Του Παύλου Ξανθούλη
Τη Δευτέρα, στα παρασκήνια των Βρυξελλών, έγινε μια συμφωνία, η οποία σφραγίστηκε το βράδυ σε διπλωματικό επίπεδο και αφορά στις ευρωτουρκικές σχέσεις. Το περιβόητο έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν, το οποίο εισηγείται την παραχώρηση δώρων προς την Τουρκία, σε επτά πυλώνες, χωρίς να προϋποθέτει τη λύση του Κυπριακού, αποφασίστηκε να παραπεμφθεί σε ευθετότερο χρόνο. Με βάση τη συμφωνία, όπως τελικά αποτυπώθηκε στα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, επισημαίνεται απλώς, πραγματολογικά (factually), ότι το έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν, έχει υποβληθεί και ότι θα συζητηθεί σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο.
Η συμβιβαστική αυτή συμφωνία (επί της οποίας οι θέσεις της Λευκωσίας «κουρεύτηκαν» βλ. σελ. 4), απλώς μεταθέτει τη μάχη γύρω από το έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν. Μετάθεση, η οποία στην παρούσα φάση δείχνει να εξυπηρετεί και τις δύο πλευρές. Από τη μία, τη Λευκωσία που απόσεισε τις πιέσεις για άμεση υιοθέτηση του εγγράφου. Και από την άλλη, το Βερολίνο (και τις Βρυξέλλες), που αν και ασκούσαν πιέσεις ώστε το έγγραφο να τύχει θετικής υποδοχής από τους «27», δεν ήθελαν να ανοίξουν ένα τέτοιο ζήτημα στη Σύνοδο Κορυφής, καθώς είχαν ήδη μπροστά τους ένα δύσκολο περιβάλλον, το οποίο προκάλεσε ο ηγέτης της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.
Ο κ. Όρμπαν είχε προειδοποιήσει με μπλοκάρισμα της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Ουκρανίας και της αναθεώρησης του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, γεγονός στο οποίο εστιαζόταν όλη η προσοχή Βερολίνου-Βρυξελλών, που συνεπώς δεν είχαν την πολυτέλεια να ανοίξουν άλλο μέτωπο. Έτσι λοιπόν οδηγηθήκαμε σε μια ανακωχή στο πεδίο των ευρωτουρκικών σχέσεων, «σπρώχνοντας» το ζήτημα σε μεταγενέστερο χρονικό σημείο.
Πριν όμως στεγνώσει η μελάνη της συμφωνίας που είχε γίνει σε διπλωματικό επίπεδο και πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, ο Επίτροπος διεύρυνσης Oliver Varhelyi φρόντισε να δώσει δείγμα προθέσεων, υποβάλλοντας τη Λευκωσία σε σκωτσέζικο ντους. Όχι μόνο επεχείρησε να ποδοπατήσει τη συμφωνία που έγινε (και την οποία γνώριζε από πρώτο χέρι), αλλά δεν τήρησε καν τα προσχήματα.
Στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, ο Επίτροπος διεύρυνσης που συμμετείχε λόγω αρμοδιότητας στη συγγραφή του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν, υπέδειξε προς όλες τις κατευθύνσεις ότι «η έκθεση αυτή» και τα δώρα που προβλέπει προς την Τουρκία, απαλλαγμένα από την υποχρέωση λύσης του Κυπριακού, αποτελεί τη «θετική ατζέντα» που θα επαναπροσδιορίσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις… και την οποία απαίτησε ο ίδιος ο κ. Ερντογάν.
Με άλλα λόγια, ο Επίτροπος της Ε.Ε., στην οποία ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης έχει εναποθέσει την τύχη όλων μας για λύση του Κυπριακού, παραδέχθηκε δημοσίως ότι το έγγραφο που συνυπέγραψε μαζί με τον κ. Μπορέλ, «απαιτήθηκε και προτάθηκε» και από τον πρόεδρο της Τουρκίας. Στις δημόσιες του δηλώσεις λοιπόν, ο κ. Varhelyi ζήτησε χαρακτηριστικά «να ακολουθήσουμε μια θετική ατζέντα, μια θετική ατζέντα που βάλαμε στο τραπέζι μαζί με τον Ύπατο Εκπρόσωπο (σ.σ. Γιοσέπ Μπορέλ). Μια θετική ατζέντα που πρέπει να τοποθετεί τα θεμέλια για μια νέα αρχή, όπως επίσης απαιτήθηκε και προτάθηκε από τον πρόεδρο Ερντογάν και από τη νέα κυβέρνηση της Τουρκίας», μας είπε ο Επίτροπος διεύρυνσης.
Η Κυπριακή Δημοκρατία καλείται λοιπόν να χορέψει στη βάση ενός εγγράφου που συνυπογράφουν Μπορέλ-Varhlelyi και το οποίο «απαιτήθηκε και προτάθηκε» από τον ίδιο τον κ. Ερντογάν και άρα είναι στα μέτρα του. Κι έτσι λοιπόν, φτάσαμε στο σημείο το Βερολίνο και οι Βρυξέλλες να προωθούν την παροχή δώρων σε επτά πυλώνες προς την Άγκυρα, χωρίς να θέτουν κανένα όρο για επίλυση του Κυπριακού.
Το τραγελαφικό της ιστορίας, είναι ότι πρόκειται για τα ίδια ακριβώς δώρα, τα οποία ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης επιθυμούσε να επιστρατευθούν από την «εργαλειοθήκη της Ε.Ε.» ως δέλεαρ, προκειμένου η Άγκυρα να συναινέσει σε λύση του Κυπριακού. Περιλαμβανομένης της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης και της Αεροπορικής Συμφωνίας Ε.Ε. - Τουρκίας, που σήμερα προσφέρονται «ατελώς» στην Άγκυρα και χωρίς καμιά υποχρέωση επίλυσης του Κυπριακού.
Πέραν του εμφανούς πολιτικού μπούμερανγκ που εισπράττει η Λευκωσία, δεν πρέπει να διαφεύγει της προσοχής μας, ότι η ολοκλήρωση της προχθεσινής Συνόδου Κορυφής, σηματοδοτεί τη λήξη της «παράτασης» των «οροσήμων» του προέδρου Χριστοδουλίδη. Και το μόνο που μας έχει μείνει στο τραπέζι είναι το απαράδεκτο έγγραφο Μπορέλ/Κομισιόν που παρήγγειλε το Βερολίνο και που σύμφωνα με τον αρμόδιο Επίτροπο, «απαιτήθηκε και προτάθηκε» από τον ίδιο τον κ. Ερντογάν και συνεπώς, αν μη τι άλλο, τον εξυπηρετεί. Περαστικά μας!
