Πατριωτισμός στην πράξη

Η εικόνα Ελληνοκύπριων φοιτητών στο Λονδίνο να διαμαρτύρονται με ελληνικές σημαίες, στο κέντρο της οποίας βρίσκεται η Κύπρος, κατά την επίσκεψη του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ στο Κολλέγιο King’s είναι στερεοτυπική. Όχι γιατί ένας Ελληνοκύπριος φοιτητής δεν δικαιούται να διαμαρτύρεται –όπως πιστεύει ή νομίζει– εναντίον της συνεχιζόμενης παράνομης τουρκικής κατοχής του 37% της Κύπρου. Αλλά γιατί η εικόνα των αγανακτισμένων Ελληνοκύπριων φοιτητών –σε Αγγλία, Ελλάδα, Αμερική– είναι βγαλμένη από ένα πατριωτικό χρονοντούλαπο της Ιστορίας.

Είναι η ιστορία των φοιτητών του ’80 και του ’90, σε παρόμοιες διαμαρτυρίες, που σήμερα είναι πρωταγωνιστές, ως ενεργοί πολιτικοί, στο πολιτικό σύστημα της Κύπρου –ενίοτε χωρίς να τιμούν με τον πολιτικό τους βίο ή την αποτελεσματικότητά τους ούτε το πατριωτικό συγκείμενο αλλά ούτε και να έχουν συμβάλει με τη στάση τους στον τερματισμό της απαράδεκτης τουρκικής κατοχής. Οι αντικατοχικές δράσεις εξάλλου των Κύπριων φοιτητών είναι στερεοτυπικές γιατί, στην πραγματικότητα, λειτουργούν και ως αντικείμενο πολιτικής ανέλιξης, στην επετηρίδα του κομματικού σωλήνα –δεξιού, αντιομοσπονδιακού ή αριστερού των οργανώσεων της κομματικής νεολαίας, που χτίζουν τα επαγγελματικά στελέχη του μέλλοντος –τους ανθρώπους που θα εκλεγούν βουλευτές και θα διοριστούν υπουργοί.

Ο Αμερικανός συγγραφέας Μάρκ Τουέην συνήθιζε να γράφει πως «ο πατριώτης είναι εκείνος που φωνάζει δυνατότερα χωρίς να γνωρίζει, συνήθως, γιατί φωνάζει». Και δεν έχει άδικο αν αναλογιστεί κανείς πως νεαροί Ελληνοκύπριοι φοιτητές εδώ και τέσσερις δεκαετίες διαδηλώνουν φωνάζοντας αλλά ούτε η κυπριακή κοινωνία, ούτε το οργανωμένο κράτος γνωρίζει τι θέλει στο Κυπριακό: Nα ξεκινήσουμε μια ωραία πρωία, πάνοπλοι και προετοιμασμένοι, και να καταστήσουμε την Κύπρο μια ελληνικά κυρίαρχη νήσο, πετώντας κάθε Τουρκοκύπριο ή Τούρκο έποικο στη θάλασσα; Να συνυπάρξουμε με τους Τουρκοκύπριους σε ένα συνεταιρικό κράτος όπως όλοι οι Πρόεδροι της Κυπριακής Δημοκρατίας συμφώνησαν από το 1977; Ή να παραμείνουμε σε ένα στάτους κβο μισής Κύπρου –όπου, όταν δεν φωνάζουμε με σημαίες θα βγάζουμε χρήματα, πληγώνοντας κάθε φορά την αξιοπιστία της χώρας διεθνώς πουλώντας π.χ. το διαβατήριο της χώρας και την πολιτότητά μας.

Ο πατριωτισμός δεν είναι ορισμένος στην Κύπρο. Είναι μια αυθαίρετη έννοια που επικαλείται σχεδόν καθημερινά το πολιτικό προσωπικό της χώρας είτε αφορά την ιδεολογία του, είτε το κόμμα του, είτε του πώς στέκεται απέναντι στο εθνικό θέμα. Παράλληλα είναι ένα πεδίο δαιμονοποίησης της άλλης άποψης. Ένα πεδίο παροχής πιστοποιητικών φρονημάτων όπου αν κάποιος αποκλίνει ιδεολογικά σε σχέση με τα κυρίαρχα αφηγήματα καθίσταται αυτόματα «φιλότουρκος» ή «προδότης».

Ο πατριωτισμός, ωστόσο, δεν είναι ένα πεδίο μίσους, ετεροπροσδιορισμού ή φωνασκίας. Είναι, ανεξαρτήτως ιδεολογίας, μια ενεργητική δημοκρατική στάση. Είναι η αγάπη για την πατρίδα και ό,τι αυτή περιλαμβάνει: Τους ανθρώπους της, την πανίδα της, τη χλωρίδα της, τα ήθη, έθιμα και συνήθειές της. Είναι η αγάπη για την αξιοπιστία και για τη σώφρονα κοινωνική συμπεριφορά: Από το πώς οδηγεί κανείς καθημερινά για να πάει στη δουλειά του μέχρι το πώς πετάει τα σκουπίδια του ή πώς συμπεριφέρεται στα γκαρσόνια που τους σερβίρουν τον καφέ του ή το φαγητό του. Και, φυσικά, είναι η αίσθηση του καθήκοντος σε κάθε έκφανση ιδιωτικής και δημόσιας ζωής. Από τον καλό επαγγελματισμό στη δουλειά –στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα– μέχρι την υπέρτατη θυσία για την πατρίδα σε καιρό πολέμου. Την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και της αξιοπρέπειας. Αγάπη για την πατρίδα σημαίνει, επίσης ανιδιοτέλεια. Όχι να μεταφράζεις τον φοιτητικό ακτιβισμό σε πολιτικά οφίτσια και σταδιοδρομίες. Αλλά να προσφέρεις χωρίς να γυρεύεις πίσω.

Πατριωτισμός στην πράξη λοιπόν. Αλλιώς οι σημερινοί φωνασκούντες θα είναι οι αυριανοί (μέτριοι) πολιτικοί που θα δώσουν ένα G3 στους γιους μας και θα τους πούνε να βγάλουν σκοπιά σε μια μισή Κύπρο. Όπως οι πατεράδες τους.

Τwitter: @JohnPikpas