Το δημόσιο συμφέρον

Την εβδομάδα που πέρασε, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης επιβεβαίωνε στους δημοσιογράφους ότι είχε δεχτεί απειλητικό μήνυμα, διαβεβαιώνοντας παράλληλα πως είχε απόλυτη εμπιστοσύνη στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η είδηση διακινείτο λίγη ώρα προηγουμένως σε όλα τα ΜΜΕ, προκαλώντας ιδιαίτερη ανησυχία. Πρώτα για την ασφάλεια του Προέδρου και δευτερευόντως για την έλλειψη σοβαρότητας.

Γιατί μέσα σε λίγα εικοσιτετράωρα και προτού ακόμη συλληφθεί ο ύποπτος, οι πολίτες γνώριζαν όλες τις λεπτομέρειες της απειλής προς τον αρχηγό του κράτους. Πως στόχος ήταν η απόσυρση συγκεκριμένης υπόθεσης που βρίσκεται στο δικαστήριο, πως ίσως το μήνυμα να προήλθε από τις φυλακές και στη συνέχεια πως ίσως να προήλθε και από τα Κατεχόμενα. Ενημερώνοντας έτσι και τον περιβόητο ύποπτο για το πώς κινούνται οι αρχές. Το μήνυμα-απειλή που στάλθηκε τελικά στον λογαριασμό του Προέδρου στο Instagram ήταν θέμα προς συζήτηση και στο Υπουργικό, με τον Πρόεδρο να το δείχνει στους υπουργούς του. Ενώ μέσω διαρροών έγινε ακόμη γνωστό ότι ο εκβιαστής χρησιμοποίησε το εικονίδιο της βόμβας για να εκφοβίσει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Σε ένα ζήτημα υψίστης εθνικής ασφάλειας, όταν οι όποιες κινήσεις θα έπρεπε να γίνουν διακριτικά, όταν οι αρχές θα έπρεπε να λειτουργήσουν μακριά από τα φώτα τις δημοσιότητας, οι εμπλεκόμενοι φρόντισαν να κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Να βγάλουν στο φως τόσες αχρείαστες λεπτομέρειες που όχι απλώς να γελοιοποιήσουν την κατάσταση, αλλά να δημιουργήσουν καχυποψία γύρω από τα κίνητρα της δημοσιοποίησης. Και να ενισχύσουν σε κάποιους πολίτες το αίσθημα ανασφάλειας. Και ενώ η απειλή προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας μετατρεπόταν σε ριάλιτι, παρόμοιος ζήλος για την ανάγκη διαφάνειας, λογοδοσίας και ενημέρωσης των πολιτών γύρω από τα σκάνδαλα που κόστισαν εκατομμύρια στο κράτος, δεν διαπιστώθηκε ποτέ.

Αντίθετα, την ίδια στιγμή που εκτυλίσσονταν όλα αυτά, η Επιτροπή Ελέγχου της Βουλής, εκφοβιζόταν από τη Νομική Υπηρεσία για να μην ανοίξει το κεφάλαιο του δρόμου Πόλης - Πάφου. Συμβούλευε μάλιστα μέσω επιστολής δημόσιους λειτουργούς και αξιωματούχους να μην παρευρεθούν στην εν λόγω συνεδρία και στην ουσία παρέπεμπε σε ποινικές ευθύνες των βουλευτών που συζητούσαν το επίδικο θέμα. Χρειάστηκε να δημιουργηθεί σάλος περί φίμωσης των βουλευτών για να διορθωθεί η επιστολή.

Όμως η ίδια ακριβώς νοοτροπία φάνηκε σε όλες τις σκανδαλώδεις περιπτώσεις. Με πρόσχημα το δημόσιο συμφέρον επιχειρείται η φίμωση αξιωματούχων που ασκούν έλεγχο και δημοσιογράφων. Στο σκάνδαλο των χρυσών διαβατηρίων έλεγαν πως ξένα συμφέροντα προσπαθούσαν να πλήξουν την Κύπρο και κατάγγελλαν δημοσιογράφους πως έπαιζαν το παιχνίδι τους. Στην περίπτωση του τερματικού, ο τέως γενικός ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ο οποίος προειδοποιούσε για το επερχόμενο σκάνδαλο, κατηγορήθηκε για λαϊκισμό. Χρειάστηκε να παρέμβει η ευρωπαϊκή Εισαγγελία για να διαπιστωθεί πως όλα όσα κατάγγελλε είχαν βάση και πως το κράτος πρόκειται να πληρώσει πολλά από την σκανδαλώδη κακοδιαχείριση.

Μόνο που το δημόσιο συμφέρον δεν λειτουργεί α λα καρτ, αναλόγως των συμφερόντων και των επικοινωνιακών αναγκών. Προνοεί έλεγχο, διαφάνεια, λογοδοσία και απονομή δικαιοσύνης. Δυστυχώς ως ορολογία έχει κακοποιηθεί με τέτοιο τρόπο, ούτως ώστε τα σκάνδαλα να μένουν καλά κρυμμένα στο συρτάρι, μέχρις ότου μία Guardian, ένα Al Jazeera, ένα OCCRP να τα αποκαλύψουν και οι ευρωπαϊκοί θεσμοί να παρέμβουν.

Οι πολίτες δεν έχουν ανάγκη από το να γνωρίζουν αχρείαστες λεπτομέρειες σε ζητήματα που αφορούν στην ασφάλεια του Προέδρου. Η ασφάλειά του πρέπει να διασφαλίζεται χωρίς τυμπανοκρουσίες, διαφορετικά αυτό δεν λέγεται διαφάνεια αλλά δίνει την αίσθηση επικοινωνιακής «χειραγώγησης» ενός καθόλα σοβαρού ζητήματος. Αντ’ αυτού, χρέος της Πολιτείας είναι να υπάρξει πλήρης διαφάνεια για όσα σκάνδαλα επηρέασαν και το όνομα της χώρας αλλά και τον φορολογούμενο πολίτη.

Ας εφαρμόσει το «όλα στο φως» γύρω από το ναυάγιο στο τερματικό και στον δρόμο Πόλης - Πάφου, τη μαρίνα της Λάρνακας. Κυρίως, όμως, ας στο εφαρμόσει στο ζήτημα των αερόσακων ΤΑΚΑΤΑ, που αφορά ανθρώπινες ζωές. Να ζητήσει τιμωρία των υπευθύνων για την ολιγωρία και την ανεπάρκεια. Αυτό ακριβώς επιτάσσει το δημόσιο συμφέρον, το οποίο επικαλούνται κατά το δοκούν. Οτιδήποτε άλλο, όχι μόνο στέλνει το μήνυμα της συγκάλυψης, αλλά εμπεδώνει στην κοινωνία τους λόγους που το κράτος μας οδηγείται από ναυάγιο σε ναυάγιο.