Του Γιώργου Κακούρη
Το τι θέλει η ελληνοκυπριακή πλευρά από τους Τουρκοκύπριους, την Τουρκία, από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τον διεθνή παράγοντα είναι γνωστό και το ακούμε συνεχώς. Θέλουμε, αντίστοιχα, αντίληψη της δικής μας οπτικής, διαλλακτικότητα και διάθεση διαλόγου, ενισχυμένη αλληλεγγύη και ρόλο στο Κυπριακό, και στήριξη και πρωτοβουλίες για να μετακινηθεί ο ισχυρός γείτονας και πηγή των κακών όλων στον κόσμο τούτο.
Σπανιότερα μιλάμε για το τι θέλουν οι προαναφερθέντες από εμάς. Και όταν το κάνουμε το παρουσιάζουμε ως πίεση, πρόκληση και εκβιασμό, ενίοτε και τα τρία. Κάποτε έχουμε δίκαιο γιατί δεν ζούμε σε κόσμο αγγέλων. Κάποτε έχουμε άδικο γιατί δεν ζούμε σε κόσμο αγγέλων, και ως μη άγγελοι, όταν έχουμε ευκαιρία να πιέσουμε, την εκμεταλλευόμαστε. Ίσως και σωστά όταν ξέρουμε τα όρια της πίεσης που μπορούμε να ασκήσουμε, τι θέλουμε να πάρουμε, και ποιο είναι το πλάνο «αποκλιμάκωσης». Οι άλλοι όμως δεν θέλουν μόνο να παίρνουν επειδή είμαστε θύματα ή αδύναμοι. Κάποτε θεωρούν και πως μπορούν να πάρουν γιατί έχουμε κάτι να προσφέρουμε, ως αυτόνομοι παίκτες με εργαλεία και «πόρους» στη διάθεσή μας.
Γι’ αυτό τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένουν βήματα προς την πλευρά των Τουρκοκυπρίων. Ξεκάθαρα. Και έχουν δει τα μέτρα προς τους Τουρκοκύπριους, αλλά τα βλέπουν ως ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, όχι τη σωστή κατεύθυνση. Από εκεί και πέρα δεν φαίνεται να γνωρίζουν ποιο πλάνο υπάρχει, αν υπάρχει, ως προς το τι είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αναλόγως των βημάτων των άλλων πλευρών. Και αν θυμόμαστε ότι όπως το ξέρουμε κι εμείς έτσι το ξέρουν και οι άλλοι, ένα παράδειγμα δίνω, η προσθήκη προϊόντων στον Κανονισμό της Πράσινης Γραμμής είναι υποχρέωση, όχι χάρη στους Τουρκοκύπριους.
Ένα καίριο κομμάτι του προβλήματος βρίσκεται στο πώς ο πρόεδρος θέλει να επικοινωνεί τις πρωτοβουλίες, φουσκώνοντας τις αρχικά σε βαθμό που διατρέχει τον κίνδυνο να εκτεθεί αν αυτές δεν του βγουν.
Τα ξαναείπαμε για την πρωτοβουλία «Αμάλθεια» πως, παρά τους μηδενισμούς που ακούστηκαν, ήταν όντως μια ιδέα με προοπτική, που εκμεταλλεύτηκε αυτά που μπορεί να δώσει η Κύπρος (που εδράζονται όχι στη στρατιωτική της ισχύ, ούτε στο μέγεθος της οικονομίας αλλά στη γεωγραφική της θέση) για να αποβεί χρήσιμη και να συνεισφέρει έστω εν μέρει σε ένα συλλογικό πρόβλημα της περιοχής.
Παρά τη σημερινή θριαμβολογία, οι συνθήκες θα μπορούσαν να μην είχαν συντείνει στο να ευοδωθεί η πρωτοβουλία. Αυτό δεν θα ήταν μομφή προς την κυβέρνηση, καθώς οι σχεδιασμοί δεν αποδίδουν πάντα. Αλλά επειδή οι σχεδιασμοί δεν αποδίδουν πάντα, οι προσπάθειες κάθε λίγο να δημιουργηθεί η εντύπωση πως το σχέδιο ξεκινούσε όπου να ’ναι (όπως την υπόθεση με το πλοίο από τη Μάλτα) δημιουργούσαν επικοινωνιακό κίνδυνο στο εσωτερικό.
Έτσι και τα μέτρα για τους Τουρκοκύπριους, παρά το γεγονός ότι κάποια είχαν θετικά στοιχεία, οι πολλές φορές που μίλησε ο ΠτΔ γι’ αυτά δημιούργησαν προσδοκίες, και η επικοινωνιακή τους παρουσίαση, ως επικεφαλίδες χωρίς επεξήγηση και χωρίς –όπως φάνηκε στην πράξη– ενδελεχή προενημέρωση των τ/κ ΜΜΕ, αναπόφευκτα απογοήτευσε.
Αλλά η συζήτηση του τι θέλουν οι άλλοι από εμάς δεν αφορά μόνο την επικοινωνία. Αφορά και την επιλογή τέτοιων μέτρων που να απαντούν σε αυτό που χρειάζονται και οι άλλοι (δικαίως ή κυνικώς), και με τον βασιλικό ποτίζουν και τη γλάστρα. Έτσι η «Αμάλθεια» συνεισφέρει στην αντιμετώπιση των ανθρωπιστικών αναγκών, αλλά και στις πολιτικές ανάγκες κρατών της Ε.Ε., της υποψήφιας Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και του υποψήφιου Μπάιντεν.
Με αυτή την προσέγγιση μπορούμε να δούμε και το θέμα των βημάτων που πρέπει να κάνουμε στο Κυπριακό. Για να γίνουν ευπρόσδεκτα πρέπει να είναι χρήσιμα σε εμάς, στην άλλη πλευρά, αλλά και στους άλλους. Η δεδηλωμένη διάθεση για παράδειγμα του ΠτΔ να συνδυάσει το Κυπριακό με τα ευρωτουρκικά, είναι σωστή στρατηγική στη βάση της, όμως πρέπει να εξισορροπήσει μεταξύ της προώθησης των εφικτών θέλω και της αποφυγής τής εστίασης στα ανέφικτα για χάριν εσωτερικής κατανάλωσης.
Η «Αμάλθεια» είναι ίσως μια καλή ευκαιρία για την κυβέρνηση, και τον ΠτΔ προσωπικά, να αρχίσει να αξιοποιεί –και να αναγνωρίζει και να προβάλει όπως έκανε ευχαριστώντας το προσωπικό του ΥΠΕΞ– τη συνεισφορά και την εφαρμογή ιδεών από υφιστάμενους, χωρίς να μένει σε αυτά που ο ίδιος θέλει να πει δημόσια για να γίνει αρεστός.
