Του Γιώργου Κακούρη
Μετά τις επικοινωνιακές, θεσμικές και άλλες πατάτες στη διακυβέρνηση του εσωτερικού της χώρας, οι οποίες αν και όχι καταστροφικές δείχνουν (για να το πούμε ευγενικά) πως η νέα κυβέρνηση έχει τε-ρά-στι-α περιθώρια βελτίωσης, η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη έχει αρχίσει να αντιμετωπίζει και τις πρώτες εξετάσεις της στο εξωτερικό.
Πρόκειται για έναν τομέα της διακυβέρνησης που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον καθώς μπορεί να έχει βραχυπρόθεσμες καταστροφικές συνέπειες, ή να υποσκάψει την αξιοπιστία που θα χρειαστούμε σε μελλοντικές μάχες.
Τα τεστ που έχει μπροστά της η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή σε σχέση με την εξωτερική της εικόνα, τουλάχιστον στις Βρυξέλλες αλλά και σε άλλες πρωτεύουσες (ενόψει της προσθήκης ενδεχομένως και νέων ονομάτων Κύπριων στις κυρώσεις ΗΠΑ και ΗB πριν από την επόμενη σύνοδο των G7 στη Χιροσίμα) αφορούν τρία ζητήματα:
- το πώς η νέα κυβέρνηση θα διαχειριστεί στην πράξη τις κυρώσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου και αν θα χρησιμοποιήσει την ευκαιρία αυτή για να σπάσει το πύον που δράτζιασε χάρη σε μια συγκεκριμένη κάστα δικηγορολογιστών,
- το ξεκαθάρισμα προς την Κομισιόν πόσα περιουσιακά στοιχεία Ρώσων και Λευκορώσων πάγωσαν από τις κυπριακές αρχές και την ενίσχυση του συντονισμού μεταξύ των αρμόδιων κρατικών αρχών για ενημέρωση των Βρυξελλών,
- το αν θα αντιμετωπίσουμε επιτέλους αποφασιστικά το γεγονός πως η Κύπρος είναι κόμβος εξαγωγών στη βιομηχανία παρακολουθήσεων, μετά τη διαπίστωση των προβλημάτων με τον πιο επίσημο τρόπο σε έκθεση της ερευνητικής επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στο προσχέδιο ψηφίσματος που βαίνει εκτός απροόπτου προς έγκριση.
Σύντομα, στα πιο πάνω τεστ θα προστεθούν νέα, καθώς οι αυξημένες πιθανότητες εκλογής μιας νέας κυβέρνησης στην Τουρκία έχουν ξυπνήσει ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και αξιωματούχους στις Βρυξέλλες, που βλέπουν ευκαιρία για επανακαθορισμό των ευρωτουρκικών.
Σε όποια κατεύθυνση και αν κινηθούν τελικά αυτές οι σχέσεις, η Κύπρος θα πρέπει να είναι εποικοδομητική και να αξιοποιήσει πλήρως τα διαπραγματευτικά της χαρτιά για να πετύχει το εφικτό. Χωρίς όμως να τα κάψει με την ελπίδα του ανέφικτου για εσωτερική κατανάλωση.
Όλα τα πιο πάνω θα έρθουν να δέσουν με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, είτε στην περίπτωση που δρομολογηθεί μια νέα διαδικασία είτε, ειδικά, στην περίπτωση που το αδιέξοδο συνεχιστεί. Παράλληλα, η επαναφορά της ιδέας για υφυπουργείο Ευρωπαϊκών Θεμάτων είναι ένα δομικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση καθώς σύντομα πρέπει να ξεκινήσει η προετοιμασία για την Κυπριακή Προεδρία του Συμβουλίου της Ε.Ε. κατά το πρώτο εξάμηνο του 2026. Η δεύτερη Προεδρία του Συμβουλίου είναι ενδεχομένως και ένα σημείο καμπής για τον ρόλο της Κύπρου ως μέλους της Ε.Ε., αλλά και για την εικόνα που η χώρα προβάλλει στο εξωτερικό – και την εικόνα που η ίδια η χώρα έχει για τον εαυτό της.
Μετά από την ένταξη το 2004, και το σοκ που προκαλέσαμε στους εταίρους με την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν που είχαμε υποσχεθεί να εγκρίνουμε, η Κύπρος πήρε αρκετά χρόνια να αρχίσει να ανακτά κάπως την εικόνα της εντός της Ε.Ε. Παρά την καχυποψία με την οποία πολλοί έβλεπαν και βλέπουν ακόμα, δικαίως ή αδίκως τους Ελληνοκυπρίους, μετά το 2008 ξεκινήσαμε και πάλι τις προσπάθειες για λύση, και το 2012 αποδείξαμε πως παρότι μικρή και προβληματική χώρα, μπορούμε να φέρουμε εις πέρας την πολύπλοκη τεχνοκρατική άσκηση της εξάμηνης Προεδρίας του Συμβουλίου. Η αυτοπεποίθηση αυτή πλήγηκε σοβαρά κατά την τραπεζική κρίση του 2013, με την εικόνα μας να βυθίζεται (δικαίως ή αδίκως) στο στερεότυπο του ρωσικού δορυφόρου. Ότι πολιτικό κεφάλαιο πήγε να κερδίσει η τότε κυβέρνηση με την πρόοδο των διαπραγματεύσεων του 2014-2017, κάηκε στο Κραν Μοντανά.
Η νέα κυβέρνηση έχει, και θα έχει, πολλές ευκαιρίες να περάσει τις ευρωπαϊκές και διεθνείς εξετάσεις, ώστε να αξίζει στη χώρα μας να θεωρείται ευρωπαϊκή, και σοβαρή. Θα έχει όμως και πολλές ευκαιρίες να πατώσει.
