Ο μεγάλος περίπατος του Οδυσσέα και ο γρίφος του ΕΛΑΜ

Οταν τον περασμένο Ιούνιο, ο ανίδεος με την πολιτική Φειδίας Παναγιώτου εκλεγόταν ευρωβουλευτής με 71.000 και πλέον ψήφους εμπεδωνόταν στην κοινή γνώμη πως το πολιτικό σύστημα, όπως το γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, θα αναδιαμορφωνόταν. Η δειλή αρχή έγινε κατά κάποιον τρόπο λίγο πιο νωρίς με την υποψηφιότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη, όταν εξελέγη χωρίς τη στήριξη ενός εκ των μεγάλων κομμάτων. Όμως, με την εκλογή Φειδία υπήρξε μία βίαιη συνειδητοποίηση των υφιστάμενων κομμάτων, ότι χάνουν συνεχώς την επιρροή τους και πως προσωπικότητες από τη βάση της κοινωνίας μπορούν να ανελιχθούν, να ενισχυθούν και τελικώς να καταλάβουν αξιώματα, χωρίς τη μεσολάβηση των κομμάτων, αλλά επικοινωνώντας απευθείας με τη λαϊκή βάση. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα έχει συνέχεια ή αν έχει ολοκληρώσει τον κύκλο του με την εκλογή Φειδία. Οι βουλευτικές εκλογές του 2026 ανοίγουν εκ νέου τη συζήτηση για το πώς ακριβώς αλλάζει ο κομματικός χάρτης καθώς νέα πρόσωπα και ομάδες μιλούν με τον κόσμο, αποκτούν έρεισμα και απειλούν ακόμη περισσότερο το υφιστάμενο κομματικό σκηνικό.

Τον Μάιο η Πλατφόρμα

Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος για τα πολιτικά κόμματα ονομάζεται αναμφίβολα Οδυσσέας Μιχαηλίδης και οι ανησυχίες στρέφονται γύρω από το ποιες θα είναι οι πολιτικές του επιδιώξεις και πόση ζημιά μπορούν να κάνουν αυτές στα δικά τους ποσοστά. Τον προσεχή Μάιο θα εξαγγείλει την πολιτική του πλατφόρμα και στο μεσοδιάστημα θα αποφασίσει αν αυτή η πρωτοβουλία θα αποτελεί τον προπομπό για τη δημιουργία ενός νέου κόμματος, με το οποίο θα κατέλθει στις βουλευτικές εκλογές με αξιώσεις ή αν θα λειτουργήσει ως μία πολιτική κίνηση που θα προετοιμάσει το έδαφος για τις προεδρικές εκλογές του 2028. Αν και η συμμετοχή του στις βουλευτικές εκλογές θεωρείται εν πολλοίς βέβαιη, αυτό που θέλει να διαπιστώσει ο τέως γενικός ελεγκτής είναι το έρεισμα που έχει στην κοινωνία, μέσω ερευνών που γίνονται ήδη αλλά και ερευνών που θα κάνει ο ίδιος και το περιβάλλον του τις επόμενες μέρες. Όπως όλα δείχνουν ο κύριος προβληματισμός είναι πως αν δεν αξιοποιήσει το μομέντουμ του σήμερα, ενδεχομένως να ξεφουσκώσει η δυναμική του μέχρι και τις προεδρικές του 2028.

Υπάρχουν άλλωστε γύρω του πρόσωπα που πιέζουν στη δημιουργία πλατφόρμας με στόχο να έχουν και ρόλο και λόγο. Πρόσωπα που ενδεχομένως να δυσκολεύονταν να μείνουν κοντά του, αν δεν υπάρχει κάτι συμπαγές και οργανωμένο. Επί του παρόντος τα πράγματα είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τον ίδιο, αν ληφθεί υπόψη η δημοσκόπηση που διενήργησε για λογαριασμό της εταιρείας επικοινωνίας Redwolf η Prime Consulting και η οποία δείχνει τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη να είναι ο πιο δημοφιλής, ανάμεσα στους πολιτικούς αρχηγούς, με ποσοστό θετικής ψήφου στο 56%. Οι λόγοι της δημοτικότητάς του βεβαίως ποικίλλουν. Το έργο του στην Ελεγκτική Υπηρεσία με τη συνεχή αποκάλυψη σκανδάλων ενίσχυσε τη δημοτικότητά του σε μία μεγάλη μερίδα των πολιτών και η δράση του –πολλές φορές με υπερβολές– ενίσχυε παράλληλα την αίσθηση πως το υφιστάμενο σύστημα ήταν πλήρως διεφθαρμένο. Σε αυτό το περιβάλλον η σύγκρουσή του πρώτα με τη Γενική Εισαγγελία, η οποία βάσει ερευνών έχει πολύ χαμηλά ποσοστά αποδοχής και τελικώς παύση του από τη θέση του γενικού ελεγκτή για ανάρμοστη συμπεριφορά, προκάλεσε την αίσθηση του φαγώματός του. Άνοιξε έτσι στην ουσία την προοπτική στα μάτια μιας κοινωνίας που ολοένα και απαξιώνει το σημερινό σύστημα, πως ένας νέος λαϊκός ήρωας γεννάται.

