Του Γιάννη Ιωάννου
Οποιος παρακολουθεί τον προεκλογικό, που οδήγησε την Ελλάδα από τον πρώτο γύρο των εκλογών στις σημερινές κάλπες, διαπιστώνει πολύ εύκολα τον τεράστιο βαθμό τοξικότητας, ο οποίος κυριαρχεί οριζοντίως στη δημόσια αντιπαράθεση Νέας Δημοκρατίας – ΣΥΡΙΖΑ. Δύο τραγικά μάλιστα γεγονότα, το ασύλληπτο ναυάγιο ανοικτά της Πύλου και μια νέα γυναικοκτονία στην Κω με θύμα μια Πολωνή υπήκοο, στάθηκαν η αφορμή για να ξεφύγει, κυριολεκτικά, η συζήτηση. Είχαν προηγηθεί η έντονη αντιπαράθεση Ν.Δ. – Τσίπρα με φόντο τον ευαίσθητο χώρο –για σειρά λόγων– του νομού Έβρου καθώς και οι αλληλοκατηγορίες για τους υποψήφιους στην εν λόγω περιφέρεια που φτάνουν να εμπλέκουν μέχρι και την ΕΥΠ –η οποία στην Ελλάδα πέρασε τη δική της κρίση προ μηνών με το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων.
Στην Ελλάδα οι προεκλογικοί αγώνες ήταν πάντα έντονοι τόσο σε επίπεδο ρητορικής και ad hominem επιθέσεων όσο και σε πραγματική, επί του πεδίου, ένταση. Κάποτε μάλιστα στα 80’s και στα 90’s έπεφτε και καμιά ψιλή… Ωστόσο, αυτό που πλέον έχει επικρατήσει, ως απότοκο και της κρίσης που πέρασε η Ελλάδα την τελευταία δεκαετία, είναι μια μη ψύχραιμη συζήτηση, η οποία αποκτά συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τόσο στα παραδοσιακά ΜΜΕ όσο και στον πιο ρευστό –και χωρίς ιδιαίτερη ρύθμιση– πεδίο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Trolls, επαγγελματίες δολοφόνοι χαρακτήρων, επαίσχυντα πρωτοσέλιδα από κίτρινες φυλλάδες, σάιτ τα οποία –εργολαβικά– παίζουν υπέρ του ενός ή του άλλου, αρθρογράφοι με φώτο από το Shutterstock που δεν αντιστοιχούν σε πραγματικά πρόσωπα και fake news κάθε λογής. Κι ενώ το αποτέλεσμα, στις σημερινές κάλπες διαφαίνεται ξεκάθαρα υπέρ της Νέας Δημοκρατίας, το απότοκο ενός προεκλογικού με πολύ προβληματικά χαρακτηριστικά πηγαίνει πολύ πέραν της αντιπαράθεσης Μητσοτάκη – Αριστεράς.
Το πρόβλημα με τον λαϊκισμό, την έλλειψη ορθολογικού διαλόγου και της επικράτησης των φωνών έναντι της κοινής λογικής ανήκει εξίσου στα δύο μεγάλα κόμματα στην Ελλάδα που, διαχρονικά, ψάρευαν σε γκρίζα και λιμνάζοντα νερά των άκρων, είτε πρόκειται για τη Δεξιά, είτε για τον ΣΥΡΙΖΑ μετά την άνοδό του στην εξουσία το 2015. Κι αποτελεί ένα φαινόμενο που ενώ συνδιαμορφώνει την πολιτική κουλτούρα στη χώρα, στο τέλος δημιουργεί συγκεκριμένα τέρατα τα οποία επανεμφανίζονται για να επαναπροσδιορίσουν το μερίδιο της βίας που τους αναλογεί –καθώς το κενό ορθολογισμού βυθίζει τις ψύχραιμες φωνές και τις σοβαρές πολιτικές προσωπικότητες (εκ δεξιών ή αριστερών) στο περιθώριο της πολιτικής. Η δεύτερη θητεία του Κυριάκου Μητσοτάκη θα έχει ενδιαφέρον συνεπώς σε σχέση με το πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα –ιδίως σε ένα σενάριο διάλυσης/ κατακερματισμού, πολιτικά, του ΣΥΡΙΖΑ.
Στην Κύπρο, που συχνά βλέπουμε την Ελλάδα με τρόπο μιμητικό ως προς το πολιτικό συγκείμενο/ modus operandi αλλά και που παραδοσιακά –υπό το βάρος της εξωτερικής απειλής, λόγω κατοχής– συναινούσαμε σε κρίσιμα ζητήματα, βλέπουμε το αντίστοιχο φαινόμενο. Και θα το δούμε εντονότερα με δυσκολότερα στοιχεία διαχείρισης σε σχέση με την Ελλάδα (μια χώρα μεγαλύτερη κι ωριμότερη πολιτικά) αν δεν το προσέξουμε. Ήδη, τόσο ο προεκλογικός όσο και η επόμενη ημέρα έχουν δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για μια δημόσια συζήτηση που θα ρέπει προς την επικοινωνία, την τοξικότητα και τον ανορθολογισμό –σε μια κρίσιμη συγκυρία μάλιστα στο Κυπριακό. Προσοχή λοιπόν.
Twitter: @JohnPikpas
