Του Γιώργου Κακούρη
Η αξιοποίηση των σχέσεων με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για κάλυψη των άμεσων αναγκών σε νερό μέσω της παραχώρησης μονάδων αφαλάτωσης ήταν μια καλή κίνηση, ό,τι και να λέμε και όσο και να διαφωνούμε με άλλες κινήσεις της κυβέρνησης. Είναι, όμως, όπως θα πρέπει να παραδέχεται και η ίδια η κυβέρνηση, μόνο ένα βήμα για να κλείσει η τρύπα που προκάλεσε η πυρκαγιά στη μονάδα στην Πάφο και να βγει το καλοκαίρι.
Από εκεί και πέρα, βάσει των μέτρων που ανακοίνωσε η κυβέρνηση τον Μάρτιο, η κυβέρνηση φαίνεται να επενδύει ιδιαίτερα στην αφαλάτωση, κάτι που η Κύπρος έχει συνηθίσει, καθώς και στις χορηγίες στην επαρχιακή αυτοδιοίκηση και στις κοινότητες για μείωση των απωλειών λόγω του πεπαλαιωμένου δικτύου.
Μακροπρόθεσμα όμως τι γίνεται; Πάντα όταν μια κατάσταση ξεφεύγει είναι καλό να ξεκινάμε με το πρόβλημα της στιγμής γιατί οι μεγαλόπνοοι σχεδιασμοί δεν αρκούν. Μεσοπρόθεσμα χρειάζεται να ξεκινήσει η επιδιόρθωση του δικτύου και η αποτελεσματική αποτροπή της μόλυνσης των υδάτων, με μεθοδική δουλειά που δεν προσφέρεται για ανακοινώσεις.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ασφάλεια του νερού αναδεικνύεται ο μεγάλος κίνδυνος των επόμενων χρόνων καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται, με τις ασφαλιστικές εταιρείες και τις τράπεζες να λαμβάνουν πλέον υπόψη και τη λειψυδρία στους υπολογισμούς τους για τους πιθανούς κινδύνους και στην οικονομία.
Οι προβλέψεις αυτές δείχνουν τη βιομηχανία αφαλάτωσης και ανακύκλωσης νερού να μεγαλώνει σε μέγεθος τα επόμενα χρόνια, ακριβώς λόγω των αυξανόμενων αναγκών. Και επειδή ο κόσμος είναι κυνικός, η κινητοποίηση που δεν κορυφώθηκε όταν άνθρωποι σε φτωχές χώρες και περιοχές συγκρούσεων δεν είχαν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό, θα συμβεί τώρα καθώς επηρεάζονται και οι πλουσιότερες, πιο ανεπτυγμένες κοινωνίες, και μαζί τους το οικονομικό τους μοντέλο (όπως καλή ώρα το μοντέλο του τουρισμού και των υπηρεσιών στην περίπτωσή μας).
Πέρα λοιπόν από τη στρατιωτική βιομηχανία ή την τεχνητή νοημοσύνη που τρέχουμε να βρούμε τρόπους να εκμεταλλευτούμε τώρα που υπάρχουν κονδύλια, ίσως οι Κύπριοι θα ήταν χρήσιμο να εστιάσουμε σε έναν τομέα που γνωρίζουμε καλά. Αυτόν της βιώσιμης χρήσης νερού, και της ανάπτυξης νέων λύσεων.
Ως χώρα που έχει επείγουσα ανάγκη τέτοιων λύσεων, έχουμε κάθε λόγο να πρωτοπορήσουμε στην ανάπτυξή τους. Αξιοποιώντας, ενδεχομένως, και τις νέες τεχνολογίες όπως την τεχνητή νοημοσύνη για την καλύτερη διαχείριση του νερού, χωρίς να βασιζόμαστε στο νότο στη βοήθεια των Εμιρατινών, και στον βορρά στους αυτοκρατορικούς αγωγούς του Ταγίπ Ερντογάν.
Αυτό το σενάριο δεν είναι επιστημονικής φαντασίας. Τη στιγμή που οι απώλειες νερού σε κάποιες κοινότητες στην Κύπρο φτάνουν μέχρι και το 70%, όπως ανέφεραν προ εβδομάδων στην κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας οι εκπρόσωποι των ΕΟΑ Λευκωσίας, Λεμεσού και Λάρνακας, και ενώ η Κύπρος είναι η χώρα με τις μεγαλύτερες απώλειες σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Λειψυδρίας, ένα σχετικό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Κύπρου ανακοινωνόταν πως θα λάβει χρηματοδότηση από την Ε.Ε.
Το έργο WaterSAFE, που αφορά ψηφιακές λύσεις ασφάλειας για τα συστήματα διανομής νερού, ήταν ένα από 134 έργα που επελέγησαν στο πλαίσιο του πιο πρόσφατου γύρου των διαγωνισμών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Έρευνας (ERC). Η χρηματοδότηση προορίζεται στο να διερευνηθεί αν οι λύσεις που προτείνουν τα έργα είναι πρακτικά βιώσιμες και αν έχουν εμπορικές προοπτικές.
Τρόποι υπάρχουν, πιο μακροπρόθεσμοι, πιο έξυπνοι, και ναι, ακόμα και τρόποι στους οποίους μπορούμε να παράγουμε λύσεις χωρίς να χρειάζεται να δανειζόμαστε μονάδες. Φτάνει να βάλουμε τις προτεραιότητές μας στη σειρά.
