Του Παύλου Ξανθούλη
Η Γραμματεία του Συμβουλίου της Ε.Ε. υπέβαλε προσχέδιο Συμπερασμάτων, ενόψει της Συνόδου Κορυφής στις 17-18 Απριλίου, εντάσσοντας και το ζήτημα της Τουρκίας, μετά τους ανοικτούς λογαριασμούς που άφησε η προηγούμενη Σύνοδος Κορυφής, τον Μάρτιο, και τις διαφωνίες Λευκωσίας-Βερολίνου. Το προσχέδιο Συμπερασμάτων, δυστυχώς, δεν είναι αυτό που επεδίωκε και υποσχόταν ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης. Ας το δούμε αναλυτικά:
• Στην πρώτη παράγραφο, προκαταλαμβάνοντας όσα θα γίνουν στην επικείμενη Σύνοδο, αναφέρει: «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διεξήγαγε στρατηγική συζήτηση για τις σχέσεις Ε.Ε.-Τουρκίας, λαμβάνοντας υπόψη το έγγραφο του ύπατου εκπροσώπου και της Επιτροπής σχετικά με την κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ε.Ε.-Τουρκίας. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά να προχωρήσουν οι εργασίες για το κοινό έγγραφο, σύμφωνα με τα προηγούμενα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο, με την επιφύλαξη πρόσθετης καθοδήγησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, όπως απαιτείται». Άρα, αυτό που επιδιώκεται στην εν λόγω παράγραφο είναι η πολιτική δέσμευση όλων των κρατών-μελών για προώθηση των εργασιών του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν. Το οποίο υπενθυμίσουμε ότι προνοεί δώρα προς την Τουρκία σε επτά πυλώνες που εκτείνονται σε όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών ντοσιέ, περιλαμβάνοντας ακόμη και αυτή την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της χώρας, που αποτελεί κόκκινο πανί για τη Λευκωσία. Η πρώτη παράγραφος επενδύεται με την κλασική επισήμανση της Ε.Ε. ότι οι εργασίες επί του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν θα γίνουν με αναστρέψιμο τρόπο και την επιφύλαξη καθοδήγησης από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, «όπως απαιτείται». Κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αυτή η αναφορά διασφαλίζει την Κύπρο. Ωστόσο, για να υπάρξει αυτή η πρόσθετη καθοδήγηση από το Ε.Σ., η Λευκωσία θα πρέπει να την απαιτήσει και να εξασφαλίσει ομόφωνη στήριξη από τους 26 εταίρους της, κάτι που με βάση τους σημερινούς συσχετισμούς «αγγίζει τα όρια τής επιστημονικής φαντασίας», όπως έλεγε στην «Κ», ξένη πηγή στις Βρυξέλλες.
• Η δεύτερη παράγραφος των Συμπερασμάτων αποτελεί το χρύσωμα του χαπιού της Λευκωσίας και αναφέρει: «Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα Συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο σε μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, εντός του πλαισίου ΟΗΕ, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας και σύμφωνα με τις αρχές στις οποίες βασίζεται η Ε.Ε. και το κεκτημένο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση χαιρετίζει τον διορισμό της Maria Angela Holguin Cuéllar ως προσωπικής απεσταλμένης του γενικού γραμματέα ΟΗΕ για την Κύπρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει μεγάλη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο στις συνομιλίες διευθέτησης του Κυπριακού, γεγονός που μπορεί επίσης να ενισχύσει τη συνεργασία Ε.Ε.-Τουρκίας», καταλήγει.
Προσέξτε την τελευταία φράση του προσχέδιου Συμπερασμάτων: Η επανέναρξη των συνομιλιών και η πρόοδος, λέει, «μπορεί επίσης να ενισχύσει τη συνεργασία Ε.Ε.-Τουρκίας».
Αντί λοιπόν η επίλυση του Κυπριακού να αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση της όποιας ευρωτουρκικής συνεργασίας, το προσχέδιο Συμπερασμάτων, τα φέρνει όλα τούμπα, και μαζί και τη Λευκωσία! Εκλαμβάνει την ευρωτουρκική συνεργασία ως δεδομένη, με την υπόδειξη μάλιστα ότι μπορεί να ενισχυθεί (σ.σ. ακόμη περισσότερο, αυτή είναι η έννοια της λέξης ενίσχυση) εάν αρχίσουν συνομιλίες για το Κυπριακό και υπάρξει πρόοδος.
Δηλαδή, η Ε.Ε., με βάση το προσχέδιο Συμπερασμάτων, αποσυνδέει την επίλυση του Κυπριακού από τη νέα «μακρόπνοη ευρωτουρκική σχέση», οριζοντίως και καθέτως. Παρέχοντας κάποιες θετικές αναφορές στο Κυπριακό, οι οποίες ωστόσο είναι ξεκάρφωτες σε ένα χαρτί και σε καμιά περίπτωση δεν θέτουν την επίλυση του προβλήματος ως «προϋπόθεση» για τη νέα μακρόπνοη ευρωτουρκική σχέση και τα επτά δώρα που επιδιώκεται να δοθούν προς την Άγκυρα.
Συνεπώς, όλα αυτά που υποσχόταν ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, περιλαμβανομένων της ενεργότερης εμπλοκής Ε.Ε. και διορισμού Ευρωπαίου απεσταλμένου, απουσιάζουν από το προσχέδιο Συμπερασμάτων. Μακάρι, ο πρόεδρος να καταφέρει να το βελτιώσει και κυρίως να εξασφαλίσει τη διασύνδεση λύσης του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών σχέσεων, κάνοντας πράξη τις δεσμεύσεις του ότι οι ευρωτουρκικές σχέσεις θα περνούν μέσα από το Κυπριακό. Αν όμως δεν τα καταφέρει, θα ήταν καλό να μην επιχειρήσει να ωραιοποιήσει τα Συμπεράσματα, όπως έπραξε σε άλλες περιπτώσεις. Διότι πέραν από την εμφανή απουσία όσων υποσχέθηκε, ενδεχόμενη ωραιοποίηση, θα συνιστά και απουσία κάθε ίχνους ειλικρίνειας.
