Του Έκτορα Γεωργίου
Η μετεξέλιξη Λευκωσίας και Αθήνας σε βιώσιμες πόλεις, αποτελεί υπαρξιακό στοιχείο και άπτεται όλων των δράσεων της δημοτικής αρχής, λέει ο δήμαρχος Αθηνών, Χάρης Δούκας σε συνέντευξη στην «Κ». Ο κ. Δούκας μίλησε για τη στρατηγική βιωσιμότητας της πόλης της Αθήνας, επισημαίνοντας τις ενέργειες του δήμου που εφαρμόζονται για την επίτευξη των στόχων τους. Υπογραμμίζει ότι καταβάλλονται προσπάθειες για να «πρασινίσει» ακόμα περισσότερο η Αθήνα, αναδεικνύοντας το πρόγραμμα «Πρασινίζουμε το Γκρίζο». Προτείνει επίσης τεχνολογικές καινοτομίες για την αστική βιωσιμότητα που εφαρμόζονται στην Αθήνα και θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις. Ο δήμαρχος Αθηνών βρέθηκε στην Κύπρο στο πλαίσιο του συνεδρίου «Αστική Βιωσιμότητα και Ανθεκτικότητα: Το παράδειγμα της Αθήνας», που διοργανώθηκε από την Ένωση Δήμων Κύπρου και τον Δήμο Λευκωσίας, μιλώντας για θέματα αστικής βιωσιμότητας.
–Η Αθήνα και η Λευκωσία είναι δύο πόλεις με ιστορική κληρονομιά, ποια είναι τα μεγαλύτερα εμπόδια στο δρόμο μετάβασης της Αθήνας σε μια πιο βιώσιμη πόλη και πώς αυτά αντιμετωπίζονται;
–Η Αθήνα και η Λευκωσία, ως δύο από τις νοτιότερες πόλεις της Ευρώπης, αποτελούν τα hot spot της κλιματικής κρίσης. Η μετεξέλιξή τους σε βιώσιμες πόλεις αποτελεί υπαρξιακό στοιχείο και άπτεται όλων των δράσεων της δημοτικής αρχής. Στην Αθήνα μία από τις πρώτες μας δράσεις αφορούσε τον ενεργειακό μετασχηματισμό της πόλης. Σε εξέλιξη βρίσκονται έργα ενεργειακής αναβάθμισης σχολείων και δημοτικών κτιρίων, ενώ μέσω του «Γραφείου Ενεργειακής Φτώχειας» που ιδρύσαμε, προσανατολίζουμε ευάλωτα νοικοκυριά σε οικονομικούς και περιβαλλοντικά φιλικούς τρόπους αναζήτησης ενέργειας. Μάλιστα, φέτος μηδενίσαμε γι’ αυτά τα νοικοκυριά τα δημοτικά τέλη. Επίσης, πριν από λίγους μήνες η Αθήνα ολοκλήρωσε την πρώτη Μελέτη Φέρουσας Τουριστικής Ικανότητας, η οποία ανέδειξε τα όρια αντοχής της πόλης και αποτέλεσε τη βάση για τη θέσπιση σοβαρών περιορισμών στη βραχυχρόνια μίσθωση σε υπερκορεσμένες τουριστικά περιοχές. Ολοκληρώσαμε και καταθέσαμε τον Σεπτέμβριο στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Κλιματικό Σύμφωνο της Αθήνας, σε συνεργασία με 75 φορείς της πόλης. Αποτελεί έναν ολοκληρωμένο οδικό χάρτη για την πόλη, ο οποίος περιλαμβάνει τρία σχέδια: Το πρώτο σχέδιο περιλαμβάνει τις δράσεις για να φτάσουμε στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2030, το δεύτερο είναι το επενδυτικό σχέδιο με τα χρηματοδοτικά εργαλεία που θα κινητοποιήσουμε, και το τρίτο σχέδιο αφορά τη συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών. Έχουμε ήδη δημιουργήσει δύο θεσμούς: ο πρώτος είναι το Κλιματικό Forum Αθήνας, το οποίο αποτελείται από εκπροσώπους κοινωνικών, περιβαλλοντικών, επιστημονικών και πανεπιστημιακών φορέων και ο δεύτερος είναι η «Κλιματική Συνέλευση Νέων», που διασφαλίζει την απευθείας συμμετοχή των νέων στη διαδικασία διαβούλευσης.
