Του Γιάννη Ιωάννου
Ένα μήνα πριν γράφαμε, σε αυτή εδώ τη στήλη, πως το Κυπριακό –όσο κι αν δεν καταγράφεται ως βασικό στοιχείο της ατζέντας στον προεκλογικό για το 2023– θα έρθει να βρει τους υποψήφιους από το… παράθυρο. Στην πρώτη αυτή αντιπαράθεση των υποψηφίων του ΔΗΚΟ (Χριστοδουλίδη) και του ΑΚΕΛ (Μαυρογιάννη) για το ποιος υπήρξε πιο… σκληρός στο Κραν Μοντάνα, το 2017, το Κυπριακό όχι μόνο μπήκε από το παράθυρο αλλά το έσπασε και λιγάκι, εισερχόμενο. Φυσικά πώς το Κυπριακό ως αντικείμενο πόλωσης αλλά και –παραδοσιακά– χτισίματος προφίλ των πολιτικών ελίτ στην Κύπρο δεν είναι καινούργιο φαινόμενο. Με την ειδοποιό διαφορά πως στην παρούσα συγκυρία όλοι ανεξαιρέτως οι βασικοί πρωταγωνιστές του προεκλογικού έχουν υποπέσει σε σοβαρές ανακολουθίες τα τελευταία χρόνια σε σχέση με το πώς το Κραν Μοντάνα υπήρξε το σημείο κατάρρευσης των συνομιλιών του Κυπριακού –ίσως όπως φαίνεται και από την τρέχουσα δυναμική με ιστορικό τρόπο και προεκτάσεις.
Δεν χωράει καμιά αμφιβολία πως όσο και αν τον μέσο πολίτη απασχολεί η ανεργία, το καθημερινό κόστος του νοικοκυριού του, το ψώνισμα στην υπεραγορά και η τιμή των καυσίμων –που με πρωτοφανή τρόπο αυξάνεται πέραν του ψυχολογικού ορίου των 2 ευρώ για την τιμή της βενζίνης, οι εκλογές του 2023 κρύβουν και εκπλήξεις ως προς την ατζέντα του Κυπριακού. Γιατί ο πληθωρισμός και η ακρίβεια πάντα επηρεάζουν τον Κύπριο καταναλωτή και τυγχάνει να διανύουμε την περίοδο αμέσως μετά την πανδημία του Covid-19 που ο πόλεμος στην Ουκρανία θα ακριβύνει τα πάντα. Ωστόσο, το Κυπριακό δεν πρέπει να υποτιμηθεί. Για τον μέσο Κύπριο ψηφοφόρο παραμένει ένα υπαρξιακό ζήτημα, βαθιά εμποτισμένο στην πολιτική του κουλτούρα και σχεδόν –με όρους ιδεολογικούς αλλά και πέραν αυτού– ταυτοτικό. Και το Κυπριακό θα απασχολήσει τον προεκλογικό του 2023 τόσο στον πρώτο όσο και στον δεύτερο γύρο σε μια περίοδο μάλιστα που η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο κουβαλάει μαζί της εντάσεις –που δεν είδαμε στον προεκλογικό του 2018 αλλά αμέσως μετά την επανεκλογή Αναστασιάδη με τα όσα η Τουρκία μας έκανε στην ΑΟΖ (έξι έκνομες γεωτρήσεις, παρεμπόδιση μιας, και άνοιγμα της περίκλειστης).
Κι εδώ σημειώνεται ένα παράδοξο πέραν των γενικοτήτων των ομόκεντρων χρωματιστών κύκλων του κ. Χριστοδουλίδη, των «τσουνάμι» του κ. Νεοφύτου και του blame-game του ΑΚΕΛ. Το να μειώνεται η αγοραστική δύναμη του Κύπριου πολίτη σε συνθήκες που το Κυπριακό έχει προοπτική επίλυσης είναι το ένα. Το να μειώνεται σε συνθήκες που το Κυπριακό έχει κλείσει ένα ιστορικό κύκλο και η διχοτόμηση μοιάζει ορατή ή έστω διαχειριστική πρόκληση για τον επόμενο Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι το άλλο. Και δεν είναι καλό. Καθόλου καλό αυτή την φορά.
Βέβαια το να αποτελεί το Κυπριακό ένα πεδίο πατριωτικού ανταγωνισμού με όρους πλειοδοτικού βάρους ως προς το ποιος δρώντας, ιδίως στο Κραν Μοντάνα, έδειξε μεγαλύτερη αντίσταση ή πρόταξε περισσότερο τα στήθη του αποτελεί γνώριμο pattern, το οποίο θα ανακυκλωθεί και σε αυτόν τον προεκλογικό με όρους πολιτικής επικοινωνίας, λαϊκισμού και όχι ουσίας. Ακριβώς γιατί ολόκληρο το πολιτικό σύστημα έχει υποπέσει σε αντιφάσεις και ανακολουθίες.
Ας μην υποτιμήσουμε, συνεπώς, το Κυπριακό ως συστατικό του τρέχοντος προεκλογικού. Επιπλέον, το Κραν Μοντάνα δείχνει να έχει στοιχειώσει και μια άλλη πτυχή: Αυτή της χαλαρής ψήφου μιας και η κατανομή των υποψηφίων έχει κατακερματίσει τα παραδοσιακά στρατόπεδα του εκλογικού σώματος υπέρ και εναντίον της λύσης ΔΔΟ, καθιστώντας την τελευταία μάλλον ένα κενού νοήματος σύνθημα πλέον ως προς το αν είσαι υπέρ ή εναντίον της. Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Πως η πλειοψηφία μιας μερίδας του κόσμου που ψηφίζει με κριτήρια την στάση του υποψηφίου προς την λύση δεν θα συγκεντρώσει την ψήφο της στον υποψήφιο που πρόταξε τα στήθη του στο Κραν Μοντάνα. Είτε στέκεται υπέρ της λύσης, είτε τη νοηματοδοτεί κατά το δοκούν. Αυτό συμβαίνει, εξάλλου, οργανικά όταν έχεις ως υποψήφιους τρία άτομα που συνδέθηκαν με την κορύφωση του Κυπριακού τα τελευταία χρόνια και που προέρχονται από το περιβάλλον του ίδιου του Προέδρου Αναστασιάδη, που ταυτίστηκε για χρόνια με τις πολιτικές δυνάμεις που στήριξαν το σχέδιο Ανάν.
Στο δρόμο για τις κάλπες του 2023 υπάρχει συνεπώς ένα φάντασμα. Αυτό του Κραν Μοντάνα. Που όσο θα λειτουργεί φοβικά για το τι πραγματικά συνέβη τότε και το πού στάθηκαν οι κύριοι δρώντες τόσο θα πιέζει, θα αποκαλύπτει πράγματα και καταστάσεις κι επιπλέον θα τονίζει την ανειλικρίνεια των πολιτικών μας ελίτ. Το δυστύχημα είναι πως μετά το 2023, ανεξαρτήτως του ποιος θα εκλεγεί, οι πραγματικές προοπτικές για να υπάρξει ένα κλείσιμο του Κυπριακού που να διασφαλίζει την εθνική επιβίωση των Ελληνοκυπρίων και να θωρακίζει την Κ.Δ. ως κράτος –επανενωμένο και απαλλαγμένο από την κατοχή– είναι ελάχιστες.
Twitter: @JohnPikpas
