Το πρόσωπο της αλλαγής

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, η κυπριακή κοινωνία παρακολουθούσε αποσβολωμένη το φιάσκο της Δόξας Κωμοδρόμου, η οποία παρότι αξιωματούχος, χρέωνε το κράτος υπερωρίες με την προτροπή του Προεδρικού, όταν εκδηλώσεις και ομιλίες προέκυπταν εκτός ωραρίου της. Η υπόθεση εκείνη είχε προετοιμάσει το έδαφος πως δύο παθογένειες ενδεχομένως να συντροφεύουν τη νέα κυβέρνηση. Η πρώτη καταδείκνυε την αδυναμία του νέου Προέδρου να λάβει δύσκολες αποφάσεις εγκαίρως καθώς η ατολμία του να διαχειριστεί την κρίση την έβγαλε εκτός ορίων. Και η δεύτερη έβγαζε στην επιφάνεια την εν γένει νοοτροπία τής νέας κυβέρνησης που ερχόταν σε αντίφαση με όσα υποσχόταν προεκλογικά. Μία νοοτροπία δημοσιοϋπαλληλική, του οκταώρου, μία νοοτροπία κρατικοδίαιτη. Με πολιτική μηδενικού ρίσκου και με γνώμονα τις προσαυξήσεις και τα ωφελήματα.

Οι δύο αυτές παθογένειες και η ανησυχία για τον τρόπο που ο Νίκος Χριστοδουλίδης πολιτεύεται, επανήλθαν στο προσκήνιο τις τελευταίες μέρες μέσω δύο διαφορετικών ζητημάτων. Αφορμή η δυστοκία του Προέδρου να λάβει αποφάσεις γύρω από το μεγάλο ζήτημα του καλωδίου, αλλά και η επιμονή του όχι μόνο να μην αποποιηθεί τη σύνταξή του, αλλά και να συζητά προκλητικά νόμο εθελοντικής αποποίησης της σύνταξης αξιωματούχων που εξαιρεί την υφιστάμενη κυβέρνηση. Αναιρώντας με αυτό τον τρόπο ο ίδιος το χαρτί που προεκλογικά αποτελούσε το κύριο ατού του: το ήθος του και την πρόθεσή του να αλλάξει την υφιστάμενη πολιτική κουλτούρα.

Ενόσω, λοιπόν, το πολιτικό σύστημα και τα οικονομικά συμφέροντα του τόπου χωρίζονταν εκ νέου σε δύο στρατόπεδα, στους ένθερμους θιασώτες της συμφωνίας για την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω καλωδίου και στους σκληρούς πολέμιούς του, η πλειονότητα της κυπριακής κοινωνίας ανέμενε –συγχυσμένη από τις διαρροές των όρων της συμφωνίας– τη θέση του Προέδρου. Και ανέμενε τη θέση του, καθώς ήθελε από τον αρχηγό του κράτους διαβεβαιώσεις ότι το καλώδιο συμφέρει οικονομικά. Το κυριότερο όμως ήταν ότι ήθελε να διασφαλίσει πως δεν θα εξελισσόταν τελικώς σε ένα ακόμη σκάνδαλο τύπου τερματικού. Ένα σκάνδαλο όπου αφενός συγκεκριμένοι κύκλοι θα πλούτιζαν εις βάρος των καταναλωτών και αφετέρου θα εγκλώβιζε το κράτος και στο μαζούτ και στην ενεργειακή απομόνωση.

Μόνο που το σκάνδαλο του τερματικού, ένα συνονθύλευμα κακοδιαχείρισης, προχειρότητας και διαπλοκής, ένα σκάνδαλο όμως που θα μπορούσε να αποτελέσει μάθημα του τι θα μπορούσε να αποφύγει η νέα κυβέρνηση, αποτέλεσε την αιτία βραχυκυκλώματος του Προέδρου. Δεν είναι λίγα τα στελέχη που διέρρεαν ότι η δυστοκία του Προέδρου σχετίζεται με τον φόβο του να μη φορτωθεί την αποτυχία. Γιατί, αντί να επιχειρεί βελτίωση των όρων, αντί να χειριστεί καταλλήλως έναν τεχνοκράτη με τη νοοτροπία του Βγενόπουλου, φάνηκε να ροκανίζει απλώς χρόνο. Αντί να ενημερώσει καταλλήλως την κοινωνία, ενίσχυσε τις ανησυχίες μέσω διαρροών για τους όρους.

Όσα εκτυλίχθηκαν τις τελευταίες μέρες, ήγειραν το σοβαρό ερώτημα αν ο Πρόεδρος μπορεί να ηγηθεί. Η έλλειψη της πολιτικής αποφασιστικότητας ήγειρε όμως και το εξής ερώτημα: αν η κοινωνία, ελλείψει ηγεσίας, διχάστηκε τόσο στο θέμα του καλωδίου, αν ο Πρόεδρος δυσκολεύτηκε τόσο να καταλήξει σε μία συμφωνία, τότε τι πρόκειται να συμβεί όταν θα έχει να διαχειριστεί τη λύση του Κυπριακού; Και αν ο στόχος του καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του είναι απλώς να αποφύγει τη βόμβα από το να σκάσει στα χέρια του, τότε τι έχει να προσφέρει στο κράτος ως ηγέτης;

Η αναλγησία, η ατολμία και η αναποφασιστικότητα οδήγησαν σε εθνικά ναυάγια. Η πολιτική υποκρισία όμως είναι αυτή που οδηγεί στις μεγαλύτερες κοινωνικές μας ήττες. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης ίσως να μην εξελέγη από την πλειοψηφία της κοινωνίας λόγω της ικανότητάς του να λαμβάνει γενναίες αποφάσεις. Εξελέγη κυρίως λόγω της υπόσχεσής του πως ο ίδιος θα αποτελεί το πρόσωπο της αλλαγής. Αν κάτι διαπιστώνεται είναι πως έχασε και το αισθητήριο τού να αντιλαμβάνεται τι ακριβώς θέλει η κοινωνία. Η σοβαρή σημειολογία πίσω από την αποχώρησή του από τη συνεδρία για να παρευρεθεί σε παρουσίαση βιβλίου, στέλνει το μήνυμα πως πλέον δεν ενδιαφέρεται για το τι λέει η ίδια κοινωνία. Και δεν ενδιαφέρεται για το τι λέει η κοινωνία, καθώς ένας Πρόεδρος και κάποιοι υπουργοί που είναι έτοιμοι να ευτελίσουν την εικόνα τους για να κρατήσουν κάποιες εκατοντάδες ευρώ εγείρουν ερωτήματα και αυξάνουν τις ανησυχίες. Πόσο επικεντρωμένοι είναι στο χρήμα, ποιες θυσίες είναι έτοιμοι να κάνουν για το δημόσιο συμφέρον και κυρίως ποιο το ηθικό τους ανάστημα.

economidoum@kathimerini.com.cy