Του Παύλου Ξανθούλη
Το «εγκεφαλικά νεκρό» ΝΑΤΟ (σύμφωνα με τον Μακρόν-Νοέμβριος 2019), το οποίο νεκραναστήθηκε συνεπεία της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και είναι ο μεγάλος κερδισμένος των εγκλημάτων πολέμου που ορθώς αποδίδονται στον Βλαντιμίρ Πούτιν… «χορεύει» σε ρυθμούς Ερντογάν. Δέκα μέρες πριν από τη Σύνοδο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας στη Μαδρίτη, ο Τούρκος Πρόεδρος τείνει να διαψεύσει όλες τις εκτιμήσεις που μετέφεραν αξιωματούχοι κρατών-μελών και της Ε.Ε., θεωρώντας ότι ο κ. Ερντογάν θα άναβε τελικά «χωρίς μεγάλες δυσκολίες» πράσινο φως για την ένταξη των δύο «ουδέτερων», Φινλανδίας και Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
Ο Τούρκος Πρόεδρος υπέβαλε για άλλη μία φορά σε κρύο ντους τον πολιτικά ανεπαρκή επικεφαλής της Συμμαχίας Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος επιχείρησε να δημιουργήσει «συνθήκες προσυμφωνίας» μεταξύ Άγκυρας, Ελσίνκι και Στοκχόλμης. Σύμφωνα με ξένη διπλωματική πηγή, ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν εξήγησε στον κ. Στόλτενμπεργκ ότι δεν πρόκειται να συναινέσει στην προώθηση των υποψηφιοτήτων των δύο χωρών, εάν δεν ληφθούν «συγκεκριμένα μέτρα». Τα οποία σύμφωνα με την ίδια πηγή, περιλαμβάνουν «γραπτές διαβεβαιώσεις» από τη Φινλανδία και τη Σουηδία ότι θα τερματίσουν την «υπόθαλψη» τρομοκρατικών οργανώσεων, που τους αποδίδει το καθεστώς Ερντογάν, ως επίσης και ότι θα αρθούν οι όποιες επιφυλάξεις και ενστάσεις είχαν προβληθεί για την αγορά εξοπλιστικών συστημάτων από την Τουρκία. Οι εν λόγω αξιώσεις έχουν και «ουρά», καθώς περιλαμβάνουν την έκδοση συγκεκριμένων προσώπων που υποτίθεται ότι συνδέονται με την «τρομοκρατία» στην Τουρκία και σχετίζονται με το PKK και την οργάνωση FETO, του Φετουλλάχ Γκιουλέν. Ως επίσης και το πάγωμα τραπεζικών λογαριασμών προσώπων που διαμένουν στη Σουηδία και τη Φινλανδία, κατ’ εντολή της Άγκυρας…
Όλα αυτά για να υλοποιηθούν, θα πρέπει η Σουηδία και η Φινλανδία να γονατίσουν κυριολεκτικά μπροστά στον Ερντογάν και να τροποποιήσουν τις εθνικές τους νομοθεσίες, ώστε να ικανοποιούν τα «θέλω» του Τούρκου Προέδρου. Δυστυχώς για τις δύο χώρες, ο γ.γ. του ΝΑΤΟ χαρακτήρισε επανειλημμένα τις αξιώσεις της Άγκυρας ως «θεμιτές ανησυχίες» (legitimate concerns), τοποθέτηση την οποία επανέλαβε και ενώπιον της Πρωθυπουργού της Σουηδίας Αν Λίντε, ανεβάζοντας εκ των πραγμάτων την πίεση τόσο προς τη Στοκχόλμη όσο και προς το Ελσίνκι. Μάλιστα, οι πιέσεις έχουν φτάσει σε τέτοιο βαθμό, ώστε στο παρασκήνιο γίνεται και συζήτηση για αποσύνδεση των υποψηφιοτήτων Σουηδίας και Φινλανδίας, καθώς η δεύτερη θεωρείται ευκολότερο να γίνει αποδεκτή από τον κ. Ταγίπ Ερντογάν.
Τις τελευταίες μέρες καταβλήθηκε προσπάθεια για τριμερή συνάντηση μεταξύ Τουρκίας, Σουηδίας και Φινλανδίας, την οποία ωστόσο απέρριψε σε πρώτο χρόνο η Άγκυρα, ζητώντας γραπτές διαβεβαιώσεις, υπό τύπον δέσμευσης των δύο χωρών. Και αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο να πραγματοποιηθεί στο παρά πέντε της Συνόδου του ΝΑΤΟ, εάν και εφόσον κριθεί ότι ικανοποιούνται οι «θεμιτές ανησυχίες» της Τουρκίας. Τόσο η Φινλανδία, όσο και η Σουηδία καίγονται για άμεση δρομολόγηση των διαδικασιών ένταξης στη Συμμαχία, πριν από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ (29-30 Ιουνίου), θεωρώντας ότι σε αντίθετη περίπτωση ενδέχεται η όλη προσπάθεια να μπει στο ψυγείο και να καταστεί ακόμη δυσκολότερο το εγχείρημα «ξεπαγώματός» της.
Κύκλοι πάντως στις Βρυξέλλες έλεγαν στην «Κ» ότι οι αξιώσεις της Τουρκίας έναντι της Σουηδίας και της Φινλανδίας είναι απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Και ότι σε αυτές θα πρέπει να προστεθούν και οι επιδιώξεις της έναντι της Ουάσιγκτον για αγορά αεροσκαφών F-16 νέας γενιάς, κάτι που έχει ήδη εισηγηθεί το Στέιτ Ντιπάρτμεντ με επιστολή προς το Κογκρέσο. Ως επίσης και η επαναφορά της Άγκυρας στο πρόγραμμα για τα F-35. Ο κ. Ερντογάν αναμένει ακόμη ότι θα εξασφαλίσει μια στενότερη σχέση με την Ε.Ε. σε ζητήματα ασφάλειας και άμυνας, ενώ η Άγκυρα επαναφέρει σε κάθε συζήτηση με Ευρωπαίους επισήμους και την αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης.
Κανείς βεβαίως δεν πιστεύει ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα εξασφαλίσει όλα αυτά τα ανταλλάγματα για να συναινέσει στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Όλοι όμως αντιλαμβάνονται ότι θα υπάρξουν κέρδη για την Τουρκία και ότι ο κ. Ερντογάν θα πουλήσει ακριβά τη δρομολογούμενη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. Με τις ευλογίες και του αμερικανοκινούμενου επικεφαλής της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ.
