Της Μαρίνας Οικονομίδου
Την ώρα που οι βουλευτές ψήφιζαν τον προϋπολογισμό του 2023, μία ομάδα πολιτών είχε κατευθυνθεί έξω από τη Βουλή, κρατώντας ελληνικές σημαίες, φωτογραφίες του Γρίβα και πλακάτ που χαρακτήριζαν τους βουλευτές προδότες. Αφορμή της οργής τους υπήρξε το ψήφισμα που ενέκρινε η πλειοψηφία της Βουλής λίγες μέρες προηγουμένως στο οποίο ο Γρίβας χαρακτηριζόταν ως ανάξιος κάθε είδους τιμής από την πατρίδα.
Οι προπηλακισμοί βουλευτών και οι βανδαλισμοί που ακολούθησαν στα γραφεία της ΕΔΕΚ, γιατί ο πρώην ΔΡΑΣΙΤΗΣ και νυν αντιπρόεδρος της ΕΔΕΚ Ανδρέας Αποστόλου «τόλμησε» να ψηφίσει το ψήφισμα, αποτελεί την απάντηση όσων ήλπιζαν πως τώρα είναι η ώρα να συζητηθεί ψύχραιμα και κριτικά η ιστορία της ε/κ πλευράς. Η ώρα να πέσουν οι μάσκες και κυρίως να απομυθοποιηθούν αμφιλεγόμενες πολιτικές φιγούρες. Αποτελεί όμως και τη μεγαλύτερη διάψευση της τελεολογικής προσέγγισης που έχουν για την ιστορία, τόσο η Αριστερά όσο και η φιλελεύθερη σχολή σκέψης. Μία ιστορία που βλέπει μόνο μία διαδρομή προς την πρόοδο. Αυτό βεβαίως δεν είναι ένα κυπριακό φαινόμενο. Το είδαμε να υλοποιείται στη Βρετανία, είδαμε τον κίνδυνο της Λεπέν να κυβερνήσει την Γαλλία, το βλέπουμε στη Σουηδία και στην Ιταλία με την άνοδο της Μελόνι. Το παρακολουθούμε σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία. Για τους αισιόδοξους τα κόμματα της ακραίας Δεξιάς θα μπορούσαν να μετεξελιχθούν –στην καλύτερη των περιπτώσεων– σε συντηρητικά, όμως η ιστορία είναι εκεί και δείχνει πως το σήμερα δεν είναι πάντα χειρότερο του αύριο. Μάλλον το αντίθετο.
Η κοινωνία μετατοπίζεται δεξιότερα και μαζί της φαίνεται να μετατοπίζονται και τα πολιτικά κόμματα. Αντί δηλαδή οι πολιτικές δυνάμεις να συγκρατούν τα χειρότερα ένστικτα της κοινωνίας τα θρέφουν και τα ενισχύουν ακόμα και από το βήμα της Βουλής. Το είδαμε την περασμένη εβδομάδα, όταν ο Ανδρέας Θεμιστοκλέους ξερνούσε την ομοφοβία του από το βήμα της Βουλής. Το βλέπουμε όμως και από δυνάμεις που κάθε άλλο από περιθωριακές θεωρούνται.
Μία ανασκόπηση των δημοσκοπικών ευρημάτων καταδεικνύουν πως το ΕΛΑΜ τριχοτομείται ανάμεσα στους δύο δεξιούς υποψηφίους Αβέρωφ Νεοφύτου και Νίκο Χριστοδουλίδη, αλλά και στον ακροδεξιό υποψήφιο του ΕΛΑΜ Χρίστο Χρίστου. Το ελπιδοφόρο θα ήταν οι ΕΛΑΜίτικες ψήφοι να μετατοπίζονται στους Χριστοδουλίδη-Αβέρωφ, γιατί συμμορφώνονται σε μία πιο μετριοπαθή ιδεολογική προσέγγιση. Το δυστύχημα είναι ότι οι θέσεις των δύο υποψηφίων είναι αυτές που συμμορφώνονται με τις θέσεις της ακροδεξιάς τάσης.
Το κεφάλαιο των troll accounts και των επιθέσεων που ενορχήστρωνε ο ίδιος ο Νίκος Χριστοδουλίδης προσωπικά, ενάντια σε δημοσιογράφους, θυμίζουν την ακροδεξιά πολιτική του Τραμπ. Όταν ο αντίπαλος δεν ήταν κάποιος με τον οποίο απλώς μπορούσε να διαφωνήσει, αλλά μετατρεπόταν σε κάποιον κατώτερης ανθρώπινης ποιότητας. Την ίδια στιγμή για καθαρά μικροπολιτικούς λόγους στήριξε πλήρως τις πολιτικές του Νίκου Νουρή στο μεταναστευτικό.
Η πιο ανησυχητική ωστόσο μετατόπιση είναι αυτή του ΔΗΣΥ. Ενός κόμματος που εκπροσωπούσε κάποτε τον φιλελευθερισμό, μετατρέπεται μέρα με τη μέρα σε ένα καθαρά συντηρητικό λαϊκό κόμμα που παίζει με τον φόβο και την οργή. Φάνηκε από το 2019, όταν προειδοποιούσαν για τον «κίνδυνο επέλασης» της τ/κ ψήφου με την υποψηφιότητα Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, καταγράφηκε με την πολιτική που ακολουθεί ο Νίκος Νουρής στο μεταναστευτικό και σφραγίστηκε με το ρατσιστικό παραλήρημα του Αβέρωφ Νεοφύτου στην Έμπα. Όταν υποσχόταν φράχτες για να εμποδίσει τους Κογκολέζους.
Όμως ο Αβέρωφ Νεοφύτου ήταν αυτός που εκπροσωπούσε κάποτε το φιλελεύθερο ακροατήριο. Σήμερα αδυνατεί να συσπειρώσει το κόμμα του, με τη φιλελεύθερη τάση να ψάχνει στέγη αλλού. Ίσως κάτω από την υποψηφιότητα του Αχιλλέα Δημητριάδη. Το ανησυχητικό είναι πως οι ψήφοι που πλέον αλιεύει προέρχονται από το ΕΛΑΜ. Είναι αυτή την παρακαταθήκη που θέλει να αφήσει άραγε σε αυτό τον προεκλογικό; Είναι αυτή την παρακαταθήκη που θέλει να αφήσει για το κόμμα του και την πολιτική του διαδρομή;
Και επειδή όλα ξεκίνησαν από τον γριβισμό, που αποτελεί το καύσιμο της οργής μέσω του οποίου επιχειρεί τα τελευταία χρόνια ο ΔΗΣΥ να κινητοποιήσει το ακροατήριό του, ας διδαχθεί κάτι από τον ιδρυτικό του ηγέτη Γλαύκο Κληρίδη, ο οποίος τόλμησε να τον απομυθοποιήσει από νωρίς και να του ασκήσει κριτική. Για όλο αυτό που εκτυλίσσεται σοβαρή ευθύνη έχει και η Αριστερά, η οποία δεν είναι λίγες φορές που επέλεξε τον δογματισμό, βάζοντας πολλές φορές βούτυρο στο ψωμί της Ακροδεξιάς.
Στο διά ταύτα λοιπόν για όσους όψιμα σοκαρίστηκαν από τις εικόνες της περασμένης Πέμπτης. Η πολιτική πρέπει να είναι χρήσιμη. Και πρέπει να δίνει προοπτική στον τόπο. Όταν αρχίζει να αλιεύει ψήφους από τα λασπόνερα της Ακροδεξιάς, όταν βασίζεται στην οργή και τον φόβο, γίνεται ολοένα και πιο επικίνδυνη.