Του Παύλου Ξανθούλη
«Δύο όψεις», με διαφορετικά μηνύματα, χαρακτηρίζουν τη μίνι συζήτηση στην ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου αναφορικά με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, υπό το φως των εξελίξεων στη Γενεύη. Από την μια, η πρόεδρος του Σώματος Ρομπέρτα Μέτσολα, με μια λιτή δήλωση, έδωσε στίγμα «στήριξης στη διαδικασία υπό τα Ηνωμένα Έθνη», αποφεύγοντας να υπεισέλθει στην ουσία, ακόμη και για την μορφή της λύσης, ενώ υπογράμμισε ότι «πρέπει τώρα να αδράξουμε το μομέντουμ και να μετατρέψουμε την ευκαιρία σε ελπίδα». Και από την άλλη, δύο ακροδεξιές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι εθνικιστές «Πατριώτες για την Ευρώπη», και οι «Ευρωπαίοι Συντηρητικοί-Μεταρρυθμιστές», στους οποίους ανήκει το ΕΛΑΜ, κατακεραύνωσαν τη λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, εξαπολύοντας δριμύτατη επίθεση σε μια συζήτηση που συνολικά διήρκεσε δέκα μόλις λεπτά.
Οι υπόλοιπες πολιτικές ομάδες, κινήθηκαν στη βάση κλασικών θέσεων και υποδείξεων. Υποδείξεις που κατά βάση στράφηκαν προς την Άγκυρα, προκειμένου να επιδείξει πολιτική βούληση και να συμβάλει έμπρακτα στη διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος. Σημειώνεται ότι η όλη συζήτηση δεν διεκδικεί δάφνες, καθώς πέραν της ολιγόλεπτης διάρκειάς της, στερείται και ουσιαστικού «πολιτικού υποβάθρου», αφού δεν συνοδεύτηκε από την έκδοση ψηφίσματος. Στα αξιοσημείωτα περιλαμβάνεται και το γεγονός ότι από τις οκτώ συνολικά πολιτικές ομάδες που τοποθετήθηκαν στην ολομέλεια, οι πέντε «επέλεξαν» ελληνόφωνους ευρωβουλευτές (τέσσερις εκ Κύπρου και μια εξ Ελλάδος).
Στήριξη Μέτσολα
Στην τοποθέτησή της, η πρόεδρος της Ευρωβουλής Ρομπέρτα Μέτσολα εξέφρασε στήριξη στην προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού, χαρακτηρίζοντας την άτυπη διάσκεψη της Γενεύης ως «ένα σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση επανένωσης του νησιού». Η κα Μέτσολα επεσήμανε ότι «το Κοινοβούλιο στηρίζει τη διαδικασία υπό τα Ηνωμένα Έθνη, σημειώνοντας ότι ο διάλογος και η διπλωματία αποτελούν το μοναδικό μονοπάτι για μια διαρκή λύση». Πρόσθεσε ότι «παραμένουμε δεσμευμένοι για στήριξη της Κύπρου στο ταξίδι της προς την επανένωση και αυτό ήταν το μήνυμά μου προς τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη όταν τον καλωσόρισα στο Κοινοβούλιο (σ.σ 19 Μαρτίου) και προς τον γ.γ των Ηνωμένων Εθνών Γκουτέρες, όταν τον συνάντησα στις Βρυξέλλες (σ.σ 20 Μαρτίου)». Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είπε ότι «πρέπει τώρα να αδράξουμε το μομέντουμ και να μετατρέψουμε την ευκαιρία σε ελπίδα», διαβεβαιώνοντας ότι «η Ευρώπη θα στηρίζει πάντα την Κύπρο, ενώ αναζητεί το μονοπάτι προς τα εμπρός». Σημείωσε μεν ότι «η διαδρομή προς την επανένωση δεν είναι εύκολη, αλλά», όπως είπε, «είναι μια (σ.σ διαδρομή) που θα περπατήσουμε μαζί. Με υπομονή και επιμονή και με κατανόηση ότι η δική μας γενιά μπορεί να είναι αυτή που θα εξεύρει τον δρόμο προς τα εμπρός», κατέληξε η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ακροδεξιά συγχορδία
Αν κάτι σημάδεψε την δεκάλεπτη συζήτηση για το Κυπριακό που ακολούθησε, ήταν η ένταση με την οποία κατακεραύνωσαν την διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ακροδεξιές πολιτικές ομάδες. Η εθνικιστική ομάδα των Πατριωτών, δια της Αφροδίτης Λατινοπούλου και η ακροδεξιά ομάδα της Ευρωπαίων Συντηρητικών Μεταρρυθμιστών, δια του Γεάδη Γεάδη του ΕΛΑΜ, δημιούργησαν εικόνα «συγχορδίας». Μιλώντας εκ μέρους των Συντηρητικών Μεταρρυθμιστών, ο ευρωβουλευτής του ΕΛΑΜ υποστήριξε ότι «αντί να διεκδικούμε τερματισμό της κατοχής, συμβιβαζόμαστε με τα εγκλήματα πολέμου της τουρκικής εισβολής. Γιατί η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία τι άλλο είναι από μετατροπή της παράνομης ντε φάκτο διχοτόμησης σε νόμιμη de jure διχοτόμηση του νησιού», διερωτήθηκε ο Γεάδης Γεάδη.
Η Αφροδίτη Λατινοπούλου, μιλώντας εκ μέρους των Πατριωτών για την Ευρώπη, υποστήριξε ότι «η αποτυχημένη πρόταση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας που απέρριψε με ένα βροντερό όχι ο κυπριακός λαός το 2004, επανέρχεται στο προσκήνιο ξανά το 2025, σε ακόμη χειρότερη μορφή».
ΔΗΣΥ, ΔΗΚΟ, ΑΚΕΛ
Ο Λουκάς Φουρλάς του ΔΗΣΥ, εκ μέρους της ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και ο Κώστας Μαυρίδης του ΔΗΚΟ, εκ μέρους των Σοσιαλιστών-Δημοκρατών, ανέδειξαν την ευρωπαϊκή διάσταση της προσπάθειας για λύση του Κυπριακού. Ο κ. Φουρλάς τόνισε ότι η λύση πρέπει να περιλαμβάνει «την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, την κατάργηση των εγγυήσεων και τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού κράτους, το οποίο θα βασίζεται σε ευρωπαϊκές αρχές και αξίες».
Ο Κώστας Μαυρίδης ανέφερε ότι «στηρίζουμε τον πρόεδρο Χριστοδουλίδη στην προσπάθειά του για απόσυρση των τουρκικών κατοχικών στρατευμάτων, τερματισμό της κατοχής και επίλυση του Κυπριακού, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο και τις αρχές και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ».
Ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Γεωργίου εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, εξέφρασε στήριξη στο πλαίσιο διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, αναφέρθηκε στο Κραν Μοντανά, στηρίζοντας την υιοθέτηση του πλαισίου Γκουτέρες, ενώ επέκρινε την Άγκυρα και τον Ερσίν Τατάρ για την πολιτική δύο κρατών. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η Τουρκία και ο Τατάρ, πρέπει να εγκαταλείψουν την ιδέα για δύο κράτη και κυριαρχική ισότητα. Οι όποιες παραχωρήσεις προς την Τουρκία στα πλαίσια των ευρωτουρκικών σχέσεων, θα πρέπει να διασυνδέονται απαραίτητα με τη λύση του Κυπριακού», υποστήριξε ο ευρωβουλευτής του ΑΚΕΛ.
Επικρίσεις κατά Άγκυρας
Η ευρωβουλευτής Hilde Vautmans, μιλώντας εκ μέρους της ομάδας Renew-Φιλελεύθεροι, ανέφερε ότι «αυτό που αυτή τη στιγμή απουσιάζει, είναι η πολιτική βούληση. Χρειαζόμαστε πολιτικό θάρρος», είπε, προσθέτοντας ότι «η ηγεσία της Τουρκίας πρέπει να επιταχύνει, να διαφοροποιήσει την προσέγγισή της και να επιτρέψει πραγματικές συνομιλίες».
Επικρίσεις κατά της Άγκυρας διατύπωσε και ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Reinier van Lanschot, ο οποίος παράλληλα σημείωσε ότι «τώρα είναι η ώρα να αρχίσει η διαδικασία διαπραγματεύσεων για μια συνολική λύση. Μπορούμε να επιτύχουμε μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία για τους Τουρκοκυπρίους και τους Ελληνοκυπρίους», κατέληξε ο ευρωβουλευτής των Πρασίνων.
Επικριτικός για τον βαθμό εμπλοκής της Ε.Ε στο Κυπριακό εμφανίστηκε ο René Aust, ευρωβουλευτής της Ευρώπης των Κυρίαρχων Κρατών. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η Ε.Ε δεν διαδραματίζει μεγάλο ρόλο εδώ. Κι αυτό είναι πρόβλημα, διότι πολλά διακυβεύονται», όπως είπε, παραπέμποντας και στο μεταναστευτικό.
