Του Παύλου Ξανθούλη
Τα γεγονότα στην περιοχή της Πύλας είναι ίσως μία από τις λίγες περιπτώσεις κατά τις οποίες η Λευκωσία μπορεί να πιστωθεί με προληπτική προσπάθεια αναχαίτισης των τουρκικών μεθοδεύσεων. Οι αρμόδιες αρχές ασφαλείας είχαν την πληροφόρηση και ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης, όπως και ο ΥΠΕΞ Κωνσταντίνος Κόμπος «σήκωσαν τα τηλέφωνα» και επιδόθηκαν σε μια έντονη προσπάθεια ενεργοποίησης του διεθνούς παράγοντα, περιλαμβανομένων του ΟΗΕ και κρατών της Ε.Ε. Δρώντας προληπτικά, με στόχο να ανατρέψουν το σκηνικό που έστησε η Άγκυρα, η οποία επιδιώκει να επεκτείνει τη γραμμή κατοχής, διανοίγοντας δρόμο και συνδέοντας την Πύλα με το κατεχόμενο Άρσος. Οι ενέργειες της Λευκωσίας κρίνονται αναμφισβήτητα θετικά. Έγιναν με τον δέοντα τρόπο, στοχευμένα. Όσο στοχευμένα είχε ενεργήσει και η Άγκυρα, για να επιβάλει νέα τετελεσμένα επί του εδάφους, ανατρέποντας για ακόμη μία φορά ένα στάτους κβο, το οποίο υποβάλλει, τα τελευταία χρόνια, σε συνεχείς μεταλλάξεις. Δυστυχώς για τη Λευκωσία, η επάρκεια των ενεργειών της έναντι στην Τουρκία δεν εξαρτάται από την ίδια. Εξαρτάται από τον διεθνή παράγοντα, την πολιτική του βούληση και τις ενέργειες που θα επιλέξει να κάνει. Αν και στο «κομμάτι» της δικής της προληπτικής πολιτικής, η Λευκωσία τα πήγε πολύ καλά, στο δεύτερο «κομμάτι», αυτό της «εξάρτησης» από τον διεθνή παράγοντα, δεν μπορεί να ειπωθεί το ίδιο. Τα κενά άλλωστε που καταγράφηκαν, μιλούν αφ’ εαυτών:
• Οι αντιδράσεις που εκδηλώθηκαν εστιάστηκαν αποκλειστικά στους Τουρκοκυπρίους και σε κάθε περίπτωση, ξεφούσκωσαν πολύ γρήγορα.
• Κανείς, μα κανείς, ούτε το Συμβούλιο Ασφαλείας, ούτε ο γενικός γραμματέας ΟΗΕ, αλλά ούτε η Ε.Ε., τόλμησαν να αφήσουν την παραμικρή υπόνοια στις γραπτές τους δηλώσεις, ότι η Τουρκία είχε εμπλοκή στα γεγονότα της Πύλας. Αν και όλοι γνωρίζουν πολύ καλά, ότι η Άγκυρα είχε το γενικό πρόσταγμα και ότι η όλη προσπάθεια ήταν στοχευμένη, προκειμένου να επεκταθεί η γραμμή κατοχής, αλλά και να σταλούν μηνύματα υπογράμμισης της «κυριαρχικής ισότητας» από τον Ταγίπ Ερντογάν, ενόψει μιας ενδεχόμενης νέας προσπάθειας στο Κυπριακό. Ο διεθνής παράγοντας, Συμβούλιο Ασφαλείας, γ.γ. ΟΗΕ και Ε.Ε. εκτονώθηκαν αποκλειστικά στους Τουρκοκυπρίους, μοιράζοντας επικρίσεις και καταδίκες για ενέργειες που σχεδιάστηκαν και έλαβαν χώρα από την Τουρκία, για την οποία όμως δεν ακούστηκε κιχ.
• Ο Αντόνιο Γκουτέρες έφτασε στο σημείο να αμφισβητήσει ανακοίνωση της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, η οποία είχε δει «σοβαρό έγκλημα» στην Πύλα, κάτι που ο γενικός γραμματέας ωστόσο δεν συμμερίστηκε.
• Η Ρωσία στην οποία κάποιοι εξακολουθούν να επενδύουν και σήμερα, παρά τους ισχυρούς δεσμούς Πούτιν-Ερντογάν, φρέναρε την έκδοση καταδικαστικής δήλωσης από το Συμβούλιο Ασφαλείας για 48 ώρες. Έδωσε χρόνο στην Άγκυρα να ενεργοποιηθεί και να εξασφαλίσει ότι η δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας, «δεν την αφορά». Και δεν την αφορά, καθώς απλούστατα δεν την αναφέρει.
• Η δήλωση του Σ.Α. που είθισται να αποτελεί πυξίδα για όλους, επικρίνει μόνο την τουρκοκυπριακή πλευρά για τους τραυματισμούς ειρηνευτών και την καταστροφή οχημάτων της ΟΥΝΦΙΚΥΠ. Επί της ουσίας του ζητήματος, αρκείται να αναφερθεί σε παραβίαση του στάτους κβο στη νεκρή ζώνη και ζητάει «από όλες τις πλευρές να επιδείξουν ελαστικότητα» για μια αμοιβαία αποδεκτή λύση.
Όλα αυτά θα πρέπει να ηχήσουν ως καμπανάκι για τη Λευκωσία. Η οποία, αφενός θα πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίσει ότι η επάρκεια των ενεργειών της εξαρτάται από «τρίτους». Και αφετέρου, να μπορεί να αναγνώσει ότι αυτοί οι «τρίτοι», όπως προκύπτει ευθέως από την πολιτική τους συμπεριφορά, δεν επιθυμούν, τουλάχιστον στην παρούσα χρονική περίοδο να δυσαρεστήσουν την Άγκυρα. Με κανένα τρόπο. Άλλωστε, εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας και ο Αντόνιο Γκουτέρες αμφισβητούν ότι το ξυλοφόρτωμα ειρηνευτών από τις κατοχικές δυνάμεις συνιστά διεθνές έγκλημα, προκειμένου να μη δυσαρεστήσουν την Άγκυρα, πώς μπορεί κάποιος να αναμένει ότι θα ενεργήσουν διαφορετικά σε άλλα ζητήματα; Και εάν όλοι αυτοί γνωρίζουν ότι το σκηνικό της Πύλας ήταν μια στοχευμένη μίνι κρίση που μεθόδευσε ο ίδιος ο Ερντογάν, αλλά δεν του αποδίδουν καμιά ευθύνη, πώς είναι δυνατόν να πιστεύει κανείς ότι θα τον φέρουν προ των ευθυνών του και θα τον πειθαναγκάσουν να λύσει το Κυπριακό, στη βάση του «συμφωνημένου πλαισίου» διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας;
Σημείωση: Ακόμη και η ΕΡΤ, η κρατική τηλεόραση της Ελλάδας, απέδωσε στους Τουρκοκυπρίους τις έκνομες ενέργειες στην Πύλα. Και όχι στην Τουρκία.
