Της Μαρίνας Οικονομίδου
Λίγο μετά το τέλος του δείπνου που παρέθεσε στη Νέα Υόρκη ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες στον πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον Τ/κ ηγέτη και προτού να γίνει στην ουσία αντιληπτό το αποτέλεσμα και η σημασία του, την πρώτη ξεκάθαρη θέση για το θέμα, όχι μόνο την είχε, αλλά την εξέφρασε κιόλας ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας, Αντώνης Σαμαράς. Ο κ. Σαμαράς, που παραδόξως παρευρέθη στην εκδήλωση των 19ων βραβείων Madame Figaro Γυναίκες της Χρονιάς του συγκροτήματος ΔΙΑΣ, παρέδωσε το βραβείο και εξέφρασε παράλληλα την ανησυχία πως μαγειρεύονται καταστροφικές λύσεις για Αιγαίο και Κυπριακό.
Για να διασφαλιστεί η εθνική αξιοπρέπεια σύμφωνα με τον Αντώνη Σαμαρά, που όπως είπε, είναι θέμα επιβίωσης και συνείδησης, θα πρέπει να δοθεί ένα τέρμα «στις ουτοπίες και στους εμπαιγμούς σε βάρος του ελληνισμού». Γιατί όπως εξήγησε, «σώζοντας την Κύπρο μας, σώζουμε την Ελλάδα μας».
Το τι μεσολάβησε που ξύπνησε τη συνείδηση του Αντώνη Σαμαρά έχει τη δική του σημασία. Γιατί το Κυπριακό ήταν διαχρονικά ένα θέμα στου οποίου την πλάτη κτίζονταν καριέρες και που αποτελούσε αντικείμενο εκμετάλλευσης, όχι μόνο στο εσωτερικό, αλλά όπως διαφάνηκε αρκετές φορές και στην Ελλάδα. Η συναισθηματική έξαρση του Αντώνη Σαμαρά «για την Κύπρο μας», προφανώς συνδέεται με την προσπάθειά του να αμφισβητήσει τον Έλληνα πρωθυπουργό και επεκτείνεται στις εύθραυστες ισορροπίες που επικρατούν στη Νέα Δημοκρατία. Αυτές οι εύθραυστες ισορροπίες μπορεί εύκολα να διασαλευτούν σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις που γίνονται με την Τουρκία στο Αιγαίο, επηρεάζοντας κατ’ επέκταση και το Κυπριακό. Η ευαισθησία Σαμαρά, όμως, αποδεικνύει και πόσο σύνθετα είναι τα πράγματα στο Κυπριακό. Όχι μόνο σε ό,τι αφορά τις μικροπολιτικές επιδιώξεις και προσωπικές ατζέντες, αλλά και για λόγους ουσίας. Είναι πολλοί και οι καλόπιστοι που ανησυχούν για το πώς εξελίσσεται ο ελληνοτουρκικός διάλογος και οι επιπτώσεις του.
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας ξέρει πολύ καλά τις δυναμικές στο εσωτερικό της Ελλάδας. Και ίσως γι’ αυτό να μην είναι τυχαίο ότι σε κάθε επίσκεψή του στην Αθήνα φροντίζει να ξεκαθαρίσει πως υπάρχουν διαφωνίες και πως οι σχέσεις των δύο χωρών ήταν διαχρονικά δύσκολες. Σε αυτό το σύνθετο περιβάλλον, με τα Ηνωμένα Έθνη να επενδύουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις για την ανακίνηση των εξελίξεων στο Κυπριακό, σε αυτό το περιβάλλον που η κυβέρνηση Μητσοτάκη δέχεται πιέσεις και η τουρκική πλευρά μέσω Ερσίν Τατάρ παρουσιάζεται αδιάλλακτη, ο Νίκος Χριστοδουλίδης διαβεβαιώνει πως ξέρει πολύ καλά πού θέλει να πάει.
Ξέρει όμως πού πάει; Γιατί όσο κι αν υπήρξε ανακούφιση από το γεγονός ότι δεν κηρύχθηκε ναυάγιο, πόσο αισιόδοξη μπορεί να είναι η πλευρά μας για κατάληξη σε λύση; Ο γ.γ. των Ηνωμένων Εθνών έχει μιλήσει για την ανάγκη γεφύρωσης του χάσματος. Με λίγα λόγια μία συμβιβαστική λύση μεταξύ της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και λύσης δύο κρατών. Αν κάποιος αμφισβητεί ακόμη τη ζημιά που έκανε το πέρασμα του χρόνου, ας μελετήσει το Κοινό Ανακοινωθέν του 2014 με τον ομοίως σκληρό Ντερβίς Έρογλου. Ας μελετήσει και το τι προνοούσε το Πλαίσιο Γκουτέρες του οποίου ο Νίκος Χριστοδουλίδης θέλει να διαπραγματευθεί τρία σημεία. Και ας δει τη σημερινή λιτή ανακοίνωση του Αντόνιο Γκουτέρες, στην οποία ούτε η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία αναφέρεται, ούτε βεβαίως τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα πρέπει να κάνει το δικό του πολιτικό ταμείο. Πλέον κρίνεται όχι μόνο τη δική του διακυβέρνηση, αλλά κυρίως το μέλλον του τόπου. Και ελπίζουμε πως η βεβαιότητα την οποία εκφράζει πως ξέρει πού θέλει να πάει, να ισχύει. Να μη βασίζεται στην αδιαλλαξία της τουρκικής πλευράς, καθώς η ιστορία είναι εκεί να μας θυμίζει πως αυτή μπορεί να αλλάξει ανά πάσα στιγμή. Η προϊστορία του για τον ρόλο που διαδραμάτισε στο Κραν Μοντανά, οι τακτικισμοί του με τον περιβόητο απεσταλμένο της Ε.Ε. και σίγουρα η σκληρή γραμμή που ακολουθούν τα κόμματα με τα οποία συγκυβερνά δεν πείθουν δυστυχώς για την ετοιμότητα της πλευράς μας. Το έχουμε πει πολλές φορές πως η κλεψύδρα αδειάζει επικίνδυνα σε ό,τι αφορά το Κυπριακό. Ο Πρόεδρος δεν έχει την πολυτέλεια τακτικισμών, γιατί ίσως να αποδειχθεί ως το μοιραίο πρόσωπο της ιστορίας. Αυτός που θα κληθεί να λάβει επώδυνες αποφάσεις. Και που θα διαπιστωθεί αν θα πληρώσει τον λαϊκισμό πολλών δεκαετιών προηγούμενων ηγετών, επιλύοντας με προσωπικό πολιτικό κόστος το Κυπριακό, ή αν θα χρεωθεί τη διχοτόμηση.
