Του Παύλου Ξανθούλη
Βασική και αυτονόητη αρχή ενός «διπλωματικού διαβήματος» είναι να γνωρίζεις τι διεκδικείς και τι μπορείς να αποκομίσεις. Να είσαι σε θέση να αξιοποιήσεις το διάβημα προς όφελος των δικών σου συμφερόντων και όχι απλώς να διαμαρτύρεσαι για την τιμή των όπλων και για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης…
Το «διάβημα» στο οποίο προέβη την περασμένη Πέμπτη ο Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης, Στέφανο Σανίνο, στον επικεφαλής της αποστολής της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ε.Ε., Πρέσβη Βλαντιμίρ Τσιζόφ, με επίκεντρο τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ανήκει στη δεύτερη κατηγορία. Αυτή των διαμαρτυριών χωρίς ουσιαστική στόχευση και χωρίς αποτρεπτική δυνατότητα, οι οποίες είναι εκ προοιμίου καταδικασμένες σε αποτυχία. Το «διάβημα» του Στέφανο Σανίνο κατέδειξε, επίσης, για άλλη μια φορά, ότι η Ε.Ε. δεν έχει εξωτερική πολιτική και ότι ο περίγυρος του Υπάτου Εκπροσώπου Γιοσέπ Μπορέλ είναι δυστυχώς αντάξιος του πολιτικού εκτοπίσματος του Ισπανού προϊστάμενου της εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε.
Εκπροσωπώντας την ΕΥΕΔ και συνεπώς όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ο Στέφανο Σανίνο, κατόπιν οδηγιών του Γιοσέπ Μπορέλ, κάλεσε στο γραφείο του τον Βλαντιμίρ Τσιζόφ, προκειμένου να προβεί σε διάβημα για την παράνομη επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και για να τον ενημερώσει για το δεύτερο πακέτο κυρώσεων που εγκρίθηκε λίγες ώρες αργότερα, το βράδυ της Πέμπτης, ως επίσης και τη δρομολόγηση ενός τρίτου πακέτου μέτρων.
Το πρώτο σημείο αμφισβήτησης του διαβήματος είναι το χρονικό σημείο που επιλέγηκε. Εκδηλώθηκε μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και αφού η Μόσχα είχε αρχίσει το σφυροκόπημα των ουκρανικών θέσεων, προχωρώντας σε μεγάλο βαθμό στην υλοποίηση των σχεδιασμών της.
Συνεπώς, το πρώτο που μπορεί να λεχθεί αβίαστα, είναι ότι το διάβημα της ΕΥΕΔ δεν είχε σε καμιά περίπτωση προληπτικό χαρακτήρα. Μήπως είχε όμως κατασταλτικό χαρακτήρα και θα μπορούσε να οδηγήσει τη Μόσχα σε αλλαγή πλεύσης, ούτως ώστε να αποσύρει τις δυνάμεις της από την Ουκρανία;
Η απάντηση είναι επίσης αρνητική, καθώς το δεύτερο πακέτο κυρώσεων είχε ήδη διαρρεύσει στον Τύπο, είχε φωτογραφηθεί ευκρινώς και από την Πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και συνεπώς η επιστράτευσή του στο πλαίσιο ενός διαβήματος, δεν θα είχε κανένα περιθώριο επιτυχίας.
Μήπως τελικά το διάβημα ΕΥΕΔ προς τη Μόσχα εντάσσεται στο πλαίσιο μιας συμπεριφοράς πολιτικής αβρότητας των Βρυξελλών, με στόχο να ενημερώσουν τη Ρωσία για τα μέτρα πριν εκδοθούν επισήμως τα Συμπεράσματα της Ε.Ε.; Ούτε αυτό μπορεί όμως να ισχύει, καθώς όπως προαναφέραμε, το δεύτερο πακέτο κυρώσεων ήταν ήδη τοις πάσι γνωστό. Το μόνο που θα μπορούσε ενδεχομένως κάποιος να σκεφτεί, είναι μήπως το διάβημα της ΕΥΕΔ αποσκοπούσε τελικά απλώς σε μια κίνηση εσωτερικής κατανάλωσης, για να τονιστεί το υποτιθέμενο κύρος της –ανύπαρκτης– εξωτερικής πολιτικής της Ε.Ε. Είναι όμως δυνατόν, αυτή να είναι η εξωτερική πολιτική της Ε.Ε.;
Σε κάθε πάντως περίπτωση, το αποτέλεσμα του διαβήματος μόνο ως φιάσκο θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί. Ο Στέφανο Σανίνο ανέφερε στον Βλαντιμίρ Τσιζόφ όλα όσα είχαν ήδη διαρρεύσει στα ΜΜΕ σχετικά με το δεύτερο πακέτο κυρώσεων, με τον Ρώσο Πρέσβη να απαντά προειδοποιώντας ότι: «Ο παράνομος και αβάσιμος χαρακτήρας των μονομερών μέτρων (σ.σ. που έλαβε η Ε.Ε. κατά της Ρωσίας) μπορούν μόνο να επιδεινώσουν την ήδη δεινή κατάσταση στις σχέσεις Ρωσίας-Ε.Ε.». Ο Ρώσος Πρέσβης φρόντισε μάλιστα να προσθέσει ότι «αυτή η γραμμή (σ.σ. της Ε.Ε.) αναπόφευκτα θα αντιμετωπιστεί με αντίμετρα από τη ρωσική πλευρά», απειλώντας ουσιαστικά την Ε.Ε. και τα κράτη-μέλη της.
Το διάβημα Σανίνο προς Τσιζόφ και το αποτέλεσμά του επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά ότι η εξωτερική πολιτική της Ε.Ε. είναι ουσιαστικά ανύπαρκτη στα μεγάλα ζητήματα, όπως αυτό της εισβολής και της κατάφωρης παραβίασης του διεθνούς δικαίου από τη Ρωσία.
Και ότι κινείται σε πολύ ρηχά νερά, χωρίς δυνατότητα ουσιαστικής παρέμβασης. Δεν είναι μυστικό ότι η Ε.Ε. πάσχει σε επίπεδο προσώπων και ότι ούτε ο επικεφαλής της ΕΥΕΔ Γιοσέπ Μπορέλ, αλλά ούτε και ο περίγυρός του έχουν το εκτόπισμα να εκφράζουν την εξωτερική πολιτική της Ε.Ε., όταν συνομιλούν με ισχυρά κράτη. Είναι όμως ειδικοί στην πρόκληση πολιτικής ασφυξίας μικρών κρατών-μελών, που προσβλέπουν σε ευρωπαϊκή στήριξη για να βρουν το δίκαιό τους. Όπως στην περίπτωση της Κύπρου που είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στον Μπορέλ και τους συνεργάτες του, για να εξασφαλίσει κυρώσεις κατά της Τουρκίας για το Βαρώσι και την ΑΟΖ...
