Του Γιώργου Κακούρη
Ακόμα μία έκθεση του γ.γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό, ακόμα ένας γύρος ανησυχιών για τις «ίσες αποστάσεις» (όπως ερμηνεύεται το γεγονός πως ναι, ο ΟΗΕ δεν είναι μία από τις πλευρές από εκείνες που θα θέλαμε να μας λένε όλοι πάντα ότι έχουμε δίκαιο), και κουραστικές μεμψιμοιρίες για τον ρόλο των κακών Βρετανών και άλλων διαχρονικών δαιμόνων της Κύπρου.
Σχεδόν δεν χρειάζεται να διαβάσουμε τις αναλύσεις αρθρογράφων και πολιτικών, οι οποίοι ακόμα λειτουργούν λες και βρισκόμαστε στις δεκαετίες του 1980 και του 1990 και του 2000, όταν τα πράγματα δεν είχαν πάρει τον κατήφορο που έχουν πάρει σήμερα.
Τότε μπορούσαμε να εκμεταλλευτούμε τη διπλωματική νίκη της μη αναγνώρισης της «ΤΔΒΚ» (κάτι το οποίο η Κυπριακή Δημοκρατία πέτυχε, γιατί παρά το αφήγημα της θυματοποίησης, μπορούμε να πετύχουμε και δύσκολα πράγματα, αν το θέλουμε) για να φέρουμε την άλλη πλευρά πιο κοντά στη λύση. Το προσπαθήσαμε αλλά πάντα βρίσκαμε τρόπο να βάλλουμε αυτογκόλ, και να πείθουμε τους πολίτες πως η επόμενη προσπάθεια θα είναι πιο επιτυχημένη.
Σήμερα, εδώ που φτάσαμε στο Κυπριακό, όσο και αν επιμένουν οι υποψήφιοι Πρόεδροι πως με την εκλογή ενός εξ αυτών τα πράγματα θα είναι business as usual (σταδιακά ΜΟΕ, διαβουλεύσεις για το πώς θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις, επιστροφή στο προηγούμενο πλαίσιο διαπραγμάτευσης – κάτι που ιστορικά συμβαίνει σπάνια έως ποτέ) θα έπρεπε να συζητάμε θαρραλέα, ακόμα και συμβολικά ΜΟΕ. Βήματα που να σοκάρουν τόσο την άλλη πλευρά όσο και τη διεθνή κοινότητα, και τους πολίτες τους οποίους η τάξη που άρχει έχει διδάξει πως τίποτα δεν αλλάζει ποτέ.
Αντί αυτών βλέπουμε σήμερα τον Πρόεδρο Αναστασιάδη να επαναφέρει ενδιαφέροντα αλλά ξαναβρασμένα ΜΟΕ, και τον Τ/κ ηγέτη Ερσίν Τατάρ να επαναφέρει συζήτηση για αποναρκοθέτηση ή νέα οδοφράγματα (που αποτελούν παλιές συζητήσεις) ή ακόμα και για κοινή διαχείριση του μεταναστευτικού (που θα είχε προοπτική από έναν ηγέτη υπέρ της λύσης αλλά στα χέρια του κ. Τατάρ διατρέχει τον κίνδυνο να εξελιχθεί σε ακόμα μια μάχη μεταξύ των εμμονών των Ε/κ για αποαναγνώριση και των Τ/κ για αναγνώριση).
Τι θα μπορούσε να εκπλήξει εμάς και τους άλλους και τους παραέξω; Διατρέχοντας τον κίνδυνο να γίνω γραφικός, ας βάλουμε κάτω μερικές απλές έως τραβηγμένες ιδέες, κάποιες από τις οποίες έχουμε ξαναπεί:
- Τροποποίηση του Συντάγματος και ένταξη της έννοιας και του στόχου της ομοσπονδοποίησης, ή της μεταρρύθμισης του κυπριακού κράτους, για αποτελεσματική συμμετοχή, ισότητα, ασφάλεια, ελεύθερη διακίνηση και διαβίωση όλων των πολιτών, ως υπαρξιακού στόχου της Κυπριακής Δημοκρατίας, παράλληλα με την κατάργηση του ψηφίσματος της Βουλής του 1967 για ένωση με την Ελλάδα.
- Συγκέντρωση των Ε/κ μελών των Τεχνικών Επιτροπών κάτω από ένα υφυπουργείο Επανένωσης με αποκλειστικό αντικείμενο την ανάπτυξη συγκεκριμένων τεχνοκρατικών λύσεων για την καθημερινότητα των πολιτών, και ανάπτυξη των μοντέλων λειτουργίας του ομοσπονδιακού κράτους στα πάντα, από τα σκύβαλα και τις τηλεοπτικές συχνότητες μέχρι τις αποχετεύσεις, την προστασία του περιβάλλοντος και τις πολεοδομικές άδειες για πύργους και μαρίνες.
- Μονομερής δημιουργία ομοσπονδιακών δομών όπως οι συμφωνημένες συγκλίσεις για Γερουσία και Κάτω Βουλή, οι οποίες είναι ανοιχτές για να αρχίσουν να λειτουργούν μόλις βρεθεί τρόπος συμμετοχής της άλλης κοινότητας σε αυτές (το υφυπουργείο Επανένωσης θα μπορούσε να είναι ακόμα μία),
- Συνεννόηση με διεθνείς οργανισμούς για διεξαγωγή των επόμενων εκλογών στα κατεχόμενα με παρατηρητές από την Ε.Ε. και τον ΟΑΣΕ, ούτως ώστε είτε να αναγνωριστεί η τ/κ συνέλευση ως η Βουλή της τ/κ ομόσπονδης πολιτείας και να συμμετάσχουν οι εκλεγμένοι σε όσα ομοσπονδιακά όργανα συμφωνηθεί να λειτουργήσουν σε πρώτο στάδιο.
- Κήρυξη ανοιχτού διαγωνισμού για τον νέο εθνικό ύμνο της Κυπριακής Δημοκρατίας, ή ακόμα και για νέα σημαία ή τροποποίηση της υπάρχουσας, αν κριθεί απαραίτητο.
Ακόμα και οι τραβηγμένες και εξωφρενικές προτάσεις έχουν την αξία τους: δίνουν στο μυαλό χώρο να αναπνεύσει, να ανοίξει και να ξεδιπλώσει τους νόμους των πιθανοτήτων, χωρίς να μείνει εγκλωβισμένο στα μονοπάτια του στερεότυπου και δοκιμασμένου.
