Του Γιώργου Κακούρη
Κι ενώ το κυπριακό κράτος έστρεφε την τεχνοκρατική, πολιτική και διπλωματική του ισχύ και οξυδέρκεια στις Βρυξέλλες και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, από την Μαδρίτη στο Βίλνιους και από το Βερολίνο στη Ρώμη, για να πετύχει μια αναφορά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην ιδέα διορισμού ενός πολιτικού απεσταλμένου της Ε.Ε. για το Κυπριακό, κι ενώ οι αγρότες στη Λευκωσία διαδήλωναν κατά της πρότασης της Ε.Ε. για μείωση χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων εκεί που θέλουμε να παίρνουμε τους τουρίστες και στο terroir που βόσκουν τα ζωντανά που βγάζουν το χαλλούμι, στην Κύπρο μας ξέφευγε (ενδεχομένως) μια σημαντική είδηση που δείχνει την αδυναμία μας να σκεφτούμε δύο βήματα παρακάτω.
Προ ημερών, η Κομισιόν ανακοίνωνε τα 107 έργα που η Ε.Ε. θα συγχρηματοδοτήσει με συνολικά 6,2 δισ. ευρώ στο πλαίσιο της πολιτικής ανάπτυξης καλύτερων διασυνδέσεων και υποδομών στις μεταφορές. Στον κατάλογο αυτό περιλαμβάνονται διασυνοριακές σιδηροδρομικές συνδέσεις, αναβάθμιση λιμένων και τούνελ μέσα από τις Αλπεις.
Στην Κύπρο, 32,9 εκατομμύρια θα κατευθυνθούν όχι στη σιδηροδρομική διασύνδεση των πόλεων, ή στην ατμοπλοϊκή σύνδεση με άλλες χώρες της Ε.Ε., αλλά στην κατασκευή τμήματος του νέου περιμετρικού αυτοκινητόδρομου της Λευκωσίας, ο οποίος σύμφωνα με το σκεπτικό που περιλαμβάνεται στον σχετικό πίνακα που δημοσίευσε η Κομισιόν, θα έχει οφέλη που περιλαμβάνουν «τη μείωση του χρόνου μετακίνησης στην ευρύτερη περιοχή της Λευκωσίας, τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης και τη μείωση των επιπτώσεων στο περιβάλλον».
Το άλλο έργο στο οποίο συμμετέχει η Κύπρος είναι ένα έργο του Eurocontrol για την καλύτερη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας, που μπορεί να συμβάλει σε πιο συμφέρουσες αεροπορικές συνδέσεις μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Και... αυτό είναι όλο. Και η επικέντρωση στην επέκταση αυτοκινητοδρόμων, μια προσέγγιση που μπορεί να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα, όμως σύμφωνα με ειδικούς εν τέλει συμβάλλει στη δημιουργία περισσότερης κίνησης. Οι νέοι λαμπεροί δρόμοι ξαναγεμίζουν, είναι μεν χρήσιμοι σήμερα, αλλά όχι και τόσο αύριο.
Εδώ και χρόνια η συζήτηση για τις δημόσιες μεταφορές στην Κύπρο κινήθηκε γύρω από την ανυπαρξία του αστικού και του υπεραστικού λεωφορείου. Παρά τα παράπονα και τους μηδενισμούς, έχει γίνει πρόοδος. Οταν ήμουν έφηβος τα λεωφορεία ήταν ανέκδοτο στη Λευκωσία. Σήμερα οι μεταφορές είναι ελλιπείς μεν, υπάρχουν δε.
Κάποτε δεν ήξερες πότε θα έρχονταν, αν θα έρχονταν, ή αν υπήρχαν. Σήμερα έρχονται πάνω-κάτω στην ώρα τους και υπάρχουν –αν και δεν έρχονται αρκετά συχνά– δεν υπάρχουν ακόμα αρκετές συνδέσεις (αν και αυτό άρχισε να διορθώνεται) και μια απλή διαδρομή χρειάζεται περισσότερο χρόνο από ότι με αυτοκίνητο.
Για κάποιο λόγο, η συζήτηση της ανάπτυξης των δημόσιων μεταφορών πήδηξε από τα λεωφορεία κατευθείαν στα τραμ. Η λύση αυτή, υπέδειξαν ειδικοί από τεχνοκρατικές υπηρεσίες της Ε.Ε., δεν είναι ακόμα της ώρας. Πρώτα, εξήγησαν, πρέπει να λειτουργήσουν πλήρως οι γραμμές των λεωφορείων και να δημιουργηθούν οδικοί άξονες όπου θα μπορεί στο μέλλον να κινηθεί ένα τραμ.
Μετά από την εκ των πραγμάτων αναβολή αυτής της προσπάθειας μέχρι νεοτέρας, η δημόσια συζήτηση δεν έχει μετατοπιστεί σε ποια άλλα μέτρα θα μπορούσαν να ληφθούν και ποια άλλα έργα να προωθηθούν. Η ανάγκη, για παράδειγμα, της αύξησης των συνδέσεων με λεωφορεία μεταξύ της πρωτεύουσας και των άλλων πόλεων είναι γνωστή, καθώς πολλές φορές άνθρωποι που θέλουν να χρησιμοποιούν τα υπεραστικά λεωφορεία για σκοπούς εργασίας παραπονιούνται γιατί όταν αυτά γεμίζουν με τουρίστες, δεν μπορούν να πάνε δουλειά. Αντίστοιχα, οι συνδέσεις με τα αεροδρόμια δεν συνδέονται με τις ανάγκες των επιβατών.
Τις λύσεις θα μπορούσε να δώσει η ενίσχυση των δικτύων λεωφορείων μεταξύ πόλεων, ή, στο πλαίσιο της συζήτησης έργων που θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από τα κονδύλια για τα οποία μιλάμε, η δημιουργία σιδηροδρομικής σύνδεσης μεταξύ των πόλεων, πρώτα ίσως της Λευκωσίας και της Λεμεσού με το αεροδρόμιο της Λάρνακας. Και δεν χρειάζονται μεγάλα, high tech τρένα. Αλλά συρμοί που σε άλλες μεγαλύτερες χώρες θα ήταν απλά προαστιακοί σιδηρόδρομοι.
Από τα έργα που έλαβαν χρηματοδότηση στο πλαίσιο του προγράμματος που ανακοινώθηκε την Πέμπτη, λιγότερο από 5% σε όλη την Ε.Ε. αφορούν νέους δρόμους, και ο αυτοκινητόδρομος στην Κύπρο, μαθαίνουμε, εγκρίθηκε λόγω των ιδιάζουσων συνθηκών της χώρας. Σίγουρα όμως θα μπορούσαμε να είχαμε προτείνει και κάτι άλλο από ακόμα ένα χάιγουεϊ. Ισως στον επόμενο γύρο κονδυλίων.
