Του Παύλου Ξανθούλη
Το 1932 ο κινηματογραφικός κολοσσός Metro Goldwyn Mayer (MGM) κυκλοφόρησε την ταινία «Rasputin and the Empress» και δύο χρόνια αργότερα, το 1934, αναγκάστηκε να αποσύρει σκηνές, καταβάλλοντας αποζημίωση για συκοφαντική δυσφήμιση, που ανερχόταν περίπου στις 100 χιλιάδες στερλίνες, σύμφωνα με απόφαση αγγλικού δικαστηρίου. Όπως μάλιστα είχε δημοσιευθεί, υπήρξε και εξώδικος συμβιβασμός στον οποίο η εταιρεία φέρεται να κατέβαλε 250 χιλιάδες δολάρια.
Η ιστορία έχει ειδικό ενδιαφέρον γιατί έκτοτε η MGM και σταδιακά όλες σχεδόν οι εταιρείες παραγωγής ταινιών, για να αποφύγουν συκοφαντικές δυσφημίσεις, άρχισαν να προβάλλουν τη γνωστή σήμερα ρήτρα αποποίησης ευθυνών (disclaimer), σύμφωνα με την οποία «το παρόν αποτελεί προϊόν μυθοπλασίας. Τα πρόσωπα, τα ονόματα και οι καταστάσεις είναι φανταστικά και οποιαδήποτε ομοιότητα είναι συμπτωματική και δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα».
Η πραγματική ζωή ωστόσο, δεν είναι μια κινηματογραφική ταινία. Και συνεπώς, είθισται οι πολιτικοί μας, κυβέρνηση κυρίως και αντιπολίτευση δευτερευόντως, να είναι σε θέση να διακρίνουν εάν αυτό το οποίο ζούμε είναι η προβολή ενός φιλμ με τη συνοδεία ποπ-κορν ή μια πραγματικότητα, στην οποία δυστυχώς η ρήτρα αποποίησης ευθυνών δεν ισχύει. Και άρα, τα πρόσωπα και οι καταστάσεις πρέπει, αν μη τι άλλο, να μας καθιστούν «υποψιασμένους».
Ας δούμε γιατί:
• Στην πρόσφατη σύρραξη στη Μέση Ανατολή, τα πρόσωπα που δρομολογούν τις αποφάσεις στη δική μας οικογένεια, την Ε.Ε. αποδείχθηκαν κατώτερα των περιστάσεων, συμπαρασύροντας όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Δύο Ευρωπαϊκά Συμβούλια δεν οδήγησαν πουθενά. Ουσιαστική ευρωπαϊκή τοποθέτηση δεν υπάρχει.
• Η Ε.Ε. δεν τόλμησε καν να αναφέρει τη λέξη εκεχειρία/κατάπαυση στα Συμπεράσματά της. Αρκέστηκε να κάνει λόγο για «παύσεις», τη στιγμή που θα περνά ανθρωπιστική βοήθεια. Ο λόγος είναι προφανής: Η συντριπτική πλειοψηφία δεν τολμά να τα βάλει με το Τελ Αβίβ, το οποίο αν και έχει απόλυτο δίκαιο να θέλει να εξαλείψει τη Χαμάς, υπό το φως της τρομοκρατικής επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου, δεν μπορεί να καταχράται το δικαίωμα της αυτοάμυνας για να ισοπεδώσει τη Γάζα. Με άλλα λόγια, η Ε.Ε. δεν τόλμησε να πει στο Ισραήλ ότι ναι μεν έχει κάθε δικαίωμα να συνθλίψει τη Χαμάς, αλλά δεν μπορεί στο όνομα της πάταξης της τρομοκρατίας να προβαίνει σε εθνοκάθαρση στη Λωρίδα της Γάζας.
• Η Ε.Ε. μοιάζει με Βαβέλ. Ο κάθε αξιωματούχος λέει ό,τι θέλει και η επικεφαλής της Κομισιόν τοποθετήθηκε όπως ακριβώς λειτουργεί και το Ισραήλ, «παραγράφοντας» τα ανθρώπινα δικαιώματα των Παλαιστινίων.
• Ο κατακερματισμός της Ε.Ε. στο πρόσφατο ψήφισμα του ΟΗΕ αναφορικά με τη Μέση Ανατολή, ήταν κάτι περισσότερο από εμφανής. Από τα 27 κράτη-μέλη, οκτώ τάχθηκαν υπέρ, τέσσερα εναντίον και 15 τήρησαν αποχή, περιλαμβανομένης και της Κύπρου.
• Η Ε.Ε. δεν είναι καν μέρος των διαβουλεύσεων για τερματισμό των συγκρούσεων και για ειρήνη στην περιοχή, γεγονός που καταδεικνύει τη μικρή της επιρροή στα μεγάλα διεθνή ζητήματα.
Αυτή λοιπόν η Ε.Ε., της οποίας ηγούνται ο Σαρλ Μισέλ, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Γιοσέπ Μπορέλ, είναι δυνατόν να έχει ενιαία φωνή στο Κυπριακό, όπως την επιδιώκουμε; Και ο ηγέτης της Γερμανίας Όλαφ Σολτς που έδωσε μάχη για να μην περάσει η λέξη «εκεχειρία» στα Συμπεράσματα της Ε.Ε., για τη Μέση Ανατολή, συνηγορώντας ουσιαστικά στη συνέχιση των βομβαρδισμών της Γάζας –μέχρι να γίνει οικόπεδο– θα τα βάλει με τον Ταγίπ Ερντογάν και να τον πειθαναγκάσει να λύσει το Κυπριακό, στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ; Και όλοι αυτοί οι ηγέτες της βιτρίνας της Ε.Ε. και η Γερμανία που τους χειραγωγεί, θα θέσουν στη διάθεση του προέδρου Χριστοδουλίδη την ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη, περιλαμβανομένης της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας, ώστε να αναγκαστεί ο Ερντογάν να μας λύσει το Κυπριακό με τον τρόπο που οραματιζόμαστε;
Εύκολα πιστεύω μπορεί κάποιος να κάνει ασφαλή πρόβλεψη, ότι οι πιέσεις που θα υποστεί ο Ταγίπ Ερντογάν από την Ε.Ε. και τους ηγέτες της, για να λύσει το Κυπριακό, με τον τρόπο που επιθυμεί η Λευκωσία, θα είναι ανάλογες με αυτές που έχει αισθανθεί ο Βενιαμίν Νετανιάχου, για να σταματήσει να βομβαρδίζει αδιακρίτως στη Γάζα. Δηλαδή καμιά.
Γεγονός που καθιστά απολύτως ασυμπτωματική την ομοιότητα με καταστάσεις και πρόσωπα. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε η πολιτειακή και πολιτική μας ηγεσία να μην μπορούν να επικαλεστούν καμιά ρήτρα αποποίησης ευθυνών. Όσο κι αν θεωρούν ότι είμαστε επιρρεπείς στη μυθοπλασία.
