Του Γιώργου Κακούρη
Τον Σεπτέμβριο του 2019, φρέσκος ακόμα στις Βρυξέλλες και έχοντας κάπως επιβιώσει καλύπτοντας τις πρώτες μου ευρωεκλογές από το μάτι του κυκλώνα, το στόμα του λύκου και ούτω καθεξής, θέλησα να γράψω για τον «Πολίτη» με τον οποίο συνεργαζόμουν ένα θέμα για τις προτεραιότητες, τα ενδιαφέροντα και τους στόχους των ευρωβουλευτών πέρα από το Κυπριακό (με τον ίδιο τίτλο με αυτή τη στήλη).
Οι καταδίκες της κατοχής, η συμμετοχή σε συζητήσεις για τις σχέσεις Ε.Ε. - Τουρκίας (που πλέον τείνουν να ενδιαφέρουν περισσότερο εμάς από την ίδια την Τουρκία) και οι πρωτοβουλίες σε θέματα που άπτονται του Κυπριακού, από τη λειτουργία του Κανονισμού της Πράσινης Γραμμής μέχρι το θέμα των αγνοουμένων είναι μεν σημαντικά, όμως μέχρι πρόσφατα στραγγάλιζαν τη δημόσια συζήτηση για τη θέση μας στην Ε.Ε.
Πολλοί πολίτες βλέπαμε την Ε.Ε. ως μηχανισμό απόδοσης δικαίου και ως ακόμα μια αρένα καταγγελίας, με τον ρόλο της στο Κυπριακό να γιγαντώνεται καθ’ υπερβολή όταν ασκείται, και να απαξιώνεται όταν δεν φέρνει τα θαύματα που αναμένουμε.
Συλλέγοντας τις θέσεις των ευρωβουλευτών για εκείνο το κείμενο στον «Πολίτη», και για το σημερινό θέμα στις σελίδες της «Κ» (σελ. 16), αντιλήφθηκα δύο πράγματα. Πόσο δύσκολο είναι για τους ευρωβουλευτές να μην αναφερθούν στην Τουρκία και στο Κυπριακό ακόμα και όταν ερωτούνται για άλλα θέματα. Και πόσα άλλα ζητήματα που ενδιαφέρουν τους ίδιους, αποτελούν προτεραιότητές τους, και αφορούν και τους πολίτες, αναδεικνύονται όταν απομακρυνθούν τα τετριμμένα. Οι απαντήσεις χωρίς τη σκιά του Κυπριακού των πέντε από τους έξι ευρωβουλευτές (δυστυχώς δεν κατέστη δυνατόν να έχουμε τις απαντήσεις του Γεάδη Γεάδη εγκαίρως) φανερώνουν μιαν άλλη εικόνα για την εμπλοκή της Κύπρου στη διαμόρφωση της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο Λ. Φουρλάς εστιάζει στην κρισιμότητα του μεταναστευτικού, τη συνεργασία στην κοινή εξωτερική πολιτική, την ακρίβεια, την ισότητα των φύλων και το καθεστώς των καλλιτεχνών, και θέματα απασχόλησης και δεξιοτήτων στον κόσμο της τεχνητής νοημοσύνης. Ο Μ. Χατζηπαντέλα μιλάει για την οικονομία και την ανταγωνιστικότητα και την προσέλκυση επενδύσεων στην καινοτομία και την ενέργεια, θέματα υγείας και αγοράς φαρμάκων και των κινδύνων που βλέπει στην ενοποίηση των κανόνων στην φορολογία.
Ο Γ. Γεωργίου αναφέρεται στην ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής με τρόπο που να προστατεύει τους αγρότες, την Παλαιστίνη, τη διαφωνία του με τη στρατιωτικοποίηση της Ε.Ε., και την ανάγκη συστήματος μετεγκατάστασης προσφύγων. Ο Φ. Παναγιώτου μιλάει για το πώς βλέπει την κατάσταση στην παιδεία και στην ανάγκη μετασχηματισμού της σε κάτι νέο, τις πολιτικές της Ε.Ε. για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ζητήματα της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά και την Ουκρανία και τη Μ. Ανατολή.
Ο Κ. Μαυρίδης υπογραμμίζει τα θέματα στέγασης και επαναφέρει το ζήτημα της ολοκλήρωσης της Τραπεζικής Ένωσης και της πανευρωπαϊκής εγγύησης καταθέσεων, τις καταχρηστικές ρήτρες των τραπεζών, και την ενεργειακή διασύνδεση της Κύπρου με την Ευρώπη. Για να εξηγούμαστε, το Κυπριακό και οι ευρωτουρκικές σχέσεις είναι εξαιρετικά σημαντικά θέματα. Όχι μόνο για την εξωτερική πολιτική της Κύπρου, γιατί αγγίζουν και θέματα οικονομίας, εμπορίου, περιβάλλοντος και κράτους δικαίου (και πολλά από τα όσα ανέφεραν οι ευρωβουλευτές). Είναι όμως τόσο εύκολο, και τόσο μεγάλος πειρασμός, για έναν πολιτικό να τοποθετηθεί με συνθήματα που θεωρείται πως θα πουλήσουν στο ελληνοκυπριακό κοινό, που δεν βλέπουμε την όποια ουσιαστική συνεισφορά μπορεί να έχει ο κάθε ευρωβουλευτής.
Ο παραδοσιακός συνωστισμός των ευρωβουλευτών στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων είναι ένα παράδειγμα έλλειψης συντονισμού και αναποτελεσματικής αξιοποίησης δυνατοτήτων και εμπειρίας, καθώς όλοι επικαλύπτονται σε ένα θέμα αφήνοντας πίσω σημαντικές προτεραιότητες για την Κύπρο όπως (ένα παράδειγμα) τα θέματα μεταφορών.
Φυσικά δεν μπορεί κανένας να αρνηθεί στον εκπρόσωπο ενός πολιτικού κόμματος και ομάδας, ή ενός ανεξάρτητου ευρωβουλευτή, το δικαίωμα να προωθήσει τη δική του οπτική και αυτήν του πολιτικού του χώρου στα θέματα εξωτερικής πολιτικής ή στο Κυπριακό.
Θα ήταν όμως πιο αποτελεσματικός ο συντονισμός μεταξύ τους στα θέματα όπου οι Κύπριοι συμφωνούν, ή με συναδέλφους των πολιτικών ομάδων τους από άλλες χώρες εκεί που θεωρούν ότι πρέπει να επηρεάσουν με μιαν εναλλακτική προσέγγιση. Και θα ήταν πιο δημιουργικό, εφόσον τους ενδιαφέρει η παραγωγική συμβολή στο Κυπριακό, να αναζητηθεί ρόλος σε θέματα που άπτονται του Κυπριακού είτε λόγω των κυπρογενών υποχρεώσεων της Τουρκίας είτε σε ζητήματα που προκύπτουν, για παράδειγμα, στην επιτροπή Αναφορών ή Προϋπολογισμού.
Μετά από 20 χρόνια τριβής με τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουμε κάνει βήματα μακριά από την πρακτική των φλογερών ομιλιών μπροστά σε άδεια έδρανα. Αλλά το μυαλό μας έχει τόσο εγκιβωτιστεί στο Κυπριακό τις περασμένες δεκαετίες, που ακόμα θέλουμε δουλειά για να σκεφτούμε έξω από το κουτί.
ykakouris@gmail.com
