Του Γιώργου Κακούρη
Το σπινάρισμα που επιχειρήθηκε από πλευράς κυβέρνησης ενόψει της υιοθέτησης των συμπερασμάτων για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας ήταν προφανές, και μια προσπάθεια αχρείαστου φουσκώματος μιας εξέλιξης που υπό τις περιστάσεις μπορεί να θεωρηθεί μια κάποια συμβολή στην προσπάθεια διασύνδεσης των ευρωτουρκικών-Κυπριακού.
Οι δύο αναφορές, στην παραπομπή των ευρωτουρκικών και στο τραπέζι των κρατών-μελών αντί μόνο στην ατζέντα της Κομισιόν, και στη σημασία που έχει το Κυπριακό στο πλαίσιο των ευρωτουρκικών, δεν αποτελούν την απόλυτη διασύνδεση που θέλησε να παρουσιάσει η κυβέρνηση.
Αναλόγως οπτικής μπορούν να θεωρηθούν ακόμα και αρνητικές εξελίξεις καθώς ο ρόλος των τεχνοκρατικών υπηρεσιών που θα προχωρήσουν τις ευρωτουρκικές σχέσεις παραμένει πέρα και παράλληλα του πολιτικού ρόλου των κρατών-μελών, και καθώς το Κυπριακό καταγράφεται ως κάτι που θα βοηθήσει τις ευρωτουρκικές σχέσεις αν προχωρήσει, παρά ως προϋπόθεση για αυτές.
Ωστόσο, δεδομένου πως δεν είναι καλό για τη διπλωματική πρακτική και την ψυχική μας υγεία να επιμένουμε στο ανέφικτο, πρέπει να δούμε τι καταγράφεται στα Συμπεράσματα, τι είναι θετικό, και να κάνουμε τα πλάνα μας ανάλογα για τα επόμενα βήματα. Αν, ως χώρα, έχουμε στρατηγική για το πώς (αν) συνδέουμε τα ευρωτουρκικά με το Κυπριακό, και δεν κάνουμε απλά τακτικές κινήσεις για το εσωτερικό ακροατήριο.
Το να μην υπάρξει καμία εξέλιξη των ευρωτουρκικών σχέσεων όσο το Κυπριακό παραμένει άλυτο είναι ανέφικτο. Κανένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. δεν θα παραμερίσει τα επιμέρους συμφέροντά του για λόγους αρχής, και οι Βρυξέλλες δεν θα βάλουν τα πάντα στον πάγο. Ήδη πρέπει να είμαστε ευχαριστημένοι για το ότι η πλήρης εξομάλυνση των σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας είναι αδύνατη με άλυτο το Κυπριακό, και να ευχόμαστε παρά τις περί του αντιθέτου ενδείξεις η προοπτική ένταξης να αναβιώσει. Γιατί ήδη βλέπουμε πόσο χειρότερα είναι τα πράγματα όσο τα ευρωτουρκικά παραμένουν όσο «brain dead» ήταν κατά την τότε δήλωση Μακρόν το ΝΑΤΟ.
Η εμπλοκή των κρατών-μελών στην εφαρμογή της όποιας «θετικής ατζέντας» (και η δυνατότητα μπλοκαρίσματος πολιτικών αποφάσεων), περιπλέκει τη διαδικασία κατά τρόπο που μπορεί να αξιοποιήσει η Λευκωσία, αν και η Κομισιόν διατηρεί - φυσικά - τις αρμοδιότητες της. Ο σεβασμός των αρμοδιοτήτων των θεσμών της Ε.Ε. ήταν η τελευταία προσθήκη στο κείμενο (μάλλον για να αποφύγει αδιέξοδα). Είχε προηγηθεί στο προηγούμενο προσχέδιο η παραπομπή του θέματος στους μόνιμους αντιπρόσωπους ταυτόχρονα με την απάλειψη της διευκρίνησης πως η καθοδήγηση για τα επόμενα βήματα θα γινόταν «αν χρειαστεί».
Ήταν μια διαβούλευση που έγινε σε μεγάλο βαθμό μεταξύ Κύπρου και Γερμανίας, και αυτό, το ότι έγινε κάποια διαβούλευση, είναι θετικό. Μέχρι και την προηγούμενη Σύνοδο Κορυφής, η Γερμανία προωθούσε συμπεράσματα για τα ευρωτουρκικά θέλοντας να μην υπάρξει στρατηγική συζήτηση, κάτι που είχε ενοχλήσει τη Λευκωσία, με αξιωματούχους να συνδέουν την προθυμία αυτή με την πρόσφατη έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Πάντως στις διαβουλεύσεις που έγιναν επί του προσχεδίου φαίνεται πως η κυπριακή πλευρά δεν επέμεινε στο όνειρο του απεσταλμένου τής Ε.Ε., αν και είχαν γίνει βολιδοσκοπήσεις σε διπλωματικό επίπεδο την προηγούμενη περίοδο.
Η Κύπρος πάσχει από δύο (τουλάχιστον) προβλήματα όσον αφορά το Κυπριακό σε επίπεδο Ε.Ε. Από τη μια, στη ζυγαριά το Κυπριακό δεν βαραίνει περισσότερο από τα εθνικά κοινοτικά συμφέροντα. Οι άλλες χώρες και οι Βρυξέλλες έχουν κάθε λόγο να συμβάλουν εκεί που μπορούν και τις συμφέρει για την περιφερειακή σταθερότητα και το μέλλον των ευρωτουρκικών, όμως δύσκολα θα κάνουν επιπρόσθετη προσπάθεια, εκτός και αν υπάρξει κρίση, όπως έγινε την περίοδο των γεωτρήσεων της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο ή στα γεγονότα στην Πύλα.
Από την άλλη, τα ναι μεν αλλά διαδοχικών κυβερνήσεων, τα κολλήματα πολλών με το 2004 και τα κόλπα του Τάσσου Παπαδόπουλου, με αποκορύφωμα την άτακτη φυγή του Νίκου Αναστασιάδη στην πιο κρίσιμη στιγμή στο Κραν Μοντανά, κρατούν την αξιοπιστία μας (στο Κυπριακό) κάπως χαμηλά.
Το ότι είχαμε ένα κάποιο αποτέλεσμα, με το Κυπριακό να παίζει κάποιο ρόλο στα Συμπεράσματα, είναι κάτι έστω αξιοπρεπές για την Κύπρο, και θα μπορούσε να γίνει ένα πρώτο βήμα. Δυστυχώς όμως, είναι το πρώτο βήμα όχι προς τη λύση, αλλά για να βγούμε από την τρύπα στην οποία βύθισε το Κυπριακό το ελληνοκυπριακό πολιτικό προσωπικό.