Το επόμενο διάστημα θα διαφανεί αν η δημοτικότητα του κ. Μιχαηλίδη μπορεί να μετατραπεί σε ψήφο, όταν στην ουσία μπει στην κούρσα των εκλογών. Το σίγουρο είναι πως η ίδρυση κόμματος ενέχει πολλά ρίσκα στην κύρια επιδίωξή του που είναι οι προεδρικές εκλογές του 2028.

Η φθορά του κομματάρχη

Πέραν του ότι ένα κόμμα θέλει χρηματοδότηση, ένα από τα ρίσκα που έχει να διαχειριστεί είναι η φθορά που προκαλεί ένα κόμμα. Τα πολιτικά κόμματα καταγράφουν αυτή τη στιγμή τα πιο χαμηλά ποσοστά σε θέμα εμπιστοσύνης των πολιτών. Ζήτημα για τον κ. Μιχαηλίδη είναι αν από την απαξίωση των κομμάτων θα φθαρεί και ο ίδιος ως ιδρυτής ενός νέου κόμματος, ή αν θα αποτελέσει την επιλογή των αγανακτισμένων ψηφοφόρων. Το σίγουρο είναι πως ένα είναι να παίζει ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ως ανεξάρτητη περσόνα εκτός του συστήματος, άλλο το να γίνει μέρος αυτού, ηγούμενος ενός κόμματος. Το είδαμε στην περίπτωση του Νίκου Χριστοδουλίδη και τη ραγδαία φθορά του, όταν ανέλαβε την εξουσία, το βλέπουμε σε πολύ μικρότερο βαθμό με την Αννίτα Δημητρίου, η οποία χάνει από τη δημοτικότητά της σε κάθε δημοσκόπηση από τον καιρό που ανέλαβε την προεδρία του ΔΗΣΥ.

Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης παρακολουθεί τις έρευνες, τις δημοσκοπήσεις και τη δημοτικότητά του για να πάρει τις τελικές του αποφάσεις.

Ο περίγυρος

Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί πολλούς και θα παίξει τον δικό του ρόλο στη διατήρηση ή το ξεφούσκωμα της δυναμικής του Οδυσσέα Μιχαηλίδη είναι το ποιοι θα βρίσκονται γύρω του. Και αυτό γιατί θεωρείται πως έκαναν ζημιά στον ίδιο πρόσωπα που βρίσκονταν στο περιβάλλον του και χειρίζονταν για παράδειγμα την περιβόητη σελίδα στήριξης του γενικού ελεγκτή. Έγκυρες πηγές αναφέρουν στην «Κ» πως στην εξαγγελία του Μαΐου ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα περιστοιχίζεται από νέα πρόσωπα, ούτως ώστε να εμπεδωθεί πως πρόκειται για μία νέα πολιτική πρωτοβουλία με νέα πρόσωπα. Στη συνέχεια βεβαίως δεν αποκλείεται να μπουν στο παιχνίδι πρόσωπα που βρίσκονται ήδη στο πολιτικό σκηνικό. Ένα μεγάλο ερώτημα είναι τι θα κάνει για παράδειγμα η Ειρήνη Χαραλαμπίδου, η οποία εκτός του ότι κλείνει τον κύκλο της στα έδρανα του ΑΚΕΛ λόγω και του ορίου θητειών, διατηρεί εδώ και χρόνια μία πολύ στενή σχέση με τον τέως γενικό ελεγκτή. Πέραν της Ειρήνης Χαραλαμπίδου κοντά στον γενικό ελεγκτή βρίσκεται ο Ζαχαρίας Κουλίας και ο Παύλος Μυλωνάς, έστω κι αν σε πρόσφατη συνέντευξή του ο τελευταίος έχει αναφέρει πως δεν θα είναι ξανά υποψήφιος. Υπάρχει παράλληλα έντονη φημολογία πως τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ενδεχομένως να ακολουθήσουν κι άλλοι βουλευτές που λόγω του ορίου θητειών δεν μπορούν να επαναδιεκδικήσουν στο κόμμα τους, ωστόσο η περίπτωση του επηρεαζόμενου βουλευτή του ΔΗΣΥ Κυριάκου Χατζηγιάννη ως εν δυνάμει υποψηφίου με τη νέα πρωτοβουλία απορρίπτεται από το περιβάλλον του Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Ερώτημα είναι πώς θα κινηθεί ο νομικός Χρίστος Κληρίδης, ο οποίος διατηρεί μία πολύ στενή σχέση με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, ωστόσο ανακοίνωσε την επιστροφή του στην πολιτική με την ίδρυση άλλου κόμματος.

Η συνοχή

Τα πρόσωπα που ακούγονται εγείρουν ερωτήματα για τη συνοχή που θα έχει όλο αυτό το εγχείρημα και το ποια θα είναι τελικά η ατζέντα που θα έχει το κόμμα και η ταυτότητά του. Δεν πρέπει να αγνοείται άλλωστε πως στις βουλευτικές εκλογές του 2021 το Κίνημα των Οικολόγων με πρόεδρο τον Χαράλαμπο Θεοπέμπτου κατέγραφε ψηλά ποσοστά σε δημοσκοπήσεις, ωστόσο η σύνθεση του ψηφοδελτίου με πρόσωπα που είχαν πολύ διαφορετικές και αντιφατικές θέσεις, φαίνεται να ανέτρεψαν τις αρχικές αισιόδοξες προβλέψεις.Σύμφωνα με έγκυρες πηγές, ωστόσο, η Κίνηση Οδυσσέα Μιχαηλίδη θα δώσει έμφαση στο αποτελεσματικό κράτος, το κράτος δικαίου, την πάταξη της διαφθοράς και θα έχει όπως λέγεται την ίδια στιγμή ξεκάθαρη θέση στο Κυπριακό υπέρ της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Ήδη, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έχει καταθέσει προτάσεις και θέσεις σε μία σειρά ζητημάτων, όπως για παράδειγμα τη στεγαστική πολιτική, φιλοδοξώντας με αυτό τον τρόπο να μιλήσει σε ένα ακροατήριο που επηρεάζεται από τον πληθωρισμό. Το σίγουρο είναι πως ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα έχει μέσω της πλατφόρμας του έναν πολύ έντονο αντιπολιτευτικό λόγο και ρόλο απέναντι στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, ψαρεύοντας έτσι αγανακτισμένους ψηφοφόρους από όλα τα κόμματα αλλά και από την αποχή.

Δημιουργώντας εχθρούς

Σε αυτό το πλαίσιο οι κινήσεις του Οδυσσέα Μιχαηλίδη παρακολουθούνται στενά από τα υφιστάμενα κόμματα με την ανησυχία να μην στρέφεται στον ΔΗΣΥ, αλλά στο Δημοκρατικό Κόμμα και στο ΑΚΕΛ. Η ηγεσία του ΑΚΕΛ δέχεται ήδη πιέσεις από τη βάση ούτως ώστε να στηρίξει τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη στις προεδρικές εκλογές, καθώς ο ίδιος έχει ήδη ένα σκληρό κοινό στην Αριστερά. Στο σενάριο αποδυνάμωσης του ΑΚΕΛ στις επικείμενες εκλογές ρόλο θα παίξει το ενδεχόμενο συμμετοχής της δημοφιλούς βουλεύτριας Ειρήνης Χαραλαμπίδου σε αυτή τη νέα πρωτοβουλία, αλλά και οι έντονοι αντιπολιτευτικοί τόνοι που θα κρατήσει ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης. Μία κίνηση που ενδεχομένως να καταστήσει τον ίδιο τη φωνή της αντιπολίτευσης στα μάτια μερίδας της κοινωνίας. Όμως, μεγάλη ανησυχία για το όλο εγχείρημα φαίνεται να έχει το Δημοκρατικό Κόμμα, καθώς ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης είναι ιδιαίτερα αγαπητός στον κόσμο του. Σε αυτό βεβαίως συνέβαλε και η στήριξη που είχε διαχρονικά από το κόμμα του Κέντρου. Δεν αγνοείται για παράδειγμα η καταψήφιση του προϋπολογισμού ως μέσο πίεσης ούτως ώστε να δοθούν οι φάκελοι των πολιτογραφήσεων. Μία κίνηση που τελικώς στοίχισε στο κόμμα, αν ληφθούν υπόψη τα μειωμένα ποσοστά που κατέγραψε. Για κάποιους βεβαίως η κίνηση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη ίσως να αποτελέσει την κατάλληλη δικαιολογία μιας εκλογικής αποτυχίας του ΔΗΚΟ, ίσως όμως να αποτελέσει και το έναυσμα όπως λέγεται για μία κοινή πορεία κομμάτων στον Ενδιάμεσο.

