Του Παύλου Ξανθούλη
Η ωμή απειλή Ερντογάν προς την Ελλάδα για εισβολή στην Αθήνα, εν μέσω της νυχτός, ως επίσης και η on camera πολιτική αντιπαράθεση Τσαβούσογλου-Δένδια, έδωσαν τη θέση τους σε μια νέα προσέγγιση, η οποία τείνει να δημιουργήσει προσδοκίες. Μετά από 20 μέρες διαβουλεύσεων μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και υπό την καθοδήγηση μιας «τρίτης χώρας», των ΗΠΑ, βρισκόμαστε για πρώτη φορά ενώπιον ενός πλαισίου αλληλοστήριξης των δύο χωρών, σε διεθνείς οργανισμούς. Η Τουρκία λοιπόν θα στηρίξει την υποψηφιότητα της Ελλάδας για τη θέση μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας (Σ.Α.) και η Αθήνα την τουρκική υποψηφιότητα για τη θέση του γενικού διευθυντή του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ).
Η Ελλάδα φαίνεται να είχε κατοχυρωμένη τη θέση μη μόνιμου μέλους στο Σ.Α., καθώς πέραν των 110 κρατών, φέρονται να έχουν δεσμευθεί ότι θα την στηρίξουν. Παρόλα αυτά, η σύμπλευση της Άγκυρας με την ελληνική υποψηφιότητα, πέραν του σημειολογικού της χαρακτήρα, εκτιμάται ότι ανατρέπει όποιες ενδεχόμενες σκέψεις για επιχείρηση μπλοκαρίσματος της ελληνικής υποψηφιότητας από τουρκόφωνα κράτη.
Την ίδια ώρα, η Αθήνα θα στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τον IMO, τον Οργανισμό του ΟΗΕ με βασική αρμοδιότητα την ασφάλεια της διεθνούς ναυτιλίας και την επίβλεψη ασφαλούς επικοινωνίας και συνεργασίας των 175 κρατών-μελών που τον απαρτίζουν. Στα 175 αυτά κράτη περιλαμβάνεται και η Κύπρος, η οποία είναι μέλος του ΙΜΟ από το 1973, αλλά δεν αναγνωρίζεται από την Τουρκία, που ως γνωστόν αμφισβητεί έμπρακτα τη θαλάσσια περιοχή και την ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Υπό αυτή λοιπόν την έννοια, η Τουρκία που στοχεύει στη θέση του γενικού γραμματέα του IMO, και με την ψήφο της Ελλάδας, θα εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Άρα, πώς θα επιβλέπει την ασφαλή επικοινωνία και συνεργασία με ένα κράτος, που θεωρεί ως ανύπαρκτο; Εδώ λοιπόν υπάρχει αναμφισβήτητα ένα ζήτημα. Τόσο για την τουρκική υποψηφιότητα, όσο και για την ελληνική ψήφο.
Σε κάθε πάντως περίπτωση, η Αθήνα, όπως πληροφορούμαστε, είχε ενημερώσει τη Λευκωσία γύρω από τη συμφωνία με την Άγκυρα, στο πρόσφατο ταξίδι στην ελληνική πρωτεύουσα του Προέδρου Χριστοδουλίδη, ο οποίος είχε εξαγγείλει ενέργειες για αναβίωση του Ενιαίου Αμυντικού Δόγματος. Μέσα σε όλα αυτά, υπάρχουν όμως και κάποια άγνωστα στοιχεία που θα κρίνουν τελικά πόσο ουσιαστική θα είναι η νέα ελληνοτουρκική προσέγγιση:
● Ήρθε για να μείνει; Ή πρόκειται για ένα όχημα χρονικής μετάθεσης των μείζονων διαφορών, μετά τις εκλογές στις δύο χώρες; Όπως δημοσίευσε η «Κ» (Βασίλης Νέδος), Ελλάδα και Τουρκία έχουν συμφωνήσει άτυπα σε μορατόριουμ στον αέρα και στη θάλασσα και δεν θα προβαίνουν σε ασκήσεις εθνικής εμβέλειας, κάτι που αναμένεται να επεκταθεί σε όλη τη θερινή περίοδο.
● Ποιο είναι το εύρος που θα μπορούσε να προσλάβει η νέα ελληνοτουρκική προσέγγιση; Δύναται να καταστεί καταλύτης και στο πεδίο των ελληνοτουρκικών διαφορών ή ακόμη και στο Κυπριακό; Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου φρόντισε πάντως να επισημάνει ότι οι διαφορές παραμένουν και ότι «ορισμένα ζητήματα συζητήθηκαν στις διερευνητικές επαφές αλλά δεν επετεύχθη συμφωνία και ως εκ τούτου τα προβλήματα συνεχίζονται».
Το γεγονός πάντως ότι συζητούνται «τα προβλήματα» και έχει εγκαθιδρυθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας έχει τη δική του αξία. Χωρίς όμως να εγγυάται –ο δίαυλος– από μόνος του αποτελέσματα. Κυρίως στα μείζονα εθνικά ζητήματα, περιλαμβανομένων των διαφορών στο Αιγαίο, στην κυπριακή ΑΟΖ και στο Κυπριακό, όπου η Άγκυρα διαθέτει την έξωθεν κακή μαρτυρία. Και δεν δείχνει διατεθειμένη να αποστασιοποιηθεί από τις έκνομες διεκδικήσεις της.
Υγ. Προς προεδρικό: Όταν Πρόεδρος κάνει ένα φραστικό λάθος και αναφέρεται για παράδειγμα σε συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας για «απευθείας εμπόριο» Ε.Ε.-ψευδοκράτους, τότε το προεδρικό αναμένεται να εκδίδει διορθωμένο κείμενο με τη λέξη ΔΙΟΡΘΩΣΗ (κεφαλαία). Σε ανάλογες περιπτώσεις, η Ε.Ε. στέλνει διορθωμένο κείμενο με τη λέξη CORRIGENDUM, αναλαμβάνοντας την ευθύνη του λάθους που έγινε και αποδεχόμενη την ύπαρξή του, χωρίς να το εξαφανίζει. Όταν όμως η λανθασμένη αναφορά εξαφανίζεται από μια προεδρική δήλωση και όταν στη θέση της τοποθετείται αυτό που θα έπρεπε να είχε πει ο Πρόεδρος –αλλά δεν είπε– χωρίς καν μάλιστα τη λέξη ΔΙΟΡΘΩΣΗ, τότε αυτό εκλαμβάνεται, στην καλύτερη περίπτωση, ως παρέμβαση. Η έννοια της διόρθωσης προϋποθέτει και την ανάληψη της ευθύνης ενός λάθους, κάτι που δεν είναι κακό. Εκτός κι αν θεωρούμε ότι ο δικός μας Πρόεδρος είναι αλάνθαστος.
