Του Γιάννη Ιωάννου
Στα νιάτα του, ο γράφων υπήρξε ο ορισμός του ενοχλητικού νεαρού με τις κροτίδες. Δεν ήταν μόνο το συγκείμενο του χωριού της -εξ’ Ελλάδος- μάνας μου, η αγάπη για την στρατιωτική ιστορία και η αφηγήσεις σχεδόν όλων των προγόνων της οικογένειας μου -που από τα Ορλωφικά μέχρι το εκστρατευτικό σώμα της Κορέας, έστειλε κάποιον άνδρα να πεθάνει υπέρ πίστεως και πατρίδας, αλλά και η διαδικασία της εφηβείας -που μας πήρε by storm άπαξ και φτάσαμε στο Γυμνάσιο. Ήταν και η διαδικασία του εθίμου -που στην περιοχή της Αιγιάλειας καλά κρατεί έχοντας ισχυρές κοινωνικές αντοχές.
Η ιστορία ξεκίνησε με τις εργοστασιακές κροτίδες. Και, όπως συνηθίζεται, παίρνει τον δρόμο του αυτοσχεδιασμού με διάφορα εκρηκτικά. Και συνεχίζει να χοντραίνει. Στη περίπτωσή μου έφτασε μέχρι τον πειραματισμό με πολύ επικίνδυνα εκρηκτικά.
Μεγαλώνοντας και δη πριν τα 18 συνειδητοποίησα αρκετά πράγματα: Πως αρκετές φορές γλύτωσα, κυριολεκτικά, από το να τραυματιστώ σοβαρά (εγκαύματα, ακρωτηριασμοί, απώλεια όρασης). Πως το να ασχολείσαι με κάτι που κάνει «μπαμ» είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό για σένα και τους γύρω σου (μωρά, ηλικιωμένους, οικόσιτα ζώα/κατοικίδια) αλλά και δυνητικά επικίνδυνο για το περιβάλλον, πως το να «καταναλώνεις» μια κούτα με Χ αριθμό κροτίδων που κοστίζει το Ψ ποσό είναι σαν να πετάς, κυριολεκτικά, κέρματα στο πάτωμα και πως η όλη διαδικασία δεν έχει καμία, ουσιαστικά, σχέση με την παράδοση αλλά αποτελεί ένα πεδίο ανωριμότητας σε συμπεριφορικό επίπεδο και μια… μπίζνα όπου διάφοροι επιτήδειοι προσπαθούν να κερδοφορήσουν, εποχικά, κάθε χρόνο.
Στη Κύπρο η προσωπική μου εμπειρία, ως νέου εφήβου, δεν διαφέρει με τον τρόπο που κάθε χρόνο βιώνεται το έθιμο της Λαμπρατζιάς. Και το συνειδητοποιώ μεγαλύτερος και ωριμότερος πλέον όχι μόνο σε σχέση με το πως κάθε χρόνο διακινούνται κροτίδες, το ζήτημα απασχολεί το αστυνομικό ρεπορτάζ αλλά και με το πως η παραβατικότητα και η επικινδυνότητα ξεγυμνώνουν το έθιμο από την πραγματική του διάσταση. Οι νέοι κλέβουν ξύλα, στήνουν αυτοσχέδιες σωλήνες ή πετούν γκαζάκια στη φωτιά. Κάνοντας, ότι ακριβώς έκανα κι εγώ μικρός. Και πέραν των επιμέρους διαστάσεων που προκύπτουν ο πυρήνας, συμπεριφορικά, αυτής της διαδικασίας εδράζεται σε μία και μοναδική διάσταση: Στο πόσο ενοχλητικό καθίσταται κάτι τέτοιο για την ηρεμία των συμπολιτών σου. Ιδίως όταν ενοχλείς τα σκυλιά του γείτονα, την έγκυο ή το βρέφος που θέλουν ηρεμία ή τους ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που η Πολιτεία, οργανωμένα, οφείλει να κάνει για να αντιμετωπίσει το φαινόμενο κάθε χρονιά -και που ενίοτε κάνει ή αποτυγχάνει επί τούτου. Υπάρχει όμως κι ένα επίπεδο -και είναι αυτό της τοπικής κοινότητας- το οποίο πρέπει να ιδωθεί. Αυτό του hearts & minds. Αν κατορθώσουμε, ως γονείς, ως κοινωνία σε τοπικό επίπεδο και ως Πολιτεία να πείσουμε ένα μιτσή για το άσκοπο του να μαζεύει ξύλα από αυλές ή να σέρνει κούτες από “dum-bum”, τότε θα έχουμε καταφέρει πολλά -που εφαρμογή θα έβρισκαν σε κάθε έκφανση της κοινωνικής ζωής και της καθημερινότητας μας.
Καλή Ανάσταση κι ας διαχωρίσουμε το έθιμο από την αντικοινωνική συμπεριφορά (και την, ανεκτή, αστική αλητεία που ενίοτε την συνοδεύει). Το χρειαζόμαστε ως χώρα.
Twitter: @JohnPikpas
