Του Γιώργου Κακούρη
Κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης στη Μέση Ανατολή, η δημόσια συζήτηση στην Κύπρο φαίνεται να πηγαίνει ένα βήμα παρακάτω από τις στερεότυπες αντιδράσεις του κυπριακού έθνους των ευθυνόφοβων εμπόρων, μεταποιητών, των πλυντηρίων και των υπηρεσιών.
Σε κάθε κρίση, σεισμό, πόλεμο και φυσική και ανθρωπογενή καταστροφή στην περιοχή μας, συνηθίσαμε να ακούμε ανησυχίες για τον τουρισμό μας, που μετά γίνονταν ενοχική αγαλλίαση για τη μετατόπιση τουριστών στη δική μας αγορά. Ακούγαμε ανησυχίες για το πώς η αστάθεια θα επηρέαζε το εμπόριο και τις τιμές πρώτων υλών, και θα αύξανε τις τιμές οριζόντια στην Κύπρο, που μετά γίνονταν ρεπορτάζ με στατιστικές για εταιρείες από τις επηρεαζόμενες χώρες που επέλεξαν να διαφύγουν στη σχετικά σταθερότερη Κύπρο.
Τα ακούσαμε αυτά και αυτή τη φορά. Όμως αυτή τη φορά, δεν μείναμε στις δεκαετίες φαεινών ιδεών που θα αναδείκνυαν την Κύπρο σε κόμβο εκείνου ή του άλλου τομέα (μεταφορών, παιδείας, εμπορίου, τεχνολογίας, υγείας, συνεδριακού τουρισμού και δεν ξέρω τι άλλο ανακάλυπταν τα γραφεία PR που εργάζονται στο οικοσύστημα των επιχειρηματιών, των δικηγόρων και των λογιστών που απομυζούν τις προοπτικές και τη δημιουργικότητα της χώρας από τη στιγμή που πατήσαμε το πόδι μας στη σύγχρονη εποχή).
Αυτή τη φορά, και σε αυτή την κρίση, η Κύπρος βρήκε ρόλο ως ανθρωπιστική γέφυρα, με την πρόταση για τον ανθρωπιστικό θαλάσσιο διάδρομο από τη Λάρνακα στη Γάζα να βρίσκει ανταπόκριση καθώς θα μπορούσε να είναι ένα καλό συμπλήρωμα στις προσπάθειες που γίνονται. Ίσως δεν θα εφαρμοστεί από τη μια μέρα στην άλλη, όμως το πώς η Κύπρος μπορεί να συνεισφέρει συζητείται.
Και συζητείται γιατί η Κύπρος δεν ψάχνει μόνο να κερδίσει από τους γύρω της, δεν κλαίγεται μόνο για τα δικά της προβλήματα και συμφέροντα, αλλά εντοπίζει ένα κενό στις ανάγκες της διεθνούς κοινότητας και του άμαχου πληθυσμού στην περιοχή, και προτείνει πρακτικούς τρόπους κάλυψής του.
Και χτίζει, όχι τόσο πάνω στις μεγαλεπήβολες διακηρύξεις για περιφερειακούς σχηματισμούς ενέργειας και ασφάλειας και δεν ξέρω ’γω τι άλλο, αλλά στο γεγονός πως όταν η Ελλάδα ή το Ισραήλ χρειάζονται εναέρια μέσα πυρόσβεσης, η Κύπρος είναι έτοιμη να στείλει. Όταν άνθρωποι είναι παγιδευμένοι στα ερείπια στην Τουρκία, οι εθελοντές της Κύπρου είναι στο αεροδρόμιο της Λάρνακας και περιμένουν το πράσινο φως. Όταν το Ισραήλ αναζητεί τεχνογνωσία για τις τεχνολογίες αφαλάτωσης, είμαστε παρόντες. Όταν ο Λίβανος και η Ιορδανία ζητούν βοήθεια για να διαχειριστούν προσφυγικές ροές μιλάμε εκ μέρους τους στην Ε.Ε.
Τα κάνουμε μόνο για το καλό της ψυσιής μας; Σαφώς και όχι. Μάλιστα ζητάμε και στήριξη για προβληματικά καθεστώτα όπως αυτό της Αιγύπτου. Βρίσκουμε όμως σταδιακά τον ρόλο μας στην περιοχή, ο οποίος μπορεί και να συμβάλει στο να γίνουν πραγματικότητα οι μεγαλεπήβολες διακηρύξεις για περιφερειακό ρόλο, και κόμβους, και δεν συμμαζεύεται. Αλλά σε βάθος χρόνου. Και αφού προσφέρουμε, και αφού αποδείξουμε πως είμαστε μια αξιόπιστη χώρα. Όχι πριν.
Αν στο εσωτερικό και στο Κυπριακό η διακυβέρνηση Χριστοδουλίδη είναι άκρως προβληματική και επιρρεπής στην αδράνεια, φαίνεται πως στον περιφερειακό ρόλο της Κύπρου, γίνονται κάποιες συγκεκριμένες προσπάθειες που οφείλουμε να αναγνωρίσουμε. Ώστε να γίνουμε από κράτος-πρόβλημα, ένα κράτος που συμμετέχει στις λύσεις.
Θα ήμασταν –ενδεχομένως– ακόμα πιο αξιόπιστοι, αν είχαμε μια ολοκληρωμένη και γενναία εξωτερική πολιτική που να ξεφεύγει από τα τετριμμένα. Αν για παράδειγμα δεν σπεύδαμε να στηρίξουμε το Ισραήλ στην επίθεσή του στη Γάζα, που ξεπερνά αυτή τη στιγμή τα όρια της δίκαιης αυτοάμυνας. Ή αν εξηγούσαμε καλύτερα την αποχή στο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης για κατάπαυση του πυρός, ή αν το υπερψηφίζαμε παρά τις επί μέρους αντιρρήσεις για το λεκτικό –δεν θα ήμασταν μόνοι μας άλλωστε στην Ε.Ε., αν το κάναμε. Ή, ίσως, αν καταφέρναμε ως κράτος να εκπροσωπούμε και τους Τ/κ πολίτες μας και τα συμφέροντά τους αποτελεσματικά, βάζοντας τις βάσεις για την πραγματική αυτονομία μας.
Η χώρα των μεταποιητών, των πωλητών διαβατηρίων και του ξεπλύματος ματωμένου χρήματος μπορεί να γίνει ίσος μεταξύ ίσων στην περιοχή. Κάτι που χρειάζεται και η περιοχή, και το χρειαζόμαστε κι εμείς. Αυτή η μετατόπιση στον ρόλο, την εικόνα και την αυτοεικόνα της χώρας, θέλει δουλειά πολλή. Και στρατηγική. Όχι μόνο με βήματα ευπρόσδεκτα και κατά περίπτωση, αλλά με τρόπο συνολικό και γενναίο, μιας χώρας που δεν φοβάται να δυσαρεστήσει συμμάχους και εδραιωμένα συμφέροντα.
