Του Παύλου Ξανθούλη
Ανασχηματισμός. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι σαρωτικός, σε άλλες να κινείται στη σφαίρα της «αναδόμησης», όρο που καθιέρωσε ο Ανδρέας Παπανδρέου, μπερδεύοντας πολιτικούς και δημοσιογράφους και άλλοτε να είναι «τσιμπητός», περιορισμένης δηλαδή έκτασης και αρκούμενος στην επιλεκτική αντικατάσταση κάποιων υπουργών, όπως είχε γράψει το «Βήμα», προ δεκαετίας.
Σε κάθε περίπτωση, ο ανασχηματισμός είθισται να είναι μια μικροχειρουργική πολιτική κίνηση, η οποία γρήγορα, με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς τυμπανοκρουσίες, για πολύ ευνόητους λόγους, επιδιώκει να ανασυνθέσει το κυβερνητικό σχήμα, ούτως ώστε να είναι σε θέση, αφενός να φέρει σε πέρας το πρόγραμμα της διακυβέρνησης ενός τόπου, και αφετέρου να εμπνέει εμπιστοσύνη. Ωστόσο, στην περίπτωση του πρώτου «υποσχόμενου» ανασχηματισμού της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη αυτό που κυριαρχεί είναι ένα άλλο στοιχείο. Αυτό της «διαφημιστικής εξαγγελίας». Την οποία διαφήμιση φρόντισε να εξαγγείλει ο ίδιος ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε συνέντευξη στον «Φιλελεύθερο», την περασμένη Κυριακή, παράλληλα με δύο πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα, την ίδια ακριβώς μέρα, που εν πολλοίς έλεγαν ακριβώς το ίδιο πράγμα, στη δική μας «Καθημερινή» και στον «Πολίτη».
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, λοιπόν, επέλεξε μια διαφορετική μέθοδο, πριν από τον ανασχηματισμό… για τον ανασχηματισμό. Αυτήν του κρότου. Θεωρώντας προφανώς ότι ο κρότος που επέλεξε ο ίδιος να κάνει μέσω της διαφημιστικής του εξαγγελίας θα προκαλέσει παράλληλα και μια τέτοια λάμψη, που από κοινού θα είναι σε θέση να συμπαρασύρουν όλα τα αρνητικά και να λειτουργήσουν ανατρεπτικά στην επιεικώς άσχημη εικόνα που εκπέμπει η κυβέρνησή του. Καλύπτοντας μαζί και σημερινές εγγενείς προεδρικές αδυναμίες και μιαν πολιτική ανασφάλεια, η οποία είναι ίσως το μοναδικό στοιχείο που έχει καταφέρει ο κ. Χριστοδουλίδης να εμπεδώσουμε, στους δέκα μήνες της διακυβέρνησής του.
Δεν γνωρίζω πραγματικά ποιος συμβουλεύει τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, αλλά η πολιτική του συμπεριφορά ισοδυναμεί με αποδόμηση αυτών στους οποίους εμπιστεύθηκε την τύχη μας, πριν από την αναδόμηση ή τον ανασχηματισμό. Καθιστώντας κάποιους εκ των στενότερων του συνεργατών, «υπουργούς υπό πολύ στενή προθεσμία», μέχρι «να τους τελειώσει»…
Και όλοι ξέρουμε ποιοι είναι αυτοί. Όπως το γνωρίζουν και οι ίδιοι. Όχι γιατί τους κάλεσε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας προκειμένου να μοιραστεί τις σκέψεις του, πριν δημοσιοποιηθούν στα ΜΜΕ, όπως θα ανέμενε κανείς και θεωρώ ότι θα ήταν ηθική του υποχρέωση. Αλλά γιατί επέλεξε μέσω μιας διαφημιστικής εκστρατείας εξαγγελιών, δηλώσεων, ψιθύρου και διαρροών, να τους φωτογραφήσει και να τους αποδομήσει, πριν τους ανασχηματίσει και τους στείλει στο σπίτι τους.
Και αφού αποδόμησε υπουργούς του, μερικά εικοσιτετράωρα αργότερα, στην πρώτη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης τους ζήτησε να κλείσουν τα αφτιά τους και να μην ακούνε αυτά που ο ίδιος δήλωσε ή άφησε να διαρρεύσουν, διαφημίζοντας έναν υποσχόμενο ανασχηματισμό. Και έτσι λοιπόν μετά τη διαπόμπευση, φτάσαμε στον εμπαιγμό, διανθισμένο με υποδείξεις για συνέχιση του κυβερνητικού έργου και με υποσχέσεις ότι όταν ο πρόεδρος λάβει τις αποφάσεις του, οι ήδη αποδομημένοι υπουργοί, θα το μάθουν από τον ίδιο και όχι από εφημερίδες και ψιθύρους (!).
Το αποτέλεσμα όλου αυτού είναι ένα πολιτικό αλαλούμ, που συντίθεται από μια προεδρική διαφημιστική εξαγγελία, ενός «υποσχόμενου ανασχηματισμού», σε μια πρωτοφανή διαδικασία open-ended (ανοικτού τέλους), που πλέον πιθανολογείται ότι θα γίνει τους επόμενους δύο μήνες. Κι αυτή την προεδρική αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά δεν την εισπράττουν μόνο αυτοί που θα φύγουν, αλλά αποδέκτες της είναι και αυτοί που θα μείνουν, όπως βεβαίως και αυτοί που θα έρθουν. Ως επίσης, και η κοινή γνώμη.
Διότι αυτός, ο απόλυτος εξευτελισμός πρώην πολυδιαφημιζόμενων υπουργών που συνωστίζονται στην πόρτα εξόδου της κυβέρνησης, υπομένοντας «να τους τελειώσει» ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, εάν και όποτε αποφασίσει, είναι –όπως και να το κάνουμε– μια πρωτοφανής πολιτική προσέγγιση. Αναδεικνύει έναν ηγέτη, του οποίου το πρώτο μέλημα δεν είναι η ουσία της εύρυθμης λειτουργίας του κράτους και της ανασύνθεσης της κυβέρνησής του, την οποία εάν ο κ. Χριστοδουλίδης επεδίωκε, θα μπορούσε να είχε εξασφαλίσει προβαίνοντας σε ανασχηματισμό χωρίς τυμπανοκρουσίες. Και παραπέμπει σε μια εικόνα «κρότου-λάμψης», όπου το κυρίαρχο χαρακτηριστικό είναι ο εκκωφαντικός ήχος. Τίποτα πέραν αυτού.
