Του Γιώργου Κακούρη
Αν κάτι λείπει στο Κυπριακό σήμερα είναι οι ιδέες και οι προτάσεις που μπορούν να ξεκλειδώσουν τις εξελίξεις. Όσα ακούγονται, καθώς η προεκλογική ξεκινά για τα καλά φαίνονται στη χειρότερη περίπτωση ευχολόγια και στην καλύτερη περίπτωση γενικές ιδέες που χρήζουν διευκρινίσεων. Ας κοιτάξουμε τους μέχρι στιγμής τέσσερις κύριους υποψήφιους, με σειρά δημοφιλίας (σύμφωνα τουλάχιστον με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση, αυτή του Σίγμα που παρουσιάστηκε στις 19/5): Νίκος Χριστοδουλίδης, Αβέρωφ Νεοφύτου, Ανδρέας Μαυρογιάννης, Αχιλλέας Δημητριάδης.
Και ας αφήσουμε, για χάρη αυτής της συζήτησης, τα περί ευθυνών στον Κραν Μοντανά, συνεχιστών και αντιπολιτευόμενων και για το πότε μπορούσε ή έπρεπε ο καθένας να είχε διαφοροποιηθεί. Όχι γιατί δεν έχουν σημασία, αλλά για να συγκεντρωθούμε στις προοπτικές της πρώτης ημέρας εκλογής του διαδόχου του Προέδρου Αναστασιάδη.
Ο κ. Χριστοδουλίδης δεν έχει μέχρι στιγμής παρουσιάσει τις επίσημες προτάσεις του για το Κυπριακό στην ιστοσελίδα του. Σε συνέντευξή του στον Alpha και στον Νικόλα Ζαννέτο (15/5), υπογράμμισε πως η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί, και επανέλαβε πως τα ΜΟΕ δεν πρέπει να υποκαταστήσουν τη λύση. Τίποτα νέο δεν περιείχε ούτε η συνέντευξη στον «Φιλελεύθερο» και τον Ανδρέα Πιμπίσιη (24/5), όπου αναφέρθηκε σε ανάγκη να ξαναρχίσει η προσπάθεια λύσης με τεκμηριωμένες προτάσεις, ενώ ερωτηθείς σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή» Αθηνών από τον Βασίλη Νέδο (3/4) αν είναι εφικτή λύση που να επιτρέπει μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ε.Ε., είχε αναδείξει τη σημασία αυτής της προοπτικής χωρίς να διασυνδέσει το θέμα με το Κυπριακό.
Ούτε ο κ. Νεοφύτου έχει ετοιμάσει την ιστοσελίδα του ως υποψήφιος. Σε συνεντεύξεις του στην «Κ» στις 29/5 και στον «Πολίτη» στις 12/6 ανέδειξε την ενέργεια ως το σημείο που μπορεί να ξεκλειδώσει το Κυπριακό. Μιλώντας στην «Κ» και στην Οριάνα Παπαντωνίου παρουσίασε ως νέα στοιχεία την αξιοποίηση της ευαισθητοποίησης για την παραβίαση της εδαφικής ακεραιότητας ενός κράτους, με αφορμή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, και το ενδεχόμενο να ανοίξει ο δρόμος για λύση μέσω της ενέργειας, μετά από συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Μιλώντας στον «Π» και στην Κατερίνα Ηλιάδη, παρουσίασε και την ιδέα της ένταξης του ΝΑΤΟ ως νέα, επενδύοντας προφανώς στην απόρριψη από το ΑΚΕΛ, και παρουσίασε και την αποκεντρωμένη ομοσπονδία ως τολμηρή και νέα θέση.
Ούτε ο κ. Μαυρογιάννης έχει προς το παρόν αναπτύξει σε ιστοσελίδα και σε συγκεκριμένο έγγραφο τις θέσεις του. Σε συνέντευξή του στην «Κ» και τη Μαρίνα Οικονομίδου (22/5) αναφέρθηκε σε επιμονή στη συμφωνημένη βάση λύσης, υπερασπιζόμενος την ομοσπονδία χωρίς περισσότερες λεπτομέρειες. Η νεότερη πρόταση που διατυπώθηκε από υποψήφιο προέρχεται μάλλον από τον κ. Μαυρογιάννη, ο οποίος ανέφερε στο ΡΙΚ (16/6) πως η μεταφορά φυσικού αερίου προς την Τουρκία, για δική της χρήση, θα μπορούσε να ξεκλειδώσει τις δυναμικές, χωρίς όμως λεπτομέρειες ή συγκεκριμένη πρόταση.
Ο κ. Δημητριάδης, τέλος, έχει καταρτίσει και αναρτήσει θέσεις για το Κυπριακό στην ιστοσελίδα του, μιλώντας και πάλι για την ομοσπονδία και τη στήριξη στις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας με προϋπόθεση τη λύση. Τα νέα στοιχεία, που έχει αναπτύξει και στις συνεντεύξεις του είναι η σύσταση Επιτροπή Αλήθειας για το θέμα των αγνοουμένων, και το κάλεσμα στην Ε.Ε. να διορίσει πολιτικό απεσταλμένο για το Κυπριακό και η πιο ενεργός εμπλοκή της στις διαπραγματεύσεις. Η πρώτη ιδέα έχει αναπτυχθεί από τον κ. Δημητριάδη εδώ και καιρό, αλλά αποτελεί μόνο μία διάσταση του Κυπριακού, ενώ η δεύτερη θα μπορούσε να πει κανείς πως εξαρτάται από την προσέγγιση των εταίρων.
Συνοπτικά, προς το παρόν μόνο οι Μαυρογιάννης και Δημητριάδης έχουν εξερευνήσει κάποιες νέες προτάσεις, με τον δεύτερο να τις έχει αναπτύξει περισσότερο με κάποια υποσχόμενα στοιχεία, χωρίς όμως ακόμα να έχουν παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη στρατηγική.
Ναι, είναι ίσως ακόμα γρήγορα να περιμένουμε πολύ συγκεκριμένα πράγματα από τους τέσσερις κύριους υποψηφίους. Όμως αν μας ενδιαφέρει πραγματικά το Κυπριακό, πρέπει να παρακολουθούμε στο εξής την κάθε τους λέξη για να διαπιστώσουμε αν ο επόμενος Πρόεδρος σχεδιάζει να αντιστρέψει την εξοργιστική πολιτική απραξίας της κυβέρνησης Αναστασιάδη από το 2017.