–Ποιες τεχνολογικές καινοτομίες που εφαρμόζετε στην Αθήνα συμβάλλουν στη βιωσιμότητα και θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις;
–Βασικό εργαλείο στα χέρια του δήμου είναι οι δύο χάρτες GIS που δημιουργήσαμε κατά τη διαδικασία κατάρτισης του Κλιματικού Συμφώνου της Αθήνας. Ο πρώτος απεικονίζει τα 200 ευάλωτα σημεία της πόλης για πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ στον δεύτερο έχουν αποτυπωθεί όλες οι διακλαδώσεις των ρεμάτων κάτω από τους δρόμους και τα κτίρια της Αθήνας. Αυτό επιτρέπει στα συνεργεία της Διεύθυνσης Πολιτικής Προστασίας να περιπολούν στις 8-10 περιοχές της Αθήνας που συγκεντρώνουν τα περισσότερα από τα 200 ευάλωτα σημεία, όταν εκδίδονται έκτακτα δελτία καιρού. Ταυτόχρονα, χρησιμοποιούνται ήδη τα δύο drones του δήμου για εναέριο «σκανάρισμα» της Αθήνας την ώρα της βροχόπτωσης, ενώ τους καλοκαιρινούς μήνες, τα έχουμε εντάξει στο πρόγραμμα δασοπυροπροστασίας.
Ο δήμος εντάσσει νέα ψηφιακά εργαλεία σε πολλές από τις λειτουργίες του. Εδώ και ένα χρόνο λειτουργεί η ηλεκτρονική πλατφόρμα athenstrees.cityofathens.gr, που παρακολουθεί και καταγράφει σε πραγματικό χρόνο την εξέλιξη του προγράμματος δενδροφυτεύσεων στον δήμο. Από τις αρχές του χρόνου εγκαταστάθηκε με επιτυχία και λειτουργεί το πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης οικονομικών του δήμου SAP-ERP. Παράλληλα, δημιουργήθηκε πλατφόρμα διαχείρισης αδειών εκσκαφής, την οποία χρησιμοποιούν όλοι οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι που εκτελούν εργασίες στην Αθήνα.
Εγκαταστήσαμε βιομετρικά ρολόγια σε 70 ηλικιωμένους συνανθρώπους μας, για να εξυπηρετούνται άμεσα σε περίπτωση ανάγκης, ενώ είναι σε εξέλιξη η εγκατάσταση ενός συστήματος διαχείρισης και παρακολούθησης των υποδομών καθαριότητας, και ένα σύστημα ελέγχου πρόσβασης και αστυνόμευσης του εμπορικού κέντρου και πεζοδρόμων της Αθήνας. Ο Δήμος Αθηναίων πιστεύει στην καινοτομία και εμπιστεύεται τους νέους. Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, συμμετέχουμε στο πρόγραμμα Youth Climate Action Fund των Bloomberg Philanthropies, το οποίο χρηματοδοτεί με 96.000 ευρώ την υλοποίηση καινοτόμων κλιματικών ιδεών από νέους 15-24 ετών.
–Η Λευκωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με πρόβλημα λειψυδρίας, υπάρχουν στρατηγικές που εφαρμόζει η Αθήνα για τη βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων;
–Και στην Ελλάδα, οι ταμιευτήρες δεν βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Οι ποσότητες νερού έχουν μειωθεί ακόμη περισσότερο σε σχέση με την ήδη προβληματική περσινή χρονιά. Ο Δήμος Αθηναίων δεν έχει καμία αρμοδιότητα στο θέμα της διαχείρισης των νερών και δεν εμπλέκεται στα δίκτυα. Ωστόσο, διερευνούμε τρόπους επαναχρησιμοποίησης του νερού για δημόσια χρήση, όπως το πότισμα.
–Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της συνεργασίας με ιδιωτικούς οργανισμούς στη βιωσιμότητα των πόλεων;
–Κανένας οργανισμός δεν περισσεύει στην προσπάθειά μας να βελτιώσουμε τη ζωή στην Αθήνα. Σημείο συνάντησης όλων μας είναι να διασφαλίσουμε ότι το δημόσιο συμφέρον θα υπερισχύει του οικονομικού ιδιωτικού οφέλους. Έχουμε ήδη θετικά παραδείγματα. Μέσα από αυτή τη συνεργασία έγινε το πρώτο microforest στην Αθήνα, επαναλειτούργησαν ασφαλείς παιδικές χαρές και αυτή την περίοδο βρισκόμαστε σε συζητήσεις για την υλοποίηση ενός πιλοτικού προγράμματος στέγασης.
–Τόσο η Αθήνα όσο και η Λευκωσία παρουσιάζουν σημαντικό πρόβλημα κυκλοφοριακής συμφόρησης, κάτι που επιδρά αφενός στα επίπεδα ρύπανσης και αφετέρου στην ποιότητα ζωής των πολιτών. Έχετε αρκετές φορές αναφερθεί στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, μπορείτε να αναφέρετε μερικές ενέργειες και εργαλεία;
–Όπως και στην περίπτωση του νερού, ο δήμος δεν συμμετέχει στον σχεδιασμό και τη διαχείριση του κυκλοφοριακού. Εμείς επικεντρώνουμε τις προσπάθειές μας στην προστασία του δημόσιου χώρου από την παράνομη στάθμευση. Επιπλέον, σχεδιάζουμε ένα σημαντικό δίκτυο ποδηλατοδρόμων και διερευνούμε τη δυνατότητα δρομολόγησης ενός μικρού στόλου mini bus ώστε να καλύψουμε συγκεκριμένες ανάγκες, όπως η μετακίνηση προς τα πανεπιστήμια και τις δομές υγείας.
«Πρασινίζει» κι άλλο
–Στις προεκλογικές σας αναφορές αναφέρατε για τον κανόνα 3-30-300, δεδομένου ότι το 23% των δασών στο Λεκανοπέδιο Αττικής έχει καεί. Θεωρείτε υλοποιήσιμο πλέον τον συγκεκριμένο κανόνα και αν ναι σε ποιο χρονικό πλαίσιο;
–Η Αθήνα είναι μια πυκνοδομημένη πόλη. Παρ’ όλα αυτά ακόμη και στις περιοχές του κέντρου ενισχύουμε τις φυτεύσεις στους ήδη υπάρχοντες χώρους. Εκμεταλλευόμαστε κάθε «ξεχασμένο» κενό χώρο, από πεζοδρόμια που μπορούν να διαπλατυνθούν μέχρι πλατείες που παραμένουν διαχρονικά με λίγα δέντρα ή και αναξιοποίητα οικόπεδα του δήμου. Παράλληλα, αυτή την περίοδο διερευνούμε την ιδέα των κάθετων κήπων σε κτίρια αλλά και στους ταρατσόκηπους. Η ατμόσφαιρα της πόλης χρειάζεται περισσότερο οξυγόνο και μεγάλης κλίμακας παρεμβάσεις. Φέτος ξεκινήσαμε τα έργα της διπλής ανάπλασης στον Βοτανικό. Σε έκταση 215 στρεμμάτων, όπου κατασκευάζεται το γήπεδο του Παναθηναϊκού, δημιουργούμε το μεγαλύτερο πάρκο της Αθήνας, με το 70,5% της συνολικής έκτασης να καλύπτεται από πράσινο. Σε αυτή την έκταση δημιουργούμε περισσότερους από 10 κήπους βροχής, οι οποίοι θα λειτουργούν ως φυσικό σφουγγάρι, συγκρατώντας τα νερά της βροχής.
Είμαστε περήφανοι, γιατί τον πρώτο χρόνο της δημαρχιακής μας θητείας, πιάσαμε τον στόχο μας για τη φύτευση 5.000 δένδρων, στις θερμικές νησίδες της πόλης που μας υπέδειξε το Ινστιτούτο Νorman Foster. Καταβάλλουμε κάθε προσπάθεια για να πρασινίσουμε την πόλη. Αυτές τις μέρες, για δεύτερη χρονιά, ξεκινήσαμε το πρόγραμμα «Πρασινίζουμε το Γκρίζο», σε συνεργασία με την Οργάνωση «Γη», παρακινώντας τους Αθηναίους να μεταμορφώσουν μπαλκόνια, ταράτσες και αυλές, σε πράσινες γωνιές.
