Του Παύλου Ξανθούλη
Πριν καν ολοκληρωθεί η Σύνοδος Κορυφής, τα τηλέφωνα πήραν φωτιά. Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και στενοί του συνεργάτες σπίναραν ένα αφήγημα περί «τεράστιας επιτυχίας», κάνοντας λόγο για «πρωτοφανή διασύνδεση του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών σχέσεων». Ακολούθησαν τίτλοι και πανηγυρισμοί, ενώ όπως πληροφορείται η «Κ», το προεδρικό επιτελείο ετοίμασε και υπόμνημα τριών σελίδων προς τα συγκυβερνώντα κόμματα, ώστε να κινηθούν στην ίδια γραμμή και να γειώσουν κάθε ενδεχόμενη διαφορετική εκτίμηση.
Στο αφήγημα Χριστοδουλίδη, συνέδραμε ακούσια και η Άγκυρα, προβαίνοντας σε εντονότατες αντιδράσεις για το κείμενο Συμπερασμάτων και προειδοποιώντας ότι «δεν θα δεχθεί ποτέ» διασύνδεση του Κυπριακού και των ευρωτουρκικών σχέσεων. Κάτι που ερμηνεύθηκε, με τον πλέον απλό τρόπο, ότι αφού η Άγκυρα φωνάζει, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης πρέπει να έχει πετύχει!
Η πραγματικότητα είναι αρκούντως διαφορετική. Τόσο ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης όσο και η Άγκυρα έπαιξαν το δικό τους επικοινωνιακό παιχνίδι. Ο μεν πρόεδρος ως είθισται με επίκεντρο το εσωτερικό ακροατήριο, η δε Τουρκία επίσης ως είθισται για να διεκδικήσει ακόμη περισσότερα απ’ όσα εξασφάλισε στη Σύνοδο Κορυφής.
Ας δούμε τι καταγράφουν τα Συμπεράσματα για τη «διασύνδεση» και τι εξασφάλισε η κάθε πλευρά:
• Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναθέτει στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων, COREPER, σεβόμενο τις αρμοδιότητες θεσμικών οργάνων (σ.σ. Κομισιόν) να προωθήσει τις εργασίες για τις συστάσεις του κοινού εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν. Δηλαδή, να προωθήσει τη νέα μακρόπνοη ευρωτουρκική σχέση που πρότειναν από κοινού ο ύπατος εκπρόσωπος και η Κομισιόν, τον περασμένο Νοέμβριο, περιλαμβανομένων και των επτά δώρων που εισηγήθηκαν να παρασχεθούν προς την Τουρκία, μεταξύ των οποίων και της αναβάθμισης της Τελωνειακής Ένωσης. Σημειώνεται ότι οι συστάσεις Μπορέλ/Κομισιόν προνοούν την παραχώρηση των επτά δώρων προς την Τουρκία, χωρίς καμιά διασύνδεση με τη λύση του Κυπριακού. Η υιοθέτηση λοιπόν του εγγράφου Μπορέλ/Κομισιόν και η απόφαση για προώθησή του, με την υπογραφή των «27», περιλαμβανομένου του προέδρου Χριστοδουλίδη, αποτελεί αδιαμφισβήτητο κέρδος για την Τουρκία.
• Στη συνέχεια, τα Συμπεράσματα αναφέρουν ότι «η εποικοδομητική στάση της Τουρκίας θα είναι καθοριστική για την ενίσχυση των διαφόρων τομέων συνεργασίας, που προσδιορίζονται στο έγγραφο» Μπορέλ/Κομισιόν. Και στην επόμενη παράγραφο σημειώνεται ότι «από αυτή την άποψη η Ε.Ε. αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανέναρξη και την πρόοδο των συνομιλιών για τη διευθέτηση του Κυπριακού, για περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας Ε.Ε.-Τουρκίας». Από τις δύο αυτές αναφορές προκύπτει ευθέως ότι η λύση του Κυπριακού δεν τίθεται ως προϋπόθεση για τη νέα μακρόπνοη ευρωτουρκική σχέση και τα επτά της δώρα. Αντίθετα, η νέα ευρωτουρκική σχέση καθίσταται «δεδομένη» μέσα από τα Συμπεράσματα, ενώ το Κυπριακό, από «προϋπόθεση» που μας είχε υποσχεθεί ο κ. Χριστοδουλίδης, μεταβάλλεται και διολισθαίνει με τη δική του υπογραφή, στο «μέσο», που θα συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της δεδομένης πλέον μακρόπνοης ευρωτουρκικής σχέσης. Άρα, η ευρωτουρκική σχέση θα προχωρήσει βρέξει-χιονίσει και εάν παρεμπιπτόντως έχουμε έναρξη συνομιλιών ή πρόοδο στο Κυπριακό, τότε θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο. Αυτή είναι η «διασύνδεση» στην ορθή της διάσταση και όχι αυτή που σπίναραν ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και το επιτελείο του.
• Ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης δεν επιβεβαίωσε την περί διεκδικητικότητας φήμη του, ούτε στο ζήτημα διορισμού «μιας ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο» για να στηρίξει τις προσπάθειες επανέναρξης συνομιλιών και να συμβάλει στη λύση του Κυπριακού. Δηλαδή, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, που συναίνεσε στην προώθηση της νέας ευρωτουρκικής σχέσης, «ξέχασε» να διασφαλίσει παράλληλα τον διορισμό «ισχυρής πολιτικής προσωπικότητας από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο». Παρά το γεγονός ότι αποτελούσε τη «σημαία» του, την οποία προφανώς έχει πλέον υποστείλει.
Σε κάθε περίπτωση και επί της ουσίας, το κείμενο Συμπερασμάτων δεν προσεγγίζει καν το μότο του προέδρου Χριστοδουλίδη σύμφωνα με το οποίο «η νέα ευρωτουρκική σχέση περνά μέσα από το Κυπριακό». Αντίθετα, θα μπορούσε κάποιος να υποστηρίξει ότι, με βάση τους χειρισμούς Χριστοδουλίδη, «οι ευρωτουρκικές σχέσεις περνούν πλέον έξω από το Κυπριακό».
Όλα αυτά που έγιναν στη Σύνοδο Κορυφής δεν εμπόδισαν πάντως τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να εκφράσει και δημοσίως «ιδιαίτερη ικανοποίηση» για τα Συμπεράσματα, διατυπώνοντας τον ισχυρισμό ότι υλοποιήθηκε ο στόχος για «ουσιαστική διασύνδεση ευρωτουρκικών-Κυπριακού». Οι εξελίξεις στα ευρωτουρκικά, εξαρτώνται από την πρόοδο στο Κυπριακό, ισχυρίστηκε ο πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος μπορεί να μην έχει κερδίσει τη μάχη της Συνόδου, αλλά έχει αναμφισβήτητα κερδίσει τη μάχη εναντίον της ειλικρίνειας!
