσεων πολιτικής επικοινωνίας. Ενός pr-stunt στο οποίο τόσο η κυβέρνηση όσο και διάφοροι «εθελοντές» ενδίδουν την στιγμή που αυτό που διακυβεύεται είναι η σωτηρία ενός δάσους υπό φωτιά.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το debate μονοπωλήθηκε από το αν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας έπρεπε ή όχι να επισκεφθεί την περιοχή των πυρκαγιών κι, ακολούθως, τις επόμενες ημέρες που η φωτιά επανήλθε αν δικαιούνταν ή όχι να αναστείλει τις διακοπές του στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, ο εταίρος του Νετανιάχου, από το γειτονικό Ισραήλ, ο ακροδεξιός, Καχανιστής, υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ μετέβη στο χώρο των πυρκαγιών –από την Πάφο, που έκανε διακοπές, όπου γιουχαΐστηκε από Ισραηλινούς πολίτες λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης στη χώρα– για να συναντηθεί με την Κύπρια ομόλογό του. Δεν λέμε, πολύτιμη η βοήθεια από το Ισραήλ αλλά σε μια συγκυρία όπου η Ε.Ε. συλλογικά ακυρώνει εκδηλώσεις όπου παραβρίσκεται ο εν λόγω Ισραηλινός πολιτικός, γνωστός για τις ακραίες θέσεις του, δεν χρειάζεται να είσαι και… Αϊνστάιν, πολιτικά, για να συνειδητοποιήσεις ότι το σινιάλο τού να τον συναντάς δεν είναι και το καλύτερο, πόσο μάλλον όταν ποντάρεις στην ευρωπαϊκή βοήθεια για άρση του αδιεξόδου στο Κυπριακό με την ενεργό εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην επανέναρξη των συνομιλιών.
Το πρόβλημα με την πολιτική επικοινωνία, έναντι της ουσίας, ιδίως σε περιόδους διαχείρισης σοβαρών κρίσεων όπως μια πυρκαγιά ή μια φυσική καταστροφή είναι πως αν ποντάρεις στην εικόνα εκείνο που δεν μπορείς να προβλέψεις, κάθε φορά, είναι το ίδιο το αποτέλεσμα της διαχείρισης. Γιατί οι φωτιές μπορεί να αναζωπυρωθούν, οι εκρήξεις να φέρουν δευτερεύουσες εκρήξεις, να ξαναβρέξει για να πλημμυρίσει εκ νέου ή να κάνει μετασεισμούς μετά τον κύριο σεισμό. Έτσι δουλεύει σε αυτό το επίπεδο, και το κλειδί εδώ είναι να κάνεις delivery αν η κατάσταση έκτακτης ανάγκης χρήζει αντιμετώπισης ή, σπουδαιότερα, να έχεις κινηθεί τόσο αποτελεσματικά –προληπτικά– που να έχεις γλιτώσει, π.χ. σε μια καταστροφική πυρκαγιά. Αυτό το επίπεδο είναι σαφώς σημαντικότερο από το αν παραβρεθεί ένας αξιωματούχος στον τόπο της κρίσης ή αν απουσιάζει –λόγω διακοπών– στο εξωτερικό. Κι αξίζει ενός σημαντικότερου debate σε επίπεδο δημόσιας συζήτησης. Επιπλέον, για κάθε κυβέρνηση εκεί έξω, οι δημόσιες σχέσεις και η επικοινωνιακή διαχείριση του κάθε αντικειμένου στην πολιτική ατζέντα, ξανά έναντι της ουσίας, έχει πεπερασμένο χρόνο ζωής. Δεν σε πηγαίνει, πολιτικά, μακριά. Οι πολίτες δεν είναι χαζοί κι αντιλαμβάνονται, πλέον, ότι εδώ δεν υφίσταται προεκλογικός αλλά… κρούζει ο τόπος. Αλλάζει άρδην συνεπώς τόσο το επίπεδο πρόσληψης ενός πολιτικού προσώπου και μιας πολιτικής πρακτικής όσο και η αποδοχή και απόρριψη σε επίπεδο εκλογικής συμπεριφοράς.
Θα το ξαναπούμε προς εμπέδωση: Σε ένα νησί όπως την Κύπρο η αντιμετώπιση των πυρκαγιών θα έπρεπε να είναι η κορυφαία προτεραιότητα εθνικής ασφάλειας με ό,τι αυτό συνεπάγεται σε θεσμική πλαισίωση, οργάνωση, λήψη αποφάσεων και το επίπεδο της διαχείρισης κρίσεων. Αν καούν τα δάση (19% της επικράτειας), χαθήκαμε. Είπαμε… σοβαρότητα.
Twitter: @JohnPikpas
