Του Παύλου Ξανθούλη
Μια μικρή αναδρομή των πρόσφατων τουρκικών ενεργειών, τις τελευταίες μέρες, δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας για την πορεία που προσλαμβάνουν οι εξελίξεις στο Κυπριακό, κόντρα στο αφήγημα των «οροσήμων» της Λευκωσίας και στην μονοδιάστατη πολιτική διασύνδεσης των ευρωτουρκικών ντοσιέ με τη διευθέτηση του προβλήματος της Κύπρου. Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει είναι ότι προοδευτικά προσεγγίζουμε στην ώρα μηδέν της διχοτόμησης και δυστυχώς η πορεία αυτή δείχνει να είναι «μη αναστρέψιμη».
Τις τελευταίες μόνο μέρες, η τουρκική πλευρά πρόλαβε να φρενάρει τον διορισμό απεσταλμένου του ΟΗΕ στο Κυπριακό, να υπαναχωρήσει από τη συμφωνία που είχε επιτευχθεί στην Πύλα με τη δική της συμμετοχή για τη διάνοιξη δρόμου στη νεκρή ζώνη, ως επίσης και να αδειάσει και γραπτώς κάθε σκέψη ανάληψης «ενεργότερου ρόλου» από την Ε.Ε., στην οποία επικεντρώθηκε αποκλειστικά η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, παρά τις προειδοποιήσεις ότι η πορεία που επέλεξε ήταν αδιέξοδη. Όχι μόνο γιατί η Τουρκία θα την απέρριπτε, αλλά και γιατί η πλειοψηφούσα τάση στο Συμβούλιο, οι εταίροι μας δηλαδή στην Ε.Ε., δεν επικροτούσαν και εξακολουθούν να μην επικροτούν ενεργότερο ρόλο της Ε.Ε. στο Κυπριακό.
Σε κάθε περίπτωση, όλα αυτά που πρόλαβε να κάνει η Άγκυρα τις τελευταίες μέρες, δεν εξαντλούνται στην απλουστευμένη ανάλυση κύκλων της Λευκωσίας για στρατιωτικά πλεονεκτήματα στην περιοχή της Πύλας. Αλλά ούτε και στην εξίσου λανθασμένη ανάγνωση κύκλων της κυβέρνησης, σύμφωνα με την οποία η Άγκυρα προσβλέπει στην αποσύνδεση του Κυπριακού από την προώθηση των ευρωτουρκικών ντοσιέ. Αυτή τη θεωρεί δεδομένη, όπως και κάποιοι εταίροι μας!
Ο στόχος της τουρκικής πλευράς είναι ουσιαστικότερος και αμιγώς πολιτικός: Είναι η υπόμνηση και η εδραίωση του αφηγήματος της «κυριαρχικής ισότητας». Αυτός άλλωστε είναι ο κοινός παρονομαστής τόσο της γείωσης του ονόματος του απεσταλμένου του ΟΗΕ, όσο και της υπαναχώρησης από τη συμφωνία για τη διάνοιξη του δρόμου στη νεκρή ζώνη. Και ο ίδιος ακριβώς παρονομαστής, χαρακτηρίζει και την τουρκική θέση για περιορισμό της Ε.Ε. σε διακοσμητικό ρόλο παρατηρητή στο Κυπριακό, όπως αυτή εκφράστηκε στη γραπτή δήλωση του τουρκικού ΥΠΕΞ, αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης προόδου της Κομισιόν για την Τουρκία.
Μέσα λοιπόν από τις κινήσεις αυτές, η τουρκική πλευρά δεν εξαντλείται στον έλεγχο ενός δρόμου που περνά κάτω από τα φυλάκια στην περιοχή Πύλας, ούτε στο μπλοκάρισμα του διορισμού μιας αυστραλιανής που θα διερευνούσε τις προοπτικές επανέναρξης των συνομιλιών εκ μέρους του ΟΗΕ, αξιώνοντας δήθεν πρόσωπο εκτός Κοινοπολιτείας, ορισμένου χρόνου/part time έξι μηνών. Στοχεύει να υπογραμμίσει ότι διαθέτει την «εξουσία» του «συνιδιοκτήτη της Κύπρου μέσω κυριαρχικής ισότητας», αλλά και την ισχύ να την επιβάλει. Καταχρώμενη την ανοχή της διεθνούς κοινότητας, η οποία μπορεί μεν να επιστρατεύει φραστικές υποδείξεις προς την Άγκυρα αλλά σε καμιά περίπτωση δεν έχει επιδιώξει να την πειθαναγκάσει να λύσει το Κυπριακό με βάση «τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και τις αρχές επί των οποίων εδράζεται η Ευρωπαϊκή Ένωση». Φράση για την οποία χαιρόμαστε, αλλά για τη διεθνή κοινότητα ισοδυναμεί με «λόγια του αέρα».
Λόγια του αέρα που επαναλαμβάνονται εδώ και πολλά χρόνια. Στα «πάρτι» που έκανε η Τουρκία στην κυπριακή ΑΟΖ, στην κατάθεση συντεταγμένων ενώπιον της Ε.Ε. για δήθεν «νόμιμες διεκδικήσεις» απέναντι από την Πάφο, πλησίον του Ακάμα, στο «πιλοτικό άνοιγμα» προς την κατεύθυνση εποικισμού της περίκλειστης Αμμοχώστου και στις ανεκπλήρωτες κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι στην Ε.Ε.
Μέσα σε όλα αυτά, η Λευκωσία των λανθασμένων επιλογών και των εξίσου λανθασμένων αναγνώσεων, προσδοκά ότι ο Γιοσέπ Μπορέλ και η Ε.Ε. θα θέσουν στη διάθεση του προέδρου Χριστοδουλίδη όλα τα ευρωτουρκικά ντοσιέ, στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του προσεχούς Δεκεμβρίου. Την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης και την ελευθέρωση των ευρωπαϊκών θεωρήσεων διαβατηρίων για τους Τούρκους πολίτες, τα οποία σύμφωνα με τις προσδοκίες της Λευκωσίας, ο πρόεδρός μας θα διαχειριστεί από κοινού με τους εταίρους στην Ε.Ε., για να λύσουν το Κυπριακό. Κι αν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα επιδιώκει η πλευρά μας, –που είναι και το πιο πιθανό– να θεωρήσουμε ότι η κυβέρνησή μας έχει σχέδιο Β; Ή απλώς ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα κατεβεί από το ροζ συννεφάκι της Ε.Ε. –στο οποίο μόνος του ανέβηκε– και θα βρεθούμε όλοι μαζί αγκαλιά με τη διαχείριση της διχοτόμησης;
