Του Γιώργου Κακούρη
Το κλίμα κατά της Κύπρου στη συζήτηση της Τετάρτης στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ήταν έντονο, καθώς ξύπνησαν τα στερεότυπα για τις αμαρτίες της χώρας ως οικονομικού και όχι μόνο δούρειου ίππου της Ρωσίας στην Ευρώπη, με ορισμένους Κύπριους ευρωβουλευτές να απαντούν επικαλούμενοι το κούρεμα του 2013 και να μιλούν για στοχοποίηση της χώρας, με άλλους να κάνουν λόγο για συστημικό πρόβλημα –και όλους να ζητούν διερεύνηση των καταγγελιών.
Ορθά οι ευρωβουλευτές της Κύπρου μίλησαν για την ανάγκη πλήρους διερεύνησης, χωρίς να καταφεύγουν σε υπεκφυγές και αυτοθυματοποιήσεις, αν και θα μπορούσαν να είναι πιο έντονοι όσον αφορά τους ηθικούς αυτουργούς του μηχανισμού ξεπλύματος. Ειδικά καθώς οι τέσσερις είναι σήμερα στην αντιπολίτευση, και οι άλλοι δύο θεωρητικά στη συμπολίτευση, στην οποία ασκεί αντιπολίτευση η προηγούμενη κυβέρνηση. Ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Η ουσία λοιπόν βρίσκεται πλέον στη διερεύνηση.
Τόσο για τις πολιτικές, διωκτικές και δικαστικές αρχές, που φαίνονταν, σύμφωνα με τα όσα λέχθηκαν τις τελευταίες ημέρες, να γνώριζαν –για παράδειγμα– για την περίπτωση Μορντάσοφ εδώ και οκτώ μήνες. Όσο και για τους δημοσιογράφους οι οποίοι παρά την αγωνία που εξέφρασε την περασμένη Τρίτη ο Ανδρέας Χατζηκυριάκος στο podcast «The elephant in the room», δεν κατάπιαν αμάσητα τα δημοσιεύματα αλλά τους «δίνουν» συνέχεια, αναζητώντας ποιος ήξερε, τι και πότε.
Οι αρχές, με πιο πρόσφατο τον γενικό εισαγγελέα καθώς και τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας στην Επιτροπή Νομικών της Βουλής την Πέμπτη, υποστηρίζουν ότι οι διεργασίες διερεύνησης πήραν τον δρόμο τους παρά τις καθυστερήσεις λόγω της πολυπλοκότητας των υποθέσεων, καθώς και πως τεράστιος αριθμός εικονικών εταιρειών, άλλως shell companies, έχουν πλέον ξεφλουδιστεί.
Πριν λοιπόν εστιάσουμε, και μείνουμε, στις κατηγορίες κατά της Κύπρου στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από τον ξένο Τύπο και λοιπούς άλλους, ας παρατηρήσουμε τι μας ζήτησαν οι ευρωβουλευτές την Τετάρτη, και τι μας ζητά η Κομισιόν, και τι έχει τάξει διεθνώς ο ΠτΔ: πλήρη διερεύνηση χωρίς φραγμούς και επίδειξη προτιμήσεων ή επιείκειας.
Αυτή τη διερεύνηση και την πλήρη διαφάνεια την είχε τάξει ο ΠτΔ πριν διαφανεί ότι η προσπάθεια ξεκίνησε αλλά φαίνεται να σκόνταψε σε παθογένεια του κυπριακού συστήματος επιβολής του νόμου και του δικαστικού συστήματος. Αν δηλαδή μόνο αυτό συμβαίνει και δεν μπήκαν καθηκόντως και επί σκοπού νομότυπα προσκόμματα σε σημεία της διαδικασίας.
Δυστυχώς, η κοινή γνώμη έχει κάθε λόγο να είναι καχύποπτη για το κάθε τι που αναφέρουν οι αρχές. Και δεν υπάρχουν εύκολοι και γρήγοροι τρόποι αποκατάστασης της εμπιστοσύνης.
Ίσως η εμπλοκή ξένων ειδικών και εμπειρογνωμόνων να είναι η αρχή, καθώς ενδέχεται να θωρακίσει τη δικαιοσύνη από παρεμβάσεις, αλλά και την πολιτική ηγεσία από... παράπονα, αν αγγίξουν πιο ψηλά από ό,τι συνήθως.
Σε αυτή τη δύσκολη διαδικασία που ξεκινά, δεν πρέπει να ζητάμε συγχαρητήρια και ευχαριστίες επειδή σταματήσαμε το πρόγραμμα πώλησης διαβατηρίων, ή επειδή συνεργαζόμαστε χωρίς «μα τζαι μου» με τις κυρώσεις των εταίρων μας (στην Ευρώπη και υπερατλαντικά) κατά της Ρωσίας.
Όπως και σε πολλά άλλα ζητήματα που χρονίζουν, οι αποφασιστικές κινήσεις κατά της διαφθοράς πρέπει να είναι not business as usual. Να είναι οδυνηρές για όσους πρέπει να είναι οδυνηρές, και απαραίτητες για να αρχίσει να χτίζεται κάτι πιο υγιές για την Κύπρο αυτού του αιώνα.
Όμως ο λόγος για τον οποίο θα γίνουν αυτές οι κινήσεις δεν είναι το απόλυτα κυπριακό ένστικτο να διορθωθούμε γιατί «τι θα πουν οι γειτόνοι» (στην υπόλοιπη Ευρώπη) και γιατί μισούμε τον εαυτό μας γιατί «εν είμαστε Ευρωπαίοι εμείς». Ο λόγος για τον οποίο θα κάνουμε τις αλλαγές είναι για το καλό το δικό μας και γιατί μας αξίζει να βελτιωθούμε.