Και εδώ ακριβώς ανοίγει το ζήτημα αν το ενδεχόμενο δημιουργίας κόμματος από τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ενδεχομένως να του κλείσει πόρτες για το 2028. Γιατί ένα πράγμα είναι να στηρίξουν τα κόμματα μία ανεξάρτητη και ακομμάτιστη υποψηφιότητα, και άλλο να στηρίξουν έναν άλλο κομματάρχη που προκαλεί φθορά στους ίδιους. Το μόνο κόμμα που βλέπει θετικά την Κίνηση –έστω κι αν θεωρούν πως θα πληγούν άμεσα– είναι οι Οικολόγοι, που δεν αποκλείεται να προσδεθούν στη συνέχεια στο άρμα του. Για το ΔΗΚΟ ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης θα μπορούσε να αποτελεί μία διέξοδο για το 2028, κάτι το οποίο πλέον αποκλείουν κύκλοι που βρίσκονται κοντά στον Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Ρόλο σε αυτό φαίνεται να έπαιξε το καταστατικό συνέδριο του κόμματος και η θέρμη με την οποία υποδέχτηκε τον Νίκο Χριστοδουλίδη ο Νικόλας Παπαδόπουλος. Θεωρήθηκε από κάποιους υποστηρικτές του τέως γενικού ελεγκτή πως δύσκολα μπορεί να απεγκλωβιστεί από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ. Για ΔΗΚΟϊκά στελέχη ωστόσο, η ομιλία του Νικόλα Παπαδόπουλου αποτέλεσε την τελευταία ευκαιρία που δίνει ο αρχηγός του ΔΗΚΟ προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και στη συμβίωσή τους στο κυβερνητικό σχήμα.

Ενα κόμμα που λέγεται ΕΛΑΜ

Βεβαίως πρόβλημα για το ΔΗΚΟ δεν αποτελεί μόνο ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης και οι επιδιώξεις του, αλλά και η συνεχής ενδυνάμωση του ακροδεξιού κόμματος ΕΛΑΜ, το οποίο διεκδικεί πλέον την τρίτη θέση στην κομματική σκακιέρα. Το ΕΛΑΜ βεβαίως δεν επηρεάζει μόνο τον ενδιάμεσο χώρο, αλλά και τον Δημοκρατικό Συναγερμό. Καθόλου τυχαία η επιτηδευμένη περιφορά της Πινδάρου σε εθνικά μνημόσυνα και κυρίως η παρουσία της στο μνημόσυνο του Γρίβα. Το κόμμα της Ακροδεξιάς, ωστόσο, έχει ήδη καταφέρει να κάνει αυτό που μπορούσε με ευκολία να κάνει στο παρελθόν κυρίως το ΑΚΕΛ και λιγότερο ο ΔΗΣΥ. Να αποκτά δεσμούς σε κάθε γειτονιά. Δεν είναι μόνο η ισχυρή παρουσία και κατ’ επέκταση μέθοδος στρατολόγησης νέων στο ΕΛΑΜ από τις κερκίδες, είναι και το πελατειακό κράτος που έχουν δημιουργήσει με τους ψηφοφόρους τους. Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει η «Κ», σε focus group στελέχη του ΕΛΑΜ παρουσιάζονται ως τα πρόσωπα που μπορούν να λύσουν προβλήματα. Είτε με την παροχή τροφής, είτε με την προστασία είτε ακόμη και με ραντεβού σε γιατρούς και νοσοκομεία. Το ζήτημα βεβαίως είναι πως το ΕΛΑΜ έστω κι αν δηλώνει πως θέλει να είναι κόμμα εξουσίας, δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει επί του παρόντος καμία πολιτική πρόταση με συνοχή και συνέπεια. Αντιθέτως, υπάρχουν τοποθετήσεις που απευθύνονται στον φόβο και την οργή των πολιτών. Ενδεικτική η ροπή τους στην παραπληροφόρηση, όπως στην περίπτωση της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης ή σε ζητήματα που αφορούν το μεταναστευτικό. Ενδεικτικός και ο λαϊκισμός τους με χρήση συνθημάτων σε θέματα που αφορούν την οικονομία και το εθνικό. Αυτό που μένει να διαπιστωθεί είναι αν η προσέλκυση συστημικών προσώπων στο ψηφοδέλτιό του όπως είναι ο Μάριος Πελεκάνος –το πρόσωπο της δεύτερης θητείας Νίκου Αναστασιάδη– ο Ανδρέας Παπαχαραλάμπους που φημολογείται ότι θα ακολουθήσει το κόμμα και ο τέως χρηματοοικονομικός επίτροπος Παύλος Ιωάννου, θα βοηθήσουν το κόμμα σε θέμα προσέλκυσης ψήφων ή αν θα το καταστήσουν το σύστημα, που υποτίθεται πως πολεμά κατά τα άλλα.