Η Δεξιά στην Κύπρο

Η ανάλυση για τη Δεξιά στην Κύπρο, υπό το βάρος των προεδρικών εκλογών, αποτελεί μια περιπτωσιολογία ανάγνωσης των δυναμικών της επόμενης ημέρας στον Δημοκρατικό Συναγερμό. Ως προς τη συμμετοχή ή μη στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, ως προς την αποτελεσματικότητα τής αντιπολίτευσης και φυσικά σε σχέση με την ηγεσία του κόμματος –την επόμενη μέρα μετά την ήττα στις εκλογές. Κι ενώ η ανάλωση τόσο του ρεπορτάζ όσο και στα πηγαδάκια προσπαθεί να εξετάσει το ποιος ελέγχει τι και ποιον, από την ανάλυση στη δημόσια σφαίρα απουσιάζει η ίδια η (ιδεολογική) συζήτηση για την Κεντροδεξιά στην Κύπρο. Με πολλούς να κάνουν λόγο, μετά τον δεύτερο γύρο, για την ήττα της «κληριδικής σχολής».

Η ιστορία της Δεξιάς στην Κύπρο (μακαριακή Vs γριβική) αποτελεί μια πολύ ενδιαφέρουσα σειρά παραδοξοτήτων που δεν συναντάται, με την ίδια ιδιαιτερότητα, στο ρεπουμπλικανισμό των δεξιών κομμάτων ή στη χριστιανοδημοκρατία της υπόλοιπης Ευρώπης. Υπήρξε, σε επίπεδο τυπολογίας, απότοκο του αγώνα της ΕΟΚΑ 55-59 και των όσων ακολούθησαν της γέννησης της Κυπριακής Δημοκρατίας και, ταυτόχρονα, αποτέλεσμα των γεγονότων του 1974 με αποκορύφωμα το πραξικόπημα και την εισβολή. Μια Δεξιά που ελάχιστα μοιάζει με την ιστορία της ελληνικής Δεξιάς, στην οποία πολλοί αναλυτές και δη εξ Ελλάδος, αδυνατούν να αντιληφθούν. Η δε γέννηση του Δημοκρατικού Συναγερμού, από τον ιστορικό του ιδρυτή Γλαύκο Κληρίδη, ήρθε να δημιουργήσει δεσμούς συνοχής μεταξύ της λαϊκής, εθνικόφρονας, βάσης της κυπριακής Δεξιάς και της αστικής τάξης του κέντρου που συνήθως συμμετείχε πιο ενεργητικά στο policy making του κόμματος μετά τη δεκαετία του ’80 και μέχρι την ιστορική εκλογή, το 1993, του Γλαύκου Κληρίδη στην προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ο μετασχηματισμός της κυπριακής κοινωνίας, η εμπέδωση της δημοκρατίας ως προς την πολιτική πρακτική στο κυπριακό πολιτικό σύστημα αλλά και η ισχυροποίηση των πελατειακών δεσμών, μεταπολιτευτικά, στην Κύπρο οδήγησε μεν τον ΔΗΣΥ στην ισχυροποίησή του πολιτικά, αλλά δεν εκσυγχρόνισε μέρος της βάσης του ως προς την εκλογική συμπεριφορά σε σχέση με τα συντηρητικά του αντανακλαστικά. Και τα τελευταία οδήγησαν στη μαζική μετακίνηση προς την υποψηφιότητα Χριστοδουλίδη, στον β΄ γύρο των εκλογών. Ο μέσος Δεξιός ψηφοφόρος στην Κύπρο εξάλλου είναι πιο αντικομμουνιστής σε σχέση με τον αντίστοιχο Ευρωπαίο, ενώ τα τελευταία χρόνια, η διαρροή ψηφοφόρων του ΔΗΣΥ δεξιότερα, προς το ΕΛΑΜ, αποτελεί επαναλαμβανόμενο μοτίβο.

Επαναλαμβανόμενο μοτίβο υπήρξε στη δεύτερη θητεία του ΔΗΣΥ υπό τον Αναστασιάδη και το πολλαπλό κλείσιμο του ματιού προς τη δεξιότερη ρητορική. Είτε αφορούσε στον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση συζητούσε καυτά ζητήματα όπως το προσφυγικό-μεταναστευτικό, είτε στις κυνικές πολιτικές πρακτικές, που συνηθίζονται στην Κύπρο, όπως η εκλογή του προέδρου της Βουλής (με τις ψήφους του ΕΛΑΜ).

Η συζήτηση για τη Δεξιά (όπως και για την Αριστερά) στην Κύπρο πρέπει να έχει και ιδεολογικό πρόσημο. Κυριότερα γιατί για τα επόμενα πέντε χρόνια ο ΔΗΣΥ θα είναι στην αντιπολίτευση –απέναντι σε μια κυβέρνηση η οποία επίσης είναι, επί της ουσίας, δεξιά. Συνεπώς σημασία αποκτούν εκτός της πολιτικής ρητορικής και πρακτικής, το discourse τους. Ακριβώς για να μην υπάρχει ανακολουθία. Η Δεξιά στην Κύπρο τελεί, μετά την ήττα του ΔΗΣΥ στις εκλογές, υπό διαμόρφωση. Στο τέλος αυτού του δρόμου αναπόφευκτα θα έχουμε και μια απάντηση σε σχέση με το τι κόμμα θα είναι ο ΔΗΣΥ τα επόμενα χρόνια. Και στην κατανομή των ιδεολογικών στον άξονα αυτό έχει ξεκάθαρη μορφή: Ένα κόμμα εγγύτερα στην ιδεολογική παρακαταθήκη του ιστορικού του ηγέτη; Ένα κόμμα λαϊκής, δεξιάς, βάσης ή κάτι δεξιότερο;

Τwitter: @JohnPikpas